รถราคาถูกปล่อยมลพิษสูงกว่ารถแพง แม้จะได้รับรองมาตรฐานเท่ากันก็ตาม

งานวิจัยของ ดร.โอมิด กัฟฟาร์ปาซานด์ นักวิจัยผลกระทบด้านการปล่อยมลพิษจากยานพาหนะจากมหาวิทยาลัยเบอร์มิงแฮม (UB) ใช้ข้อมูลจากการวัดบนท้องถนนมากกว่า 50,000 ครั้ง เพื่อติดตามปริมาณมลพิษที่รถยนต์แต่ละคันที่วิ่งผ่านในสภาพการจราจรจริง พร้อมนำมาเปรียบเทียบระดับไอเสียในช่วงราคารถยนต์ 

ทีมวิจัยใช้การสำรวจระยะไกล ซึ่งเป็นวิธีการวัดไอเสียจากรถยนต์ที่วิ่งผ่านโดยไม่ต้องสัมผัสตัวรถ มีอุปกรณ์เลเซอร์ติดตั้งอยู่เหนือถนนและบันทึกปริมาณก๊าซในไอเสียแต่ละท่อ ขณะที่รถยนต์หลายพันคันขับผ่านใต้ท้องรถ

ทั้งนี้ รถยนต์แต่ละคันมีมาตรฐานการปล่อยมลพิษยูโร ซึ่งเป็นกฎของยุโรปที่กำหนดขีดจำกัดมลพิษตามกฎหมายสำหรับรถยนต์ใหม่ แต่การวิจัยก็ยังคงพบความแตกต่าง

รถยนต์ดีเซล รถยนต์ในกลุ่มราคาสูงปล่อยมลพิษไนโตรเจนต่อหน่วยเชื้อเพลิงน้อยกว่ารถยนต์ในกลุ่มราคาถูกที่สุดประมาณ 40% ในบรรดารถยนต์ดีเซล รถยนต์ในกลุ่มราคาถูกที่สุดปล่อยมลพิษไนโตรเจนต่อหน่วยเชื้อเพลิงมากกว่ารถยนต์ระดับกลางประมาณ 50% แม้ว่ารถราคาถูกและแพงจะมีฉลากแสดงปริมาณมลพิษอย่างเป็นทางการเหมือนกันก็ตาม

ขณะที่ รถยนต์เบนซินมีแนวโน้มที่จะปล่อยมลพิษน้อยลงเมื่อราคาสูงขึ้น แต่การเปลี่ยนแปลงในช่วงราคาน้อยกว่ามาก สำหรับอนุภาคขนาดเล็ก รถยนต์เบนซินแทบจะไม่มีการเปลี่ยนแปลงที่สอดคล้องกับราคา

ก๊าซพิษที่เกิดขึ้นในไอเสียเครื่องยนต์มีหลายชนิด เช่น ไนโตรเจนไดออกไซด์ ทำให้เกิดการอักเสบในปอดของมนุษย์ มลพิษเหล่านี้ทำให้เกิดอาการหอบหืด โรคหัวใจ และอาจรุนแรงถึงขั้นทำให้เสียชีวิตก่อนวัยอันควร

นอกจากนี้ ยังมีอนุภาคขนาดเล็กที่เป็นของแข็งและของเหลวที่สามารถเข้าไปถึงปอดได้ โดยนักวิจัยพบว่ารถยนต์ไฮบริดมีมลพิษไนโตรเจนในระดับที่อยู่ระหว่างน้ำมันเบนซินและดีเซล และมีรถยนต์ไฮบริดจำนวนน้อยกว่าที่ผ่านเซนเซอร์ ดังนั้นรูปแบบราคาของรถยนต์เหล่านี้จึงไม่แน่นอน

ผลกระทบที่ไม่เท่าเทียมกันของมลพิษจากรถยนต์

ผู้ขับขี่ที่มีรายได้น้อยมีแนวโน้มที่จะซื้อรถยนต์รุ่นเก่าและราคาถูกกว่า เนื่องจากเป็นรถยนต์ที่พวกเขาสามารถซื้อได้อย่างสมเหตุสมผล ด้วยงบประมาณที่จำกัดจึงทำให้พวกเขาต้องจำใจใช้รถยนต์รุ่นที่ก่อมลพิษสูงสุด ซึ่งทำให้มลพิษในละแวกบ้านเพิ่มขึ้น

ศ.โป๊ป นักวิจัยคุณภาพอากาศ กล่าวว่า มีหลักฐานชัดเจนที่สนับสนุนว่าราคารถยนต์เป็นตัวบ่งชี้ประสิทธิภาพการปล่อยมลพิษที่เชื่อถือได้ “บุคคลจากครัวเรือนที่มีรายได้น้อยอาจมีแนวโน้มที่จะเป็นเจ้าของรถยนต์รุ่นเก่า ราคาถูกกว่า และปล่อยมลพิษสูงกว่า”

ดร.กัฟฟาร์ปาซานด์ กล่าวว่า ผลการวิจัยนี้เน้นย้ำถึงความจำเป็นในการแทรกแซงนโยบายที่ตรงเป้าหมาย เพื่อแก้ไขปัญหาความอยุติธรรมทางสิ่งแวดล้อม เขาตั้งข้อสังเกตว่าชุมชนที่มีทรัพยากรน้อยกว่ามักเผชิญกับระดับมลพิษที่สูงขึ้น เนื่องจากรถยนต์ที่สะอาดกว่ายังคงเข้าถึงได้ยาก

เนื่องจากราคาเป็นตัวกำหนดคุณภาพ ทำให้เวลาผู้คนซื้อรถ อาจจะมองข้ามฉลากรับรองการปล่อยมลพิษอย่างเป็นทางการ หรืออายุการใช้งานของรถมือสอง ที่ปล่อยมลพิษจำนวนมาก เพราะในความจริงรถยนต์สองคันที่ได้มาตรฐานเดียวกันอาจก่อให้เกิดมลพิษต่างกันมาก เมื่อคันหนึ่งเป็นรุ่นที่ราคาถูกกว่ามากในตลาดรถยนต์มือสอง

เพื่อแก้ปัญหานี้ ทีมวิจัยจากเบอร์มิงแฮมเสนอระบบภาษีที่ผลักดันให้ผู้ซื้อหันไปใช้รถยนต์รุ่นที่สะอาดกว่า โดยไม่ทำให้ผู้มีรายได้น้อยต้องติดอยู่ในรถยนต์รุ่นเก่าที่มีการปล่อยมลพิษสูง อีกทั้งนักวิจัยยังชี้ให้เห็นว่าการจ่ายเงินชดเชยจากการขายรถเก่า การสนับสนุนการซ่อมแซม และการตรวจสอบที่เข้มงวดยิ่งขึ้นสำหรับรถยนต์รุ่นเก่า เป็นวิธีการลดการปล่อยมลพิษในขณะที่ยังคงรักษาระดับราคาให้อยู่ในระดับที่เอื้อมถึงได้

ในหลายประเทศ ผู้มีรายได้น้อยต้องเผชิญกับการสัมผัสไนโตรเจนไดออกไซด์และมลพิษจากการจราจรที่สูงขึ้น อย่างเช่นการวิเคราะห์ทั่วสหรัฐพบว่า แหล่งกำเนิดอนุภาคฝุ่นทั้งขนาดเล็กและขนาดใหญ่มักส่งผลกระทบต่อคนผิวสีและผู้อยู่อาศัยที่มีรายได้น้อยมากที่สุด

งานวิจัยเกี่ยวกับกลยุทธ์การปล่อยมลพิษแบบกำหนดเป้าหมายชี้ให้เห็นว่าการลดมลพิษในพื้นที่ที่ได้รับผลกระทบมากที่สุดสามารถลดช่องว่างของการสัมผัสมลพิษลงได้ โดยปริมาณการปล่อยมลพิษจะลดลงเพียงเล็กน้อย หากผสมผสานแนวทางดังกล่าวเข้ากับข้อมูลเกี่ยวกับช่วงราคาใดที่ก่อให้เกิดมลพิษมากที่สุด อาจทำให้นโยบายอากาศสะอาดมีประสิทธิภาพและเป็นธรรมมากขึ้น

สำหรับผู้ขับขี่แล้ว ผลงานวิจัยนี้เป็นเครื่องเตือนใจว่าราคาเป็นเพียงส่วนหนึ่งของต้นทุนรถยนต์ที่สังคมต้องจ่าย รถยนต์มือสองที่มีราคาแพงกว่าเล็กน้อยจะก่อให้เกิดมลพิษน้อยกว่าตลอดอายุการใช้งาน โดยเฉพาะอย่างยิ่งสำหรับรถดีเซลที่มีประสิทธิภาพการปล่อยมลพิษที่แตกต่างกัน

ขณะที่ รัฐบาลเมืองต่าง ๆ สามารถเรียนรู้จากงานวิจัยที่ใช้ระบบเซนเซอร์ในการตรวจสอบยานพาหนะบนท้องถนน เพื่อนำมาใช้ในการแยกประเภทยานพาหนะที่สะอาดกว่าออกจากยานพาหนะที่มีมลพิษสูงในสภาพการจราจรจริงได้ ซึ่งจะช่วยให้เระบุได้ว่าถนนและยานพาหนะใดมีส่วนทำให้เกิดไนโตรเจนออกไซด์และอนุภาคมากที่สุด

ข้อมูลเหล่านี้สามารถนำมาใช้สนับสนุนเขตอากาศสะอาด การปรับปรุงรถบัสและรถแท็กซี่ และการลงทุนด้านการขนส่งที่ก่อให้เกิดประโยชน์มากขึ้นแก่ชุมชนที่มีอากาศที่สกปรกที่สุด

ที่มา: Earth, GB News, Technology Networks