แผ่นดินไหวรอบไทย 'เมียนมา-อินโดฯ' เขย่าอย่างต่อเนื่อง

สถานการณ์ธรณีสัณฐานรอบประเทศไทยในช่วงนี้ยังคงน่าจับตา โดยเฉพาะการสั่นสะเทือนจากประเทศเพื่อนบ้าน ทั้งเมียนมาที่เกิดถี่ใกล้ชายแดนภาคเหนือ และอินโดนีเซียที่เกิด"แผ่นดินไหว"ขนาดปานกลางนอกชายฝั่งสุมาตรา ขณะที่ไทยเองก็พบการไหวขนาดเล็กในพื้นที่ภาคเหนือเช่นกัน

รายงานธรณีสัณฐานรอบประเทศไทย (ต้นเดือน ธ.ค. 68)

ในช่วงนี้ ข้อมูลจาก กองเฝ้าระวังแผ่นดินไหว แสดงให้เห็นว่าพื้นที่ใกล้เคียงประเทศไทยยังคงมีการเคลื่อนตัวของรอยเลื่อนอย่างต่อเนื่อง โดยแบ่งออกเป็นสามจุดหลักที่ต้องเฝ้าระวัง ดังนี้:

1. ศูนย์กลางในเมียนมา (ใกล้ชายแดนไทย)

ความถี่สูง: ประเทศเมียนมายังคงเป็นศูนย์กลางของแผ่นดินไหวที่เกิดขึ้นบ่อยครั้งที่สุด

ระยะประชิด: การไหวหลายครั้งมีจุดศูนย์กลางอยู่ห่างจาก อ.ปางมะผ้า จ.แม่ฮ่องสอน เพียง 360-370 กิโลเมตร

ขนาดล่าสุด: มีรายงานแผ่นดินไหวขนาด 5.3 (10 ธ.ค.) และขนาด 3.7 (11 ธ.ค.) ซึ่งส่งผลให้บางพื้นที่ในภาคเหนือของไทยสามารถรับรู้ถึงแรงสั่นสะเทือนได้

2. นอกชายฝั่งอินโดนีเซีย (ด้านอันดามัน)

ความรุนแรงปานกลาง: เกิดแผ่นดินไหวขนาดใหญ่กว่า 4.5 อย่างต่อเนื่อง บริเวณหมู่เกาะสุมาตราและจังหวัดอาเจะห์

ไม่กระทบไทย: แม้จะตรวจพบขนาด 4.9 - 5.4 (9-10 ธ.ค.) แต่ศูนย์กลางยังอยู่ห่างจากชายฝั่งภาคใต้ของไทย (ภูเก็ต สตูล) เกิน 500 กิโลเมตร จึง ไม่ส่งผลกระทบโดยตรง และไม่มีความเสี่ยงสึนามิ

3. แผ่นดินไหวในประเทศ (จ.พะเยา)

การไหวในรอยเลื่อน: ประเทศไทยเองก็พบแผ่นดินไหวขนาดเล็กที่น่าสนใจ

เหตุการณ์ล่าสุด: วันที่ 10 ธ.ค. มีรายงานแผ่นดินไหวขนาด 2.8 ที่ อ.เชียงคำ จ.พะเยา แม้จะไม่รุนแรง แต่มีรายงานว่าชาวบ้านรู้สึกถึงการสั่นสะเทือนและได้ยินเสียงดัง

สัณฐานหลัก ความหมายของการไหวบ่อย

การไหวเล็กน้อยถึงปานกลางที่เกิดขึ้นถี่รอบประเทศไทยเป็นสัญญาณของ การทำงานของแผ่นเปลือกโลก และ การปลดปล่อยความเค้น (Stress Release) ที่สะสมอยู่ตามแนวรอยเลื่อน โดยมีประเด็นหลักที่ต้องทำความเข้าใจดังนี้

1. การปลดปล่อยพลังงานตามแนวรอยเลื่อน (เมียนมา)

• สัณฐาน: แนวรอยเลื่อนสะกาย (Sagaing Fault) ในเมียนมา เป็นรอยเลื่อนมีพลัง (Active Fault) ที่เคลื่อนตัวอย่างต่อเนื่อง
• ความหมาย: แผ่นดินไหวที่เกิดขึ้นบ่อยครั้งในเมียนมา (ขนาด 3.0−5.5) คือกระบวนการที่แผ่นเปลือกโลกกำลัง ปลดปล่อยพลังงาน ที่สะสมอยู่ทีละน้อยตามแนวรอยเลื่อน เพื่อปรับสมดุลทางธรณีวิทยา
• ความสำคัญ: การปลดปล่อยพลังงานเล็กน้อยเหล่านี้อาจช่วยลดโอกาสในการสะสมพลังงานจนเกินขีดจำกัด ซึ่งอาจนำไปสู่แผ่นดินไหวขนาดใหญ่มากในอนาคตได้ (แต่ไม่ได้รับประกันว่าจะไม่เกิดแผ่นดินไหวขนาดใหญ่)

2. การยืนยันความมีพลังของเขตมุดตัว (อินโดนีเซีย)

• สัณฐาน: เขตมุดตัวของแผ่นเปลือกโลก (Subduction Zone) นอกชายฝั่งสุมาตรา เป็นแนวที่แผ่นเปลือกโลกเสียดสีและมุดตัว
• ความหมาย: การเกิดแผ่นดินไหวขนาดปานกลาง (เช่น ขนาด 5.0) ในบริเวณนี้ เป็น พฤติกรรมปกติ ของพื้นที่ในเขตวงแหวนแห่งไฟ (Ring of Fire) ซึ่งยืนยันว่าโครงสร้างธรณีวิทยายังคงทำงานอยู่ตลอดเวลา

 

3. ความมีพลังของรอยเลื่อนภายในประเทศ (พะเยา)

• สัณฐาน: รอยเลื่อนมีพลังที่พาดผ่านภาคเหนือของไทย (เช่น รอยเลื่อนพะเยา)
• ความหมาย: การไหวขนาดเล็กในประเทศ (เช่น ขนาด 2.8 ที่พะเยา) เป็นการบ่งชี้ว่า รอยเลื่อนเหล่านี้ยังคงมีพลังงานและมีการเคลื่อนตัวอย่างช้า ๆ แม้จะไม่รุนแรงก็ตาม

แม้ว่าการไหวส่วนใหญ่จะมาจากประเทศเพื่อนบ้านและไม่มีผลกระทบโดยตรงต่อชีวิตประจำวันของคนส่วนใหญ่ แต่ก็ย้ำเตือนให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้อง (กรมอุตุนิยมวิทยาและกรมทรัพยากรธรณี) ต้องเฝ้าระวังการเคลื่อนตัวของรอยเลื่อนอย่างใกล้ชิด และพัฒนามาตรการเตรียมความพร้อมรับมือแผ่นดินไหวขนาดใหญ่ที่อาจเกิดขึ้นได้ในอนาคต

 

ที่มา : กรมทรัพยากรธรณี  , กองเฝ้าระวังแผ่นดินไหว กรมอุตุนิยมวิทยา , สำนักงานสำรวจธรณีวิทยาแห่งสหรัฐอเมริกา