สถานีชาร์จ EV EleX by EGAT ทับสะแก กฟผ. ชู Green Charging Station ต้นแบบความยั่งยืน

ในยุคปัจจุบันที่ ยานยนต์ไฟฟ้า (EV) กำลังเติบโตอย่างก้าวกระโดด การพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานด้านการชาร์จไฟฟ้าจึงเป็นสิ่งสำคัญ การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย (กฟผ.) ในฐานะผู้นำด้านการผลิตไฟฟ้าของไทยไม่เพียงมีส่วนร่วมในการขยายสถานีชาร์จไฟฟ้าสำหรับ EV ไปทั่วประเทศ แต่ยังยกระดับสถานีชาร์จ "EleX by EGAT" ให้เป็นมากกว่าจุดเติมพลังงาน แต่ก้าวสู่การเป็น "Green Charging Station" สถานีชาร์จต้นแบบด้วยนวัตกรรมสีเขียวที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม และยั่งยืน

ปัจจุบัน กฟผ. ได้พัฒนาและขยายสถานีชาร์จ EleX by EGAT ให้ครอบคลุมทั่วประเทศเพื่อรองรับการใช้งาน EV ที่เพิ่มขึ้น โดยมีจำนวนสถานีชาร์จทั่วประเทศแล้วถึง 303 แห่ง และมีแผนที่จะขยายให้ได้ถึง 312 แห่ง ภายในปี 2568 โดยในปีนี้ กฟผ. ได้ยกระดับสถานีต้นแบบที่สะท้อนแนวคิดนวัตกรรมสีเขียวคือ สถานีชาร์จ EleX by EGAT ศูนย์การเรียนรู้ กฟผ. ทับสะแก Green Charging Station

สถานีชาร์จ EleX by EGAT ทับสะแก ตั้งอยู่ภายในพื้นที่ของโรงไฟฟ้าพลังงานแสงอาทิตย์ทับสะแก ซึ่งประกอบด้วยโรงไฟฟ้าพลังงานแสงอาทิตย์ขนาด 5 เมกะวัตต์ โรงไฟฟ้าชีวมวล และศูนย์การเรียนรู้ พลังงานสะอาด  สถานีแห่งนี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อเป็นพื้นที่ต้นแบบของการบูรณาการพลังงานสะอาดกับยานยนต์ไฟฟ้าอย่างกลมกลืน

โครงการนี้ ถูกริเริ่มและพัฒนาขึ้นภายใต้แนวคิดใหม่ "Enlighted EcoCharge" ซึ่งหมายถึงสถานีชาร์จที่ไม่ใช่แค่จุดเติมพลังงาน แต่เป็นพื้นที่ที่ "จุดประกายความเข้าใจใหม่" เกี่ยวกับพลังงานสะอาดและสิ่งแวดล้อมโดยสะท้อนพลังงานสะอาด และนวัตกรรมที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม ได้แก่ การใช้พลังงานสะอาดในพื้นที่ทั้งพลังงานแสงอาทิตย์ และชีวมวล ทำให้สะท้อนภาพรวมของระบบนิเวศพลังงานสะอาดในระดับพื้นที่ได้อย่างชัดเจน

สถานีแห่งนี้มีการใช้สีเรืองแสงบริเวณโครงสร้างของเสาทั้งสามต้น ซึ่งได้รับการออกแบบให้ทำหน้าที่เป็น "เสาแห่งพลังงาน" (Energy Pillars) เพื่อสื่อถึงการรวบรวม พลังงานสะอาด ในพื้นที่และปลดปล่อยแสงออกมาเป็นสัญลักษณ์ของการส่งต่อพลังงานสู่ยานยนต์ไฟฟ้าอย่างต่อเนื่องตลอด 24 ชั่วโมง เสาเหล่านี้จึงทำหน้าที่เป็นทั้งโครงสร้างสถาปัตยกรรมและงานศิลป์ที่สื่อความหมายด้านพลังงาน รวมทั้งการออกแบบที่ได้รับแรงบันดาลใจจากธรรมชาติ เช่น ต้นไม้ ใบบัว และดอกเห็ด ถ่ายทอดผ่านสถาปัตยกรรมในรูปแบบเรียบง่าย

นอกจากนั้นสถานีชาร์จแห่งนี้ถูกก่อสร้างด้วยวัสดุที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมหลากหลายชนิด โดยเฉพาะอย่างยิ่งการนำแนวคิดเศรษฐกิจหมุนเวียน (Circular Economy) มาใช้ในการเลือกวัสดุก่อสร้าง ได้แก่ ในส่วนของหลังคา ใช้ Polycarbonate จากเม็ดพลาสติกรีไซเคิล สีทับหน้า เลือกใช้สีโพลียูรีเทนที่มีค่า VOC (สารระเหยอินทรีย์) ต่ำ ซึ่งปลอดภัยต่อทั้งผู้ใช้และสิ่งแวดล้อม ที่สำคัญคือการใช้พื้นคอนกรีต ที่เลือกใช้ผลิตภัณฑ์ EGAT AshNova ที่เป็นนวัตกรรมสำคัญที่ตอบโจทย์ทั้งด้านวิศวกรรม สิ่งแวดล้อม และเศรษฐกิจหมุนเวียน

โดยที่มาของ EGAT Ash Nova นั้นมาจากแนวคิดของกฟผ. ที่ให้ความสำคัญกับแนวคิด Circular Economy ที่มุ่งเปลี่ยนของเหลือทิ้งให้มีมูลค่า วัสดุถูกพัฒนามาจาก "เถ้าลอย" (Fly Ash) ซึ่งเป็นผลพลอยได้จากกระบวนการผลิตไฟฟ้าของโรงไฟฟ้าแม่เมาะ จ.ลำปาง โรงไฟฟ้าแม่เมาะ ที่มีการใช้ถ่านหินลิกไนต์ 12.7 ล้านตันต่อปี และก่อให้เกิดเถ้าลอยราว 1.7 ล้านตันต่อปี เถ้าลอยบางส่วนมีองค์ประกอบที่ไม่ผ่านเกณฑ์เชิงพาณิชย์และต้องนำไปฝังกลบ ทำให้สิ้นเปลืองทั้งงบประมาณและพื้นที่

กฟผ. จึงร่วมมือกับมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าพระนครเหนือ (มจพ.) และมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลล้านนา (มทร.ล้านนา) เพื่อวิจัยและพัฒนาเถ้าลอยที่ไม่ผ่านเกณฑ์นี้จนเกิดเป็น EGAT Ash Nova ที่มีคุณสมบัติเด่นในการเป็น "คอนกรีตทางเลือก" ที่ใช้เถ้าลอยทดแทนปูนซีเมนต์ได้สูงสุดถึง 100% ทำให้สามารถเพิ่มประสิทธิภาพของคอนกรีตและวัสดุในงานก่อสร้างได้อย่างดีเยี่ยม สามารถรับแรงอัดสูงได้ถึง 325 กิโลกรัมต่อตารางเซนติเมตร รวมทั้งทนทานต่อกรดและด่างสูง และสามารถลดต้นทุนได้เนื่องจากมีราคาถูกกว่าการใช้ปูนซีเมนต์ทั่วไป ช่วยลดต้นทุนในการผลิตคอนกรีต

นอกจากนี้ นวัตกรรมนี้ยังมีประโยชน์ด้านสิ่งแวดล้อมที่สำคัญการใช้ EGAT Ash Nova เป็นการช่วยลดการใช้ซีเมนต์ซึ่งเป็นทรัพยากรที่ผลิตจากธรรมชาติ และที่สำคัญที่สุดคือ ช่วยลดการปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ จากกระบวนการผลิตซีเมนต์ได้ถึง 58% หรือลดลงกว่า 288 กิโลกรัมต่อการผลิตคอนกรีต 1 ลูกบาศก์เมตร

สถานีชาร์จ EleX by EGAT ศูนย์การเรียนรู้ กฟผ. ทับสะแก จึงถือเป็นต้นแบบของการออกแบบสถานีชาร์จที่ผสานแนวคิด พลังงานสะอาด การเรียนรู้ และยังสะท้อนบทบาทของกฟผ. ในการขับเคลื่อนโครงสร้างพื้นฐานด้าน EV Infrastructure ของประเทศไปสู่ความยั่งยืนในอนาคต รวมทั้งทำหน้าที่เป็นจุดเรียนรู้เชิงประสบการณ์ เชื่อมโยงกับศูนย์การเรียนรู้พลังงานสะอาดทับสะแก เพื่อส่งเสริมความรู้ ความเข้าใจ และแรงบันดาลใจแก่ประชาชนได้เป็นอย่างดี