แห่ซื้อ ‘จิโคบุกเคน’ บ้านมีคนตาย หลังราคาอสังหาริมทรัพย์ ‘ญี่ปุ่น’ ราคาพุ่ง

ราคาอสังหาริมทรัพย์ใน “ญี่ปุ่น” พุ่งสูงขึ้น จากต้นทุนวัสดุก่อสร้างและแรงงานที่เพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง รวมถึงนักลงทุนต่างชาติที่หลั่งไหลเข้ามา เนื่องจากค่าเงินเยนที่อ่อนค่าและอสังหาริมทรัพย์มีราคาถูกกว่าประเทศบ้านเกิด ด้วยราคาบ้านใหม่ที่สูงเกินจนเกินกว่าที่คนรุ่นใหม่จะเอื้อมถึง พวกเขาจึงหันไปเช่าบ้านที่มีประวัติคนตาย หรือที่เรียกว่า “จิโคบุกเคน”

ในญี่ปุ่น บ้านที่มีคนเสียชีวิตเพียงลำพัง ถูกฆาตกรรม หรือฆ่าตัวตาย รวมถึงไฟไหม้จะถูกจัดประเภทเป็นจิโคบุกเคน (事故物件 - Jiko bukken) หรือ “บ้านที่โชคร้าย” ซึ่งอาจก่อให้เกิดความทุกข์ทางจิตใจแก่เจ้าของหรือผู้เช่ารายใหม่ ในอดีตจึงไม่ค่อยไม่มีใครอยากเข้าไปยุ่งเกี่ยวมากนัก 

ทั้งหมดนี้ มาจากความเชื่อถูกหล่อหลอมขึ้นจากศาสนาชินโตโบราณของญี่ปุ่นว่า เมื่อบุคคลเสียชีวิตไปพร้อมกับความเศร้าโศกเสียใจ ดวงวิญญาณของเขาจะคงอยู่ในโลกมนุษย์ อยู่ในสถานที่ที่เขาเสียชีวิต เต็มไปด้วยความเคียดแค้นหรือความโศกเศร้า 

ดังนั้นบ้านหรือห้องเช่าเหล่านี้จึงถูกปล่อยให้ทรุดโทรมลงไปเรื่อย ๆ คาซึโทชิ โคดามะ ที่ปรึกษาด้านอสังหาริมทรัพย์และผู้ก่อตั้ง Kachimode บริษัทล่าท้าผีสำหรับผู้ซื้อและผู้เช่ารายใหม่ ระบุว่า เมื่อก่อนแทบจะหาผู้เช่าจิโคบุกเคนแทบไม่ได้เลย แต่เมื่อราคาอสังหาริมทรัพย์ที่สูงขึ้น ผู้คนจึงหันมาสนใจบ้านที่มีประวัติไม่ดีมากยิ่งขึ้น

ตามข้อมูลของบริษัทวิจัยอสังหาริมทรัพย์ Tokyo Kantei ระบุว่า ราคาเฉลี่ยของคอนโดมิเนียมมือสองขนาด 70 ตร.ม.ใน 23 เขตของโตเกียว เพิ่มขึ้นมากกว่าหนึ่งในสามจากเดือนพฤษภาคม 2024 มาอยู่ที่ 100.9 ล้านเยน หรือประมาณ 21.88 ล้านบาท

สังคมผู้สูงอายุที่โดดเดี่ยว

ญี่ปุ่นมีผู้สูงอายุเพิ่มขึ้นมากเรื่อย ๆ ส่งผลให้มีผู้เสียชีวิตจากการถูกโดดเดี่ยวทางสังคมมากขึ้น รายงานจากหน่วยงานนโยบายแห่งชาติระบุว่า ในปี 2024 มีผู้สูงอายุที่ป่วยและเสียชีวิตเพียงลำพัง แต่กว่าจะมีผู้มาพบศพก็ผ่านไปแล้วอย่างน้อย 8 วัน มากถึง 21,900 ราย 

ด้วยเหตุนี้ จึงทำให้ผู้สูงอายุที่อยู่ตัวคนเดียวเริ่มหาบ้านเช่ายากขึ้น เนื่องจากเจ้าของกังวลว่าอสังหาริมทรัพย์ของตนจะกลายเป็นจิโคบุกเคนในอนาคต

เพื่อบรรเทาปัญหานี้ รัฐบาลญี่ปุ่นได้ออกแนวทางปฏิบัติในปี 2021 โดยแนะนำว่า หลังจากที่เกิดการเสียชีวิตในบ้านเป็นเวลา 3 ปี ทางผู้เช่าไม่จำเป็นต้องติดป้ายบอกแล้วว่าเคยมีผู้เสียชีวิตมาก่อน ซึ่งอาจช่วยให้หาผู้เช่าได้ง่ายขึ้น แต่เจ้าของและตัวแทนยังคงต้องเปิดเผยประวัติของอสังหาริมทรัพย์ให้ผู้ซื้อและผู้เช่าที่สนใจ หากพวกเขาสอบถาม

แนวทางดังกล่าวกระตุ้นให้ผู้คนหันมาสนใจจิโคบุกเคนมากยิ่งขึ้น นายหน้าอสังหาริมทรัพย์กล่าวว่า คนรุ่นใหม่บางคนเปิดใจมากขึ้นที่จะอาศัยอยู่ในอสังหาริมทรัพย์ที่มีประวัติไม่ดี ขณะที่นักลงทุนทั้งในและต่างประเทศ โดยเฉพาะคนจีน ต่างก็สนใจผลตอบแทนที่สูง

“นักลงทุนไม่สนใจ เกี่ยวกับประวัติของอสังหาริมทรัพย์ เพราะพวกเขาจะไม่อยู่ที่นั่น” อากิระ โอคุมะ ผู้ก่อตั้ง Happy Planning บริษัทนายหน้าอสังหาริมทรัพย์ กล่าว พร้อมเสริมว่าบางรายขึ้นค่าเช่าหลังจากสามปี

นายหน้ายังตั้งข้อสังเกตว่า อสังหาริมทรัพย์ที่เกิดเหตุฆาตกรรมจำเป็นต้องขายในราคาต่ำกว่าราคาตลาดปกติถึง 80% ถึงจะมีคนสนใจ แต่สำหรับอสังหาริมทรัพย์ที่ประสบเหตุร้ายแรงอื่น ๆ เช่น มีคนเสียชีวิตตามธรรมชาติ จะมีส่วนลดอยู่ที่ประมาณ 20% 

จิโคบุกเคนมีแนวโน้มเพิ่มสูงขึ้นเรื่อย ๆ สถาบันวิจัยประชากรและประกันสังคมแห่งชาติ (National Institute of Population and Social Security Research) ประมาณการว่า มีผู้สูงอายุ 65 ปีขึ้นไปที่อาศัยอยู่คนเดียวคิดเป็น 14% ของครัวเรือนทั้งหมดในญี่ปุ่น และอีก 20 ปีข้างหน้า ประชากรเหล่านี้จะเพิ่มขึ้นกลายเป็น 20%

จากข้อมูลของตำรวจ พบว่า ในปีงบประมาณ 2024 ญี่ปุ่นมีผู้ฆ่าตัวตาย 20,320 ราย โดย 70% สียชีวิตในบ้าน และมีผู้ที่มีอายุ 65 ปีขึ้นไป 58,044 รายเสียชีวิตเพียงลำพัง โคดามะประเมินว่าในจำนวนนี้มีประมาณ 20,000-23,000 ศพ ที่พบเป็นศพในสภาพที่ดูไม่ได้แล้ว (สอดคล้องกับข้อมูลจากหน่วยงานนโยบายแห่งชาติที่รายงานก่อนหน้า) ซึ่งหมายความว่าบ้านเรือน 35,000 ถึง 40,000 หลังกลายเป็นจิโกะบุคเคนในแต่ละปี

 

ธุรกิจล่าท้าผีในจิโคบุกเคน

จิโคบุกเคนหลายหลังถูกทิ้งร้างเป็นเวลานาน เมื่อจะต้องกลับมาขายใหม่ จึงต้องเรียกใช้บริการทำความสะอาดเพิเศษ หรือแม้แต่เปลี่ยนพื้นและวอลล์เปเปอร์ให้สะอาดหมดจด เนื่องจากสิ่งปฏิกูลและกลิ่นจากร่างผู้เสียชีวิตอาจซมลึกลงไปถึงพื้นและวอลล์เปเปอร์

รวมถึงต้องสร้างความเชื่อมั่นให้ผู้เช่าว่าจะไม่มีวิญญาณตามรบกวน จึงเป็นที่มาของธุรกิจล่าท้าผีในบ้านที่มีประวัติไม่ดี อย่างเช่น Kachimode บริษัทที่โคดามะก่อตั้งขึ้นเมื่อ 3 ปีก่อน

บริษัท Kachimode ให้บริการสืบสวนเรื่องผีแก่ผู้เช่าและผู้ซื้อในจิโคบุกเคน โคดามะจะเข้าไปพักค้างคืนในอสังหาริมทรัพย์ พร้อมถ่ายวิดีโอ ใช้กล้องถ่ายภาพความร้อน เครื่องวัดสนามแม่เหล็กไฟฟ้า และอุปกรณ์อื่น ๆ เพื่อตรวจสอบว่ายังมีวิญญาณอยู่หรือไม่

เมื่อมั่นใจแล้วว่าอสังหาริมทรัพย์นั้นไม่มีผี โคดามะจะออกใบรับรองให้ และหากผู้อยู่อาศัยสามารถพิสูจน์ได้ว่ามีวิญญาณสิงสถิตอยู่หลังจากที่เขาออกใบประกาศให้ โคดามะยินดีที่จะจ่ายเงินชดเชยให้ 1,000,000 เยน (216,500 บาท)

“การที่มีคนเสียชีวิตในบ้าน ทำให้คนรู้สึกขยะแขยงในจิตใจ จุดประสงค์ของงานของผมคือการหยุดยั้งความรู้สึกเหล่านี้ และฟื้นฟูทรัพย์สิน” โคดามะกล่าว 

ครั้งหนึ่งโคดามะได้รับการว่าจ้างให้สืบสวนอพาร์ตเมนต์แห่งหนึ่งในโตเกียว ที่หญิงสาวคนหนึ่งฆ่าตัวตาย เจ้าของอพาร์ตเมนต์ตกใจและหดหู่กับโศกนาฏกรรมที่เกิดขึ้น พร้อมปล่อยห้องว่างนานหลายปี

โคดามะพักอยู่ที่นั่นสามคืน จนมั่นใจว่าไม่มีวิญญาณสิงสถิตอยู่ จึงได้ออกใบประกาศรับรองว่าเหมาะสมสำหรับการอยู่อาศัย ในที่สุดก็มีผู้เช่ารายใหม่สนใจ และพร้อมจะจ่ายค่าเช่าในราคาสูงถึง 95% ของราคาเช่าที่อยู่อาศัยทั่วไป แม้จะรู้ว่าอพาร์ตเมนต์นี้เคยมีประวัติไม่ดีมาก่อนก็ตาม

คนรุ่นใหม่ที่ไม่ค่อยเชื่อเรื่องผีสาง จึงไม่ค่อยใส่ใจกับประวัติของบ้าน จึงพร้อมเลือกจิโคบุกเคนที่มีราคาถูกกว่าอสังหาริมทรัพย์ทั่วไปเป็นที่อยู่อาศัยอย่างไม่ลังเล ขณะที่บางคนก็มั่นใจในการปราบผีของโคดามะ

ถึงแม้จะมีคนเสียชีวิตในบ้านเหล่านี้ แต่จิโคบุกเคนก็ได้รับการทำความสะอาด ปรับปรุงใหม่ และยังคงใช้งานได้ แถมยังมีใบรับรองว่าไม่มีผี ซึ่งช่วยให้ผู้เช่าสบายใจแก่เจ้าของบ้านและผู้เช่า ดังนั้นจิโคบุกเคนจึงเป็นตัวเลือกที่น่าสนใจสำหรับคนที่ฝันอยากมีบ้าน แต่รายได้ไม่พอที่จะซื้อบ้านใหม่

ที่มา: Reuters, The Times