หงอกในวัยโจ๋ ผมดำจะกลับคืนมาไหม

- หนูเริ่มมีหงอกตอนอยู่ ม.2 แล้วก็มากขึ้นเรื่อยๆ จมีวิธีแก้ไหมและยาย้อมผมใช้ไปนานๆ จะอันตรายไหมคะ?
- ลูกสาวเพิ่งอยู่ ม.3 ก็มีผมหงอกแล้ว ใช้วิธีตัดเล็ม ไม่กล้าถอน กลัวหงอกแพร่กระจายเร็ว อยากทราบว่าจะมีวิธีรักษาอย่างไร แล้วในอนาคตจะกลับมาดำไหม
แพทย์หญิงปุณยพัศฐิช์ ศิริธนบดีกุล แพทย์ผู้เชี่ยวชาญเฉพาะทางด้านตจวิทยา(โรคผิวหนัง) โรงพยาบาลสมิติเวช สุขุมวิท มีคำตอบให้กับข้อสงสัยข้างต้น

๐ อายุเท่าไรควรมีหงอก?
ทางการแพทย์มีเกณฑ์อายุที่จะบอกถึงภาวะผมขาวก่อนวัย โดยคนเอเชีย ถ้าผมขาวก่อนอายุ 30 จึงจะเรียกได้ว่ามีภาวะผมหงอกก่อนวัย ส่วนคนยุโรป อายุน้อยกว่า 20 ปี และคนแอฟริกันอายุน้อยกว่า 30 ปี
สาเหตุหลักก็มาจากกรรมพันธุ์ หากคุณพ่อคุณแม่มีลักษณะผมขาวก่อนวัย เด็กก็มีโอกาสที่จะมีลักษณะเดียวกับคุณพ่อคุณแม่ ถัดมาเป็นเรื่องการขาดสารอาหารโดยเฉพาะกลุ่มที่จำเป็นต้อการเจริญเติบโตของเส้นผม ได้แก่ วิตามินบี12 กลุ่มโปรตีน แร่ธาตุบางชนิด เช่น สังกะสี เหล็ก ทองแดง
นอกจากนี้อาจเกิดได้จากความเครียดสะสม ยาบางชนิดที่รับประทานเข้าไปมากๆ หรือนานวันเข้า ก็อาจทำให้เกิดอาการหงอกก่อนวัยอันควรได้ และโรคบางอย่าง ไม่ว่าจะเป็น กลุ่มโรคภูมิแพ้ตนเอง (Pernicious anemia) กลุ่มโรคที่เป็นความผิดปกติของไทรอยด์ (hypo/hyperthyroid) โรคด่างขาวซึ่งผมขาวเป็นหย่อมๆ และโรคแก่ก่อนวัยซึ่งพบได้น้อยมากๆ

๐ จะกลับมาดำไหม?
ขึ้นอยู่กับสาเหตุ หากเกิดจากการขาดสารอาหารก็มีหนทางที่จะรักษาได้ แต่หากเกิดจากสาเหตุอื่นส่วนมากแล้วมักจะขาวแล้วขาวเลย โดยเฉพาะกรรมพันธุ์ซึ่งพบเป็นส่วนใหญ่ก็ต้องทำใจยอมรับ แต่สามารถแก้ไขได้ด้วยการย้อม ขณะที่ผมขาวก่อนวัยที่เกิดจากความเครียดนั้น โอกาสที่จะกลับมาดำยังไม่ 100%
"วิทยาการทางการแพทย์ตอนนี้ยังไม่มีวิธีการที่จะเปลี่ยนผมขาวเป็นผมดำ ยกเว้นการย้อมผมปิดสีผม ดังนั้น ควรเลือกใช้ยาย้อมผมที่ไม่มีกลุ่มสาร PPD ซึ่งก่อให้เกิดอาการแพ้ได้บ่อย บางคนอาจไม่เกิดอาการแพ้ในครั้งแรกที่ใช้ แต่หลังจากใช้บ่อยครั้งก็ทำให้เกิดอาการแพ้ได้” คุณหมอกล่าว
ทั้งนี้ กลไกการเกิดผมขาวในวัยเด็กกับวัยสูงอายุไม่ต่างกัน คือ การเสื่อมอย่างรวดเร็วของเซลล์สร้างเม็ดสี เนื่องจากมีสารอนุมูลอิสระมากในเซลล์ ดังนั้น แนวทางการป้องกันหนึ่งคือ การกินสารต้านอนุมูลอิสระก็จะช่วยชะลอผมขาวก่อนวัยได้ในกรณีที่เกิดจากกรรมพันธุ์
ส่วนกรณีอื่นๆ ก็สามารถป้องกันได้ด้วยการกินอาหารให้ครบ 5 หมู่โดยเฉพาะอาหารที่อุดมด้วยวิตามินบี 12 ธาตุเหล็ก ทองแดงและโปรตีน เช่น เนื้อสัตว์ เครื่องในสัตว์ นม ไข่ สำหรับอาหารที่มีทองแดงมาก ได้แก่ หอยนางรม อาหารทะเล และเมล็ดทานตะวัน
อย่างไรก็ตาม วิตามินบี12 ช่วยป้องกันภาวะผมขาวก่อนวัยจากสาเหตุการขาดสารอาหารเท่านั้น ไม่สามารถใช้ป้องกันหรือชะลอในกรณีที่มีสาเหตุจากกรรมพันธุ์ แถมยังจะทำให้ร่างกายเสี่ยงได้รับวิตามินเกินอีกด้วย ดังนั้น การเสริมด้วยวิตามินบี 12 ก็ไม่ได้ช่วยอะไร แต่คุณหมอแนะนำให้เสริมพวกสารต้านอนุมูลอิสระจะได้ผลกว่า

๐ ถอนแล้วแพร่เร็ว?
กรณีความเชื่อที่ว่า การถอนจะทำให้ผมขาวแพร่กระจายมากขึ้นนั้น ก็ไม่เป็นความจริง ถอนเส้นเดียวก็ขึ้นมาเพียงเส้นเดียว ไม่ได้หงอกเพิ่ม และหลังถอนไปบ่อยๆ เส้นใหม่ที่งอกก็ยังคงเป็นเส้นขาว ไม่ใช่เส้นดำเพราะว่าผมขาวเป็นเรื่องของเซลล์เม็ดสีที่หยุดการทำงาน
ฉะนั้น ผู้ที่มีอายุต่ำกว่า 20 ปีแล้วมีปัญหาผมขาวก่อนวัย ควรรีบไปพบแพทย์โรคผิวหนัง เพื่อตรวจหาสาเหตุที่แน่ชัด และหาทางรักษาที่ถูกวิธีต่อไป
“หมอจะตรวจร่างกายทั่วไปว่ามีปัญหาไทรอยด์ไหม มีอาการขาดวิตามินหรือไม่ อาจจะมีการเจาะเลือดดูระดับวิตามินบี 12 ดูความสมบูรณ์ของเม็ดเลือดแดงแล้วประเมินหาสาเหตุเพื่อหาแนวทางแก้ไขต่อไป” คุณหมอกล่าว