โลกรวน ภัยพิบัติ ขาดทรัพยากร ตัวการทำให้เกิด ‘สงคราม’ เพิ่มขึ้น 4 เท่า

วอปเคอ ฮูคสตรา หัวหน้าคณะกรรมาธิการยุโรปด้านสภาพอากาศ การปล่อยคาร์บอนสุทธิเป็นศูนย์ และการเติบโตที่สะอาด เปิดเผยกับหนังสือพิมพ์ Financial Times ว่า ในช่วงปีที่ผ่านมาเขาได้รับการติดต่อจากเจ้าหน้าที่ทหารระดับสูง เพื่อขอข้อมูลเกี่ยวกับผลกระทบของระดับน้ำทะเลที่สูงขึ้น ภัยแล้ง น้ำท่วม และไฟป่า ที่จะส่งผลกระทบต่อกิจกรรมทางทหาร รวมถึงความเสี่ยงต่อการอพยพและการขาดแคลนทรัพยากรที่อาจเป็นชนวนความขัดแย้ง

“การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศและผลกระทบที่เกิดขึ้น ส่งผลกระทบทั้งทางตรงและทางอ้อมอย่างชัดเจนต่อภูมิรัฐศาสตร์ ความปลอดภัย และความมั่นคง โดยเฉพาะการเข้าถึงทรัพยากร ที่มักเป็นส่วนหนึ่งของความขัดแย้งและสงคราม แต่เมื่อพิจารณาถึงผลกระทบอันรุนแรงของการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศแล้ว ผลกระทบดังกล่าวจะทวีคูณเป็นสี่เท่า” ฮูคสตรากล่าว

คำเตือนดังกล่าวเกิดขึ้น ในขณะที่รัฐบาลทรัมป์พยายามให้ “นาโต” ลดความสำคัญของประเด็นการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศในฐานะประเด็นเชิงยุทธศาสตร์ที่สำคัญ

หลังจากที่ เยนส์ สโตลเทนเบิร์ก เลขาธิการนาโตคนก่อน ได้ยกระดับให้การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศเป็นเสาหลักสำคัญในช่วงดำรงตำแหน่ง ซึ่งขัดแย้งกับมุมมองของทรัมป์ ที่ไม่ได้คิดว่าการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศเกิดจากฝีมือมนุษย์ และไม่ได้เป็นปัญหาเร่งด่วน

ขณะเดียวกัน ฮูคสตรายังต้องพยายามให้ประเทศสมาชิกสหภาพยุโรปสนับสนุนเป้าหมายด้านสภาพภูมิอากาศอันสูงส่งของสหภาพยุโรป รวมถึงการเป็นทวีปแรกที่มีการปล่อยมลพิษสุทธิเป็นศูนย์ภายในปี 2050 เพราะขณะนี้ความสำคัญด้านเศรษฐกิจและการทหารเข้ามาเป็นประเด็นสำคัญในนโยบายของสหภาพยุโรป แทนที่ปัญหาสภาพภูมิอากาศ ท่ามกลางความหวาดกลัวว่าจะถูกรัสเซียรุกรานของประเทศสมาชิกในยุโรปตะวันออก

ผลกระทบอย่างแรกที่เกิดขึ้นแล้ว คือ กองทัพต้องการกำลังพลเข้ามารับมือกับไฟป่าในประเทศสมาชิกสหภาพยุโรปหลายประเทศ เช่นเดียวกับกระทรวงกลาโหมของสหรัฐที่เคยกล่าวไว้ก่อนหน้านี้ ว่าการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศทำให้ต้องปฏิบัติการเพิ่มขึ้น

ในขณะเดียวกัน กองกำลังทหารก็ต้องหาทางพิสูจน์เพื่อให้มั่นใจได้ว่าอุปกรณ์และฐานทัพสามารถทนต่อสภาพอากาศที่รุนแรงมากขึ้นได้ โดยวิศวกรทหารของสหรัฐประเมินว่า หลังจากปี 2025 มากกว่า 60% ฐานทัพเรือนอร์ฟอล์ก ที่ขึ้นชื่อว่าเป็นฐานทัพเรือที่ใหญ่ที่สุดในโลกในเวอร์จิเนียอาจจมอยู่ใต้น้ำหลังจากพายุรุนแรง 

นาโต้กล่าวในปี 2023 ว่า จำนวนวันที่มีอากาศร้อนจัดที่เพิ่มมากขึ้นส่งผลกระทบต่อภารกิจในอิรัก ทำให้เฮลิคอปเตอร์ไม่สามารถขึ้นบินได้ เนื่องจากอากาศร้อนขึ้นและมีความหนาแน่นน้อยลง อีกทั้งยังทำให้เกิดพายุฝุ่นที่ทำให้ทัศนวิสัยลดลงอย่างมาก

ฮูคสตรากล่าวว่ากองทัพควรเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมมากขึ้น แต่ไม่ควรต้องแลกมาด้วยความสามารถในทางกองทัพที่ลดลง

ยุโรป ตั้งอยู่ระหว่างอาร์กติกที่กำลังละลายและภูมิภาคซาเฮลที่กำลังร้อนขึ้น จะต้องระมัดระวังภัยคุกคามรอบด้านที่เกิดขึ้นจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ รวมถึงการขาดแคลนทรัพยากร การอพยพที่เพิ่มขึ้น และการพึ่งพาผู้กระทำผิด เช่น รัสเซีย เพื่อซื้อสินค้าสำคัญ อีกทั้งผลกระทบเหล่านี้ยังสามารถกระตุ้นให้เกิดการหัวรุนแรงและอาจเพิ่มการก่ออาชญากรรมเล็ก ๆ น้อย ๆ ได้ด้วย

ยุโรปเป็นทวีปที่มีอุณหภูมิโลกร้อนเร็วที่สุดในโลก โดยสำนักงานสิ่งแวดล้อมยุโรปคาดการณ์ว่าอุณหภูมิในยุโรปจะเพิ่มขึ้นอย่างน้อย 3 องศาเซลเซียสภายในปี 2050 เมื่อเทียบกับระดับก่อนยุคอุตสาหกรรม

ปี 2024 เป็นปีที่มีอุณหภูมิโลกร้อนที่สุดเป็นประวัติการณ์สำหรับทวีปนี้ โดยน้ำท่วมส่งผลกระทบต่อผู้คน 413,000 คน และคร่าชีวิตผู้คนไป 335 ราย ตามข้อมูลขององค์การอุตุนิยมวิทยาโลก แต่ขณะเดียวกันหลายพื้นที่ก็เกิดภาวะขาดแคลนน้ำ ทำให้สหภาพยุโรปจึงเสนอเป้าหมายการประหยัดน้ำครั้งแรก

ฮูคสตรา กล่าวว่าในตอนนี้ยังคงหารือเกี่ยวกับงบประมาณหลายปีถัดไปของสหภาพยุโรปอยู่ โดยมีกำหนดเสนองบประมาณภายในปี 2025 ก่อนที่จะมีผลบังคับใช้ในปี 2028 แต่ผู้กำหนดนโยบายควรคำนึงถึงโลกที่ตนกำลังวางแผนอยู่ และต้องวางแผนให้มีความยืดหยุ่นเพื่อการปรับตัวให้เข้ากับสถานการณ์ที่คาดเดาไม่ได้

อย่างไรก็ตาม ฮูคสตรายังถูกกดดันจากประเทศต่าง ๆ หลังจากที่เคยระบุเอาเป้าหมายของสภาพยุโรปไว้ว่า ปี 2040 จะลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกลง 90% แต่หลังจากมีการกดดันจากรัฐบาลบางประเทศ โฮคสตราได้เลื่อนการแก้ไขกฎหมายว่าด้วยสภาพอากาศของยุโรปออกไปจนถึงวันที่ 2 กรกฎาคม โดยรายงานระบุว่าเขากำลังพิจารณาวิธีต่าง ๆ เพื่อให้เป้าหมายในปี 2040 มีความยืดหยุ่นมากขึ้น ซึ่งรวมถึงการใช้เครดิตคาร์บอนด้วย

ที่มา: Euro News, Financial Times, Politico