คนไทยคอกาแฟ! โอกาสทอง 'ชุมพร' GSB CED หนุนกาแฟไทยยั่งยืน

องค์การกาแฟนานาชาติ (International Coffee Organization) ระบุว่า ปัจจุบันการบริโภคกาแฟทั่วโลกมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง โดยในช่วง 5 ปีที่ผ่านมา การบริโภคกาแฟของโลกเติบโตเฉลี่ยร้อยละ 1.9 ต่อปี ขณะเดียวกัน รายงานจากเว็บไซต์ Money Buffalo ยังระบุว่า ทั่วโลกมีการดื่มกาแฟเฉลี่ยประมาณ 2,250 ล้านแก้วต่อวัน และมีผู้ดื่มกาแฟเป็นประจำมากกว่า 1,000 ล้านคน ซึ่งแสดงให้เห็นว่ากาแฟไม่ใช่แค่เครื่องดื่มยอดนิยม แต่ยังกลายเป็นส่วนหนึ่งของวิถีชีวิตของผู้คนทั่วโลก

ประเทศไทย การเติบโตของตลาดกาแฟในภาพรวมที่เพิ่มขึ้นทุกปี โดยข้อมูลจาก Euromonitor International ระบุว่า ในปี 2566 คนไทยบริโภคกาแฟรวมกันมากถึง 90,000 ตันต่อปี เพิ่มขึ้นอย่างชัดเจนจากเมื่อ 10 ปีก่อน ซึ่งอยู่ที่เพียงประมาณ 30,000 ตัน แม้ความนิยมของกาแฟจะเพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ แต่ในอีกด้านหนึ่ง ประเทศไทยยังผลิตกาแฟได้ไม่เพียงพอกับความต้องการภายในประเทศ ปริมาณการผลิตเฉลี่ยอยู่ที่ประมาณ 45,000–50,000 ตันต่อปี ซึ่งยังไม่ถึงครึ่งหนึ่งของที่คนไทยบริโภคทำให้ต้องพึ่งพาการนำเข้ากาแฟจากต่างประเทศมากขึ้น ในปีที่ผ่านมามูลค่าการนำเข้ากาแฟพุ่งขึ้นแตะระดับกว่า 338 ล้านเหรียญสหรัฐ ​

ปรากฏการณ์นี้สะท้อนให้เห็นว่า ตลาดกาแฟไทยยังคงมีช่องว่างและโอกาสอีกมาก โดยเฉพาะสำหรับผู้ผลิตในประเทศ หากสามารถพัฒนาและยกระดับคุณภาพผลผลิตให้ตอบโจทย์ความต้องการของผู้บริโภคยุคใหม่ได้ ก็อาจกลายเป็นอีกทางหนึ่งที่ช่วยสร้างรายได้และความมั่นคงให้กับเกษตรกรในระยะยาวได้เช่นกัน​

ข่าวที่เกี่ยวข้อง:

ดื่มกาแฟทุกวันดีต่อสุขภาพลำไส้ ภูมิคุ้มกันดี ลดเสี่ยงโรคหัวใจ

วิจัยพบ ดื่มกาแฟตอนเช้า เสี่ยงเสียชีวิตจากโรคหัวใจ น้อยกว่าคนที่ไม่ดื่ม 31%

“ชุมพร”อาณาจักรโรบัสต้า

ชุมพรหนึ่งในจังหวัดที่มีความโดดเด่นด้านการปลูกกาแฟสายพันธุ์โรบัสต้าและมีพื้นที่ปลูกกาแฟโรบัสต้ามากที่สุดในประเทศไทย ด้วยลักษณะภูมิศาสตร์ที่เหมาะสม ทั้งสภาพภูเขาและฝนที่ตกชุกเหมาะกับการเจริญเติบโตของกาแฟ เป็นแหล่งปลูก “เขาทะลุ” และ “ถ้ำสิงห์” ซึ่งได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นสิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์ (GI) แสดงถึงเอกลักษณ์เฉพาะถิ่นที่ได้รับการยอมรับในระดับประเทศ

โดยในปี 2564 มีพื้นที่ปลูกรวม 81,929 ไร่ ผลผลิตกว่า 8,322 ตันต่อปี สร้างรายได้ให้เกษตรกรราว 1,200 ล้านบาท แต่ในปี . 2567 พื้นที่ลดลงเหลือเพียง 40,488 ไร่ เนื่องจากราคากาแฟที่ไม่จูงใจและต้นทุนแรงงานที่เพิ่มสูงขึ้น

เกษตรกรจำนวนไม่น้อยหันไปปลูกพืชเศรษฐกิจชนิดอื่นที่ให้ผลตอบแทนสูงกว่า เช่น ทุเรียน ยางพารา และปาล์มน้ำมัน ซึ่งไม่เพียงส่งผลต่อปริมาณผลผลิตกาแฟของจังหวัดเท่านั้น แต่ยังอาจกระทบต่อความต่อเนื่องในการพัฒนาแบรนด์กาแฟโรบัสต้าชุมพรในระยะยาว หากไม่มีการแก้ไขหรือสนับสนุนอย่างเหมาะสม

ชาวบ้านมีองค์ความรู้ มีไอเดีย ที่จะพัฒนาและสร้างรายได้ให้กับชุมชน

ปฏิกรณ์  ศรีสงคราม  เกษตรกรผู้ปลูกกาแฟและนักพัฒนาสายพันธุ์กาแฟ กล่าวว่า ด้วยภูมิประเทศของชุมพรและชาวบ้านมีความสามารถในการปลูกกาแฟ ประกอบการเติบโตของตลาดกาแฟ เชื่อว่าชาวบ้านสามารถสร้างความยั่งยืนจากตรงนี้ได้  ซึ่งกาแฟคุณภาพสูงจากชุมพรที่คว้ารางวัลระดับประเทศและระดับโลก เช่น กาแฟ “ลุงไข่” ที่ได้รับรางวัลชนะเลิศอันดับ 1 จากโครงการประกวดสุดยอดกาแฟไทย Thai Coffee Excellence (TCE) ในปี 2564 ด้วยคะแนนชิมสูงถึง 85.39 คะแนน  “Puma Coffee” อีกหนึ่งแบรนด์จากชุมพรที่ได้รับรางวัลกาแฟโรบัสต้าดีที่สุดในประเทศไทย พร้อมทั้งติดอันดับ 1 ใน 5 ของกาแฟโรบัสต้าระดับโลกจากสถาบัน Coffee Quality Institute (CQI) ในปี 2566

ทั้งหมดนี้สะท้อนให้เห็นว่าชุมพรไม่ได้มีดีแค่ปริมาณการปลูก แต่ยังเต็มไปด้วยศักยภาพด้านคุณภาพที่พร้อมแข่งขันในตลาดพรีเมียม ทั้งในและต่างประเทศ ยิ่งเมื่อพฤติกรรมผู้บริโภคในยุคปัจจุบันให้ความสำคัญกับเรื่องราวของแหล่งที่มา (original) และกระบวนการผลิตที่ยั่งยืน ยิ่งทำให้กาแฟจากชุมพรมีโอกาสเติบโตได้อีกมาก หากได้รับการสนับสนุนอย่างเหมาะสม ทั้งด้านการตลาด การแปรรูป และการสร้างแบรนด์ให้แข็งแรงยิ่งขึ้น

“ชาวบ้านมีองค์ความรู้ มีไอเดีย ที่จะพัฒนาและสร้างรายได้ให้กับชุมชน แต่ปัจจุบันการทำกาแฟในชาวบ้านยังขาดเทคนิคหรือนวัตกรรมบางอย่างที่จะช่วยต่อยอดสินค้าของชุมชน จึงทำให้ไม่สามารถไปต่อได้ นอกจากนี้ชาวบ้านยังขาดในเรื่องของเครือข่ายที่เชื่อมโยงระหว่างชุมชนกับแหล่งตลาดเพื่อที่จะนำผลิตภัณฑ์ของชุมชนขยายออกไปอย่างที่อื่น หากได้รับการพัฒนา ผมเชื่อว่าอีกหลายหลายชุมชนก็สามารถที่จะพัฒนาพื้นที่ พัฒนาความโดดเด่นที่เป็นอัตลักษณ์ของชุมชนและสามารถสร้างรายได้ให้กับชุมชนได้”  ปฏิกรณ์กล่าว

“GSB CED 2568”เชื่อมทุน+ชุมชน

อย่างไรก็ตาม เมื่อเร็วๆนี้ สถาบันนวัตกรรมบูรณาการแห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย (CSII) ร่วมกับธนาคารออมสิน เปิดตัวโครงการส่งเสริมศักยภาพและพัฒนาท้องถิ่น (GSB Local Community Empowerment and Development Program) หรือ “GSB CED 2568” ซึ่งเป็นโครงการเชิงนวัตกรรมที่มุ่งสร้างศักยภาพและพัฒนาชุมชนให้เติบโตอย่างยั่งยืนผ่านองค์ความรู้ เครื่องมือทางธุรกิจ และการสนับสนุนทางด้านแหล่งเงินทุน

ศักดิ์สิทธิ์  สุนทรกุล  ผู้ช่วยผู้อำนวยการธนาคารออมสิน กล่าวว่าโครงการ  GSB CED 2568 ธนาคารออมสินเองก็ให้ความช่วยเหลือในเรื่องของแหล่งทุนและเครือข่าย สร้างผู้ประกอบการที่มีศักยภาพและมีความพร้อมในระดับชุมชนเป็นจุดเริ่มต้นของการเปลี่ยนแปลงที่สำคัญในปัจจุบันและอนาคต โดยมีที่ปรึกษาด้านการตลาดTops Local ให้ความช่วยเหลือผู้ประกอบการในกระบวนการนำสินค้าเข้าสู่ห้างสรรพสินค้าอย่างเป็นระบบ รวมถึงการสนับสนุนเงินทุนหมุนเวียนผ่าน ธนาคารออมสิน (Government Savings Bank – GSB) เพื่อให้ธุรกิจของชุมชนสามารถเติบโตได้อย่างมั่นคงและยั่งยืน