ประธาน COP29 เยือน COP30 โชว์ใบแจ้งหนี้ เรียกเก็บเงินประเทศร่ำรวย ช่วยโลกร้อน

'กรุงเทพธุรกิจ' เกาะติดสถานการณ์การประชุมสุดยอดว่าด้วยการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศแห่งสหประชาชาติ ครั้งที่ 30 (COP30) สรุปสาระสำคัญของการเปิดการประชุมเมื่อวันที่ 10 พฤศจิกายน 2025 โดย นายมุคตาร์ บาบาเยฟ (Mukhtar Babayev) ประธานการประชุม COP29 เยือน กรุงเบเลง (Belém) ประเทศบราซิล ขึ้นกล่าวสุนทรพจน์ในฐานะประธาน COP ครั้งสุดท้าย เน้นย้ำอย่างหนักแน่นถึงความรับผิดชอบของประเทศพัฒนาแล้วในการส่งมอบคำมั่นด้านการเงินเพื่อสภาพภูมิอากาศที่ได้ตกลงไว้ในการประชุมที่กรุงบากู (Baku) ประเทศอาเซอร์ไบจาน

“บาบาเยฟ” ได้ยกตัวอย่างเชิงสัญลักษณ์ด้วยการ “ยื่นใบแจ้งหนี้” (invoice) ต่อประเทศผู้บริจาค ที่ออกภายใต้กรอบเป้าหมายใหม่ด้านการเงิน (New Collective Quantified Goal: NCQG) เพื่อเตือนให้ระลึกถึงพันธกรณีที่ได้ให้สัญญาไว้ว่า จะสนับสนุนประเทศกำลังพัฒนาและประเทศที่เปราะบางต่อวิกฤติสภาพภูมิอากาศอย่างแท้จริง

การทดสอบความตกลงปารีส

“บาบาเยฟ” เน้นย้ำว่า การประชุม COP29 ที่บากูต้องเผชิญกับความท้าทายมากมาย เนื่องจากภูมิภาคของอาเซอร์ไบจานเองก็กำลังเผชิญกับวิกฤติสิ่งแวดล้อม ตั้งแต่ทะเลแคสเปียนที่หดตัวลงไปจนถึงธารน้ำแข็งที่ละลายและการขยายตัวของทะเลทราย

“อาเซอร์ไบจานภูมิใจที่ได้ทำหน้าที่เป็นคนกลางที่ซื่อสัตย์ เพื่อผลักดันความทะเยอทะยานสูงสุดเท่าที่จะเป็นไปได้ และให้ความสำคัญกับชุมชนที่อยู่แนวหน้าของวิกฤต เช่น รัฐที่เป็นเกาะขนาดเล็กกำลังพัฒนา (SIDs) และประเทศพัฒนาน้อยที่สุด (LDCs)"

“บาบาเยฟ” กล่าวด้วยว่า COP29 ประสบความสำเร็จในการบรรลุเป้าหมายทางการเงินบากูอันเป็นประวัติศาสตร์ ซึ่งเป็นคำมั่นสัญญาที่ใหญ่ที่สุดเท่าที่สหประชาชาติเคยมีมา เป้าหมายนี้จะชี้นำวิธีการสนับสนุนประเทศทางซีกโลกใต้ตลอดทศวรรษหน้า

“การบรรลุข้อตกลงดังกล่าวไม่ใช่เรื่องง่าย และถือเป็นช่วงเวลาสำคัญยิ่ง รวมถึงเป็นบททดสอบที่สำคัญสำหรับความตกลงปารีส (Paris Agreement) หากล้มเหลว ข้อตกลงนี้จะสั่นคลอนระบบพหุภาคีในช่วงเวลาที่อันตราย”

ข่าวเกี่ยวข้อง:

• เริ่มแล้ว COP30 ผู้นำร่วมถก 6 วาระ เร่ง roadmap ระดม 1.3 ล้านล้านภายในปี 2035
• 'สงครามเย็นสีเขียว' ปะทุ COP30 ไทยถูกบีบจาก CBAM และภูมิรัฐศาสตร์พลังงาน
• เจาะภารกิจไทยใน COP30 มุ่งขอเงินทุนสู้โลก​ร้อน​ เร่งลดก๊าซเรือนกระจก​ 47%

"ใบแจ้งหนี้" สำหรับผู้บริจาค

“บาบาเยฟ” กล่าวว่า หลังจากที่ประเทศและชุมชนซึ่งเปราะบางต่อผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศยอมรับความช่วยเหลือที่มีข้อจำกัดแล้ว จึงไม่มีข้อแก้ตัวใดเหลืออีกต่อไปสำหรับประเทศผู้บริจาค

"ผมขอเรียกร้องให้ประเทศพัฒนาแล้วส่งมอบเงินทุนตามคำมั่นสัญญาอย่างเต็มจำนวน และแสดงบทบาทผู้นำอย่างแท้จริง เพราะโลกกำลังเปลี่ยนแปลง เราจึงไม่สามารถถอยหลังหรือหลีกเลี่ยงพันธกรณีที่ได้ตกลงไว้”

"บาบาเยฟ" ยังระบุว่า การบรรลุเป้าหมายทางการเงินที่กรุงบากูเป็นกุญแจสำคัญต่อความสำเร็จ เพราะแผนรับมือสภาพภูมิอากาศของแต่ละประเทศ (NDCs และ NAPs) ต่างมี ‘ป้ายราคา’ กำกับอยู่ หากปราศจากเงินทุน ประเทศเหล่านี้ก็ไม่อาจลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกหรือปกป้องชุมชนของตนได้

“ผมจึงเลือกที่จะนำเสนอใบแจ้งหนี้ต่อประเทศผู้บริจาค เพื่อเป็นสัญลักษณ์แห่งการเรียกร้องอย่างสร้างสรรค์ หลังจากที่โลกต้องเผชิญกับความผิดหวังซ้ำแล้วซ้ำเล่า จากประวัติศาสตร์ของคำมั่นสัญญาเงินทุน 100 พันล้านดอลลาร์ ที่ยังไม่เคยถูกส่งมอบครบถ้วนจริงๆ”

เรียกเก็บเงินขั้นต่ำ 3.45 แสนล้าน

ใบแจ้งหนี้ดังกล่าวครอบคลุมถึงสิ่งที่ผู้บริจาคได้ให้คำมั่นสัญญาไว้แล้ว และรวมถึงหลักสำคัญที่ต้องดำเนินการให้เป็นไปตามแผน ดังนี้

• การเพิ่มเงินทุนสำหรับการปรับตัวเป็นสองเท่า (Double adaptation finance) 40,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐ ซึ่งมีกำหนดส่งมอบภายในสิ้นปี 2025 ประเทศพัฒนาแล้วต้องใช้เวลาที่เหลืออยู่ทุกวินาทีเพื่อปิดช่องว่างนี้
• การเพิ่มกองทุนภูมิอากาศของสหประชาชาติ (UNFCCC) เป็นสามเท่า (Triple the UN climate funds) ให้ได้ 5,100 ล้านดอลลาร์สหรัฐ ภายในปี 2030 ซึ่งเป็นข้อเรียกร้องหลักของรัฐที่เป็นเกาะขนาดเล็กกำลังพัฒนา (SIDS)
• เป้าหมายการเงินเบเลง (Baku Finance Goal) 300,000 ล้านดอลลาร์ภายในปี 2035

“การที่เป้าหมายทางการเงินใหม่ (NCQG) มีมูลค่าเป็น 3 เท่าของเป้าหมาย 100,000 ล้านดอลลาร์เดิม ทำให้เป็นเหตุผลที่สมเหตุสมผลในการกำหนดเป้าหมายการเพิ่มเงินทุนสำหรับการปรับตัวให้เป็นสามเท่าด้วยเช่นกัน“

บาบาเยฟ” กล่าวปิดท้ายว่า การเงินสาธารณะคือแกนหลักของเป้าหมายทางการเงินบากู และนี่คือช่วงเวลาที่กำลังเข้าสู่วงจรการดำเนินการเต็มรูปแบบครั้งแรกของความตกลงปารีส นี่คือ "ยุคใหม่" (new era) ที่เรียกร้องการส่งมอบ ไม่ใช่การถกเถียง

“ผมขอให้ประชาคมโลกเข้าร่วมกับบราซิลในการโอบรับความร่วมมือร่วมกัน เพื่อเติมเต็มคำมั่นสัญญาและส่งมอบความหวังในการดำเนินการด้วยความเป็นน้ำหนึ่งใจเดียวกันเพื่อโลกสีเขียว”
 

 

ที่มารูป: COP30 Brasil Amazônia, COP29 Azerbaijan