ออนแอร์วันแรก'สัญญาณชัด' ชมทีวีดิจิทัล80%ทั่วปท.ปีนี้

ก้าวแรกของการออกอากาศทีวีดิจิทัลในประเทศไทย ซึ่งได้ทดลองออกอากาศวันแรก วานนี้ (1 เม.ย.) ขณะที่ประชาชนหลายล้านครัวเรือนยังสับสน หรือไม่ทราบวิธีการรับชม ส่งผลให้องค์กรกำกับอย่างสำนักงานคณะกรรมการกิจการกระจายเสียง กิจการโทรทัศน์ และกิจการโทรคมนาคมแห่งชาติ ต้องเร่งทำความเข้าใจ

นายฐากร ตัณฑสิทธิ์ เลขาธิการคณะกรรมการกิจการกระจายเสียง กิจการโทรทัศน์ และกิจการโทรคมนาคมแห่งชาติ (กสทช.) เปิดเผยว่า วานนี้ (1 เม.ย.) ผู้ประกอบการทีวีดิจิทัล เริ่มทดสอบเชิงเทคนิคโครงข่ายโทรทัศน์ระบบดิจิทัล ซึ่งเป็นการออกอากาศแบบคู่ขนานระหว่างระบบอนาล็อกที่ประชาชนรับชมอยู่เดิมกับระบบดิจิทัล โดยจะไม่ส่งผลกระทบต่อการรับชมทีวีของประชาชนแต่อย่างใด เนื่องจากประชาชนยังสามารถรับชมช่องรายการได้ตามปกติ แต่หากประชาชนที่ต้องการรับชมทีวีดิจิทัลซึ่งกำลังทดลองออกอากาศอยู่ในขณะนี้ ต้องติดตั้งกล่องรับสัญญาณ (Set top box) เพื่อต่อเชื่อมกับทีวีเครื่องเดิมเพื่อความคมชัดในการรับชม

“ทีวีรุ่นเก่า จะต้องติดตั้งกล่องรับสัญญาณ ติดตั้งเสาก้างปลาและหนวดกุ้งที่ต้องซื้อมาพร้อมกล่องรับสัญญาณ หรือที่มีอยู่เดิม เมื่อติดตั้งแล้วเสร็จ เสียบปลั๊กเปิดกล่อง เปิดทีวี จากนั้นกล่องและทีวีจะปรับเรียงเลขช่องให้ใหม่ เริ่มตั้งแต่ 1-48 ช่อง โดยช่อง 1-12 จะเป็นช่องรายการทีวีสาธารณะ เริ่มจากช่อง 1 คือ ช่อง 5 เดิม ช่อง 2 คือช่อง 11 เดิม และช่อง 3 คือ ไทยพีบีเอส เป็นต้น ส่วนช่องรายการธุรกิจจะเริ่มตั้งแต่ช่อง 13-36 ซึ่งขณะนี้ได้ทดลองออกอากาศ โดยยังไม่สามารถตอบได้ว่าผู้ประกอบการรายใดจะทดลองช่วงเวลาใด ขึ้นอยู่กับความพร้อมของผู้ประกอบการแต่ละราย”

ทั้งนี้ ประชาชนที่รับชมทีวีผ่านทีวีดาวเทียม หรือเคเบิลทีวี ให้ดึงปลั๊กกล่องรับสัญญาณเดิมที่ติดตั้งอยู่ในปัจจุบันออก และดึงปลั๊กเครื่องทีวีออก 1-2 นาที หลังจากนั้นจึงค่อยเสียบปลั๊กกล่องสัญญาณและเครื่องทีวีอีกครั้ง โดยกล่องรับสัญญาณจะทำการปรับปรุงอัพเดทช่องรายการให้ใหม่โดยอัตโนมัติ ซึ่งจะเริ่มจากช่อง 11-46 เนื่องจากจะไม่นำช่องทีวีบริการชุมชน อีก 12 ช่องมาจัดเรียงในทีวีดาวเทียมและเคเบิลทีวี ส่วนช่อง 1-10 กสทช.ได้กำหนดไว้ให้ผู้ให้บริการดาวเทียมและเคเบิล สามารถนำช่องรายการใดก็ได้มาไว้ในช่อง 1-10 ซึ่งช่องรายการอาจซ้ำกับที่มีอยู่ก็ได้ ขึ้นอยู่กับการเจรจากันระหว่างผู้รับใบอนุญาตช่องรายการกับผู้ให้บริการดาวเทียมและเคเบิล

จี้ผู้ขายทีวีติด "สัญลักษณ์" ป้องกันสับสน

อย่างไรก็ตาม เพื่อป้องกันความสับสนของประชาชนเกี่ยวกับการซื้อเครื่องทีวีใหม่ กสทช. จะทำหนังสือถึงผู้จำหน่ายเครื่องทีวีทุกราย ให้ติดสัญลักษณ์ให้ประชาชนรับทราบอย่างชัดเจนว่า เครื่องทีวีรุ่นใดที่เป็นทีวีรุ่นใหม่ สามารถรับชมรายการทีวีดิจิทัล โดยไม่ต้องติดตั้งกล่องรับสัญญาณ และเครื่องทีวีใด ที่ต้องติดตั้งกล่องสัญญาณ และจะทำหนังสือถึงสำนักงานคณะกรรมการคุ้มครองผู้บริโภค (สคบ.) ให้ตรวจสอบอย่างเข้มงวด

ปัจจุบันมีเครื่องทีวีที่ได้รับรองมาตรฐานจาก กสทช. แล้ว 76 รุ่น ซึ่งเป็นทีวีที่ไม่ต้องติดตั้งกล่องรับสัญญาณ ส่วนกล่องรับสัญญาณได้รับรองมาตรฐานจาก กสทช. แล้ว 52 รุ่น ทั้งนี้ผู้บริโภคจะต้องติดตามอย่างละเอียดว่ารับชมทีวีดิจิทัลได้แบบใด และต้องดูสัญลักษณ์ "น้องดูดีทีวีดิจิทัล" ด้วย

สำหรับช่วงวันที่ 1-24 เม.ย. นี้ ผู้ประกอบการทีวีดิจิทัล 24 ราย จะร่วมทดสอบทางเทคนิคกับผู้ให้บริการโครงข่ายทีวีดิจิทัล เชื่อว่าผู้ประกอบการจะทยอยทดลองและทดสอบระบบในวันเวลาที่แตกต่างกัน โดยเมื่อวันที่ 1 เม.ย. ที่ผ่านมา มีช่องที่ทดลองออกอากาศ เช่น สปริงนิวส์ 19 วอยซ์ทีวี ช่อง 21 พีพีทีวี ช่อง 36 อสมท. ช่อง 30 เวิร์คพอยท์ เป็นต้น และในวันที่ 25 เม.ย. นี้ คาดว่าผู้ประกอบการทีวีดิจิทัลทั้งหมด 24 ราย จะออกออกอากาศได้อย่างแน่นอน และจะมีความสมบูรณ์ทุกช่องรายการในวันที่ 25 พ.ค. 2557 ซึ่งเป็นวันที่ครบกำหนด 30 วัน หลังจากรับใบอนุญาตที่จะต้องออกอากาศ

ปีนี้รับชมได้ 80% ของครัวเรือน

สำหรับพื้นที่ที่สามารถรับชมทีวีดิจิทัลได้อันดับแรก วันที่ 1 เม.ย. ได้แก่ กรุงเทพมหานคร นครราชสีมา เชียงใหม่ สงขลา วันที่ 1 พ.ค. 2557 ได้แก่ อุบลราชธานี สุราษฎร์ธานี ระยอง วันที่ 1 มิ.ย. 2557 สุโขทัย ขอนแก่น อุดรธานี วันที่ 1 ส.ค. 2557 ได้แก่ ร้อยเอ็ด เชียงราย สระแก้ว นครสวรรค์

วันที่ 1 ต.ค. 2557 นครศรีธรรมราช ภูเก็ต ตรัง ลำปาง วันที่ 1 ธ.ค. 2557 สกลนคร สุรินทร์ น่าน เพชรบูรณ์ ซึ่งในปีนี้การออกอากาศจะครอบคลุม 24 จังหวัด จะทำให้สามารถรับชมได้ 17.60 ล้านครัวเรือน หรือ 80% ของจำนวนครัวเรือนทั้งหมด 22.9 ล้านครัวเรือน

ปี 2558 เป็นปีที่ 2 ของการรับใบอนุญาตทีวีดิจิทัล จะมีสถานีฐานเพิ่มอีก 15 จังหวัด โดยวันที่ 1 ก.พ. 2558 คือ จังหวัดกาญจนบุรี ชุมพร ตราด มุกดาหาร และ ตาก วันที่ 1 เม.ย. 2558 คือ จังหวัดระนอง เลย ชัยภูมิ แพร่ วันที่ 1 มิ.ย. 2558 คือ สตูล อุตรดิตถ์ บึงกาฬ ศรีสะเกษ ยะลา จะทำให้การรับชมทีวีดิจิทัลครอบคลุม 90-95% ของครัวเรือน ส่วนที่เหลืออีก 5-10% คาดไม่เกินสิ้นปี 2558 ทุกครัวเรือนจะได้รับชมทีวีดิจิทัล เร็วกว่าแผนเดิมที่ กสทช. คาดว่าจะครอบคลุมทุกครัวเรือนภายในปี 2559

วันแรก "ติดขัด-แต่คมชัด"

นางสาวสุภิญญา กลางณรงค์ กรรมการกิจการกระจายเสียง กิจการโทรทัศน์ และกิจการโทรคมนาคมแห่งชาติ (กสทช.) กล่าวว่า วันแรกของการทดลองออกอากาศทีวีในระบบดิจิทัล จากการทดลองรับชมทีวีดิจิทัลในตัว (Digital Build In) ด้วยการติดเสาอากาศขนาดเล็ก หรือ หนวดกุ้งไฮเทคที่เครื่องทีวี พบภาพและเสียงคมชัด และรับชมฟรีทีวีเดิมได้ครบทุกช่อง โดยช่องไทยพีบีเอส และ อสมท ภาพมีความคมชัดสูง (ระบบHD)

นอกจากนี้ ช่องทีวีใหม่ อาทิ ช่อง SpringNews ช่อง VoiceTV ช่องTrue4U ช่องแกรมมี่ ช่อง MCOT Kids&Family ช่องเวิร์คพอยท์ และช่อง PPTV (HD) ส่วนช่องอื่นๆ คาดว่ากำลังทยอยเข้ามา

ส่วนปัญหาหลักที่พบ คือ การเรียงช่องยังไม่เป็นไปตามที่ กสทช.กำหนด มีบางช่องที่พร้อมทดลองออกอากาศวันที่ 1 เม.ย. แต่พบปัญหาการส่งเข้าระบบโครงข่ายซึ่งต้องแก้ไขต่อไป ด้านเคเบิลทีวีบางแห่งเริ่มรับชมได้แล้วแต่ยังเรียงช่องไม่ตรง ส่วนลูกค้าที่รับชมผ่านจาน ทรู วิชั่นส์ รับชมได้วันที่ 17 เม.ย.นี้ ขณะที่กลุ่มลูกค้าพีเอสไอเริ่มทยอยรับชมผ่านกล่องได้แล้ว

ภาพรวมการทดลองวันแรก ยังพบปัญหาทางเทคนิค รวมทั้งประชาชนอาจยังรับชมได้น้อย เพราะขาดอุปกรณ์รับสัญญาณ คาดว่าหลังจากมอบใบอนุญาตวันที่ 25 เม.ย. นี้ จะรับชมอย่างเป็นทางการในเดือนพ.ค. - มิ.ย. รวมถึงแผนการแจกคูปองจะเริ่มได้เช่นกัน เพราะต้องการให้สัญญาณดิจิทัลออกไปรอประชาชนก่อนแจกคูปองผ่าน ไปรษณีย์ในพื้นที่นำร่อง 11 จังหวัด ได้แก่ กรุงเทพฯ นครราชสีมา เชียงใหม่ สงขลา อุบลราชธานี สุราษฎร์ธานี ระยอง สิงห์บุรี สุโขทัย ขอนแก่น และ อุดรธานี

วันแรกโครงข่าย "อสมท" ฉลุย

นายเอนก เพิ่มวงศ์เสนีย์ กรรมการผู้อำนวยการใหญ่ บริษัท อสมท จำกัด (มหาชน) กล่าวว่า โครงข่าย อสมท ได้ทดลองส่งสัญญาณทีวีดิจิทัล เป็นวันแรก ซึ่งมีผู้เช่าใช้บริการ ประกอบด้วย ไทยรัฐทีวี วอยซ์ทีวี สปริงนิวส์ รวมทั้ง 2 ช่องทีวีดิจิทัลของ อสมท นอกจากนี้ กรมประชาสัมพันธ์ ได้เช่าใช้บริการส่งสัญญาณช่อง 11 ในช่วงแรก

จากการทดลองวันแรก การส่งสัญญาณทางเทคนิค ในพื้นที่กรุงเทพฯ และเชียงใหม่ มีคุณภาพการรับชมที่ดี โดยวันที่ 5 เม.ย.นี้ จะขยายพื้นที่ส่งสัญญาณในจังหวัดสงขลา และนครราชสีมา คาดครอบคลุมพื้นที่ 50% ในปีแรก

ทั้งนี้ อสมท กำหนดแผนการลงทุนโครงข่ายรวม 1,000 ล้านบาท คาดติดตั้งอุปกรณ์ส่งสัญญาณครอบคลุมพื้นที่ 90% ในปีหน้า

โครงข่ายช่อง 5 ปีแรกยึดพื้นที่ 67%

พล.ท.ชาตอุดม ติตถะสิริ กรรมการผู้อำนวยการใหญ่ สถานีวิทยุโทรทัศน์กองทัพบก (ททบ.5) กล่าวว่า วานนี้ (1 เม.ย.) ช่อง 5 ได้ประกาศความพร้อมในการทดลองออกอากาศทีวีระบบดิจิทัลอย่างเป็นทางการรายแรก ร่วมกับผู้ประกอบการที่ใช้บริการโครงข่าย ททบ. ทั้ง 2 โครงข่าย รวม 14 ช่อง รวมทั้งช่อง 5 และพร้อมแพร่ภาพครบ 14 ช่อง อย่างเป็นทางการในเดือนมิ.ย. ตามแผน กสทช.

พล.ต.บุญญฤทธิ์ วิสมล ผู้อำนวยการฝ่ายนโยบายและแผน ททบ.5 กล่าวว่า มั่นใจในศักยภาพด้านเทคโนโลยีและการให้บริการโครงข่าย ททบ. ซึ่งใช้งบลงทุนรวม 1,416 ล้านบาท ในปี 2557 จะให้บริการส่งสัญญาณครอบคลุมพื้นที่ 67% มากกว่ากรอบที่ กสทช. กำหนดให้ส่งสัญญาณ 50% ของครัวเรือนไทย โดยครอบคลุมจังหวัดใหญ่ เช่น กรุงเทพฯ และ ปริมณฑล เชียงใหม่ นครราชสีมา สงขลา สุราษฎร์ธานี และสิงห์บุรี

ปี2558ครอบคลุมพื้นที่ 90%

ปี 2558 ททบ.จะขยายโครงข่ายติดตั้งสถานีส่งหลัก (HIGH POWER) อีก 19 แห่ง และสถานีส่งเสริม (LOW POWER) ในพื้นที่ต่างๆ เพิ่มอีก 60 แห่ง ครอบคลุมพื้นที่ 90% มากกว่ากรอบ กสทช. ที่กำหนด 80% และในปี 2559 จะติดตั้งสถานีส่งเสริมเพิ่มอีก 46 แห่ง ครอบคลุมพื้นที่ 97% เป็นการขยายสถานีส่งเสร็จก่อนกำหนด ที่กสทช. วางกรอบไว้ 1 ปี

พ.อ.ยศพล มีพรหม ผู้อำนวยการฝ่ายเทคนิค ททบ.5 กล่าวว่า โครงข่าย ททบ. เป็นผู้นำทดลองออกอากาศทีวีดิจิทัล ตามแผนงาน กสทช. เป็นรายแรกเมื่อ 25 ม.ค. 2556 นอกจากนี้ได้วางระบบส่งสัญญาณออกอากาศ 2 ระบบคู่ขนานกัน ทั้งไฟเบอร์ ออพติค และ ระบบดาวเทียม เพื่อความมั่นคงของสัญญาณในการออกอากาศในสภาวการณ์ต่างๆ พร้อมระบบสำรองตามมาตรฐานสากล และคอลล์เซ็นเตอร์เพื่อตอบคำถาม และให้ข้อมูลรองรับผู้ใช้บริการโครงข่ายและผู้ชมทางบ้านตลอด 24 ชั่วโมง