‘ปริญญา’ ย้ำรองนายกฯ ปฏิบัติหน้าที่รักษาการนายกฯ ไร้อำนาจยุบสภา

เมื่อวันที่ 30 ส.ค. 2568 ผู้ช่วยศาสตราย์ ดร.ปริญญา เทวานฤมิตรกุล อาจารย์ประจำคณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ (มธ.) โพสต์ข้อความผ่านเฟซบุ๊กถึงอำนาจการยุบสภาผู้แทนราษฎรของรักษาการนายกฯ ว่า ตอนนี้ยุบสภาฯ ได้หรือไม่ ว่า ก่อนหน้าที่ศาลรัฐธรรมนูญจะวินิจฉัยให้ น.ส.แพทองธาร ชินวัตร พ้นตำแหน่งนายกรัฐมนตรี ตนเองเคยให้ความเห็นไปหลายครั้งว่า นายภูมิธรรม เวชยชัยรักษาราชการนายกรัฐมนตรียุบสภาได้ ในทางปฏิบัติคือทูลเกล้าพระราชกฤษฎีกายุบสภา ตามรัฐธรรมนูญมาตรา 103 ให้ทรงลงพระปรมาภิไธย เพราะแม้อำนาจยุบสภาจะเป็นอำนาจเฉพาะตัวของนายกฯ แต่ประเทศอังกฤษหรือประเทศอื่นใด ไม่มีที่ไหนที่ศาลมีอำนาจในการสั่งให้นายกฯ หยุดปฏิบัติหน้าที่

เมื่อนายกฯ ประเทศไทยถูกสั่งหยุดปฏิบัติหน้าที่ได้ ผู้รักษาราชการนายกรัฐมนตรีก็ควรต้องมีอำนาจยุบสภาได้ แต่ทั้งนี้ต้องมีเหตุอันควรให้ต้องยุบสภาด้วย ไม่ใช่ยุบสภาตามอำเภอใจ

แต่ ขณะนี้นายกรัฐมนตรีถูกศาลสั่งให้พ้นตำแหน่ง (ไม่ใช่แค่สั่งให้หยุดปฏิบัติหน้าที่) จึงเป็นเรื่องของสภาผู้แทนราษฎรที่จะต้องเลือกนายกฯ คนใหม่ ผมจึงเห็นว่ารองนายกรัฐมนตรีที่ปฏิบัติหน้าที่รักษาการในตำแหน่งนายกฯ ในขณะที่รอให้สภาผู้แทนเลือกนายกฯ คนใหม่ จึงไม่มีอำนาจในการยุบสภาแล้วครับ

การถูกศาลสั่งให้พ้นตำแหน่ง (ไม่ว่าศาลใด ไม่ว่าด้วยเหตุใด และเราจะเห็นด้วยกับศาลหรือไม่) ก็เหมือนกันกับนายกฯ ตาย หรือลาออก หรือสภาลงมติไม่ไว้วางใจนายกฯ ให้พ้นตำแหน่ง ทุกกรณีที่ว่าล้วนแต่ต้องให้สภาผู้แทนในการเลือกนายกฯ คนใหม่ทั้งสิ้น

ถ้าตอนนี้รองนายกฯ ที่ปฏิบัติหน้าที่รักษาการยุบสภาได้ ก็เหมือนกับ รองนายกฯ ที่ปฏิบัติหน้าที่รักษาการนายกฯ ที่พ้นตำแหน่ง เพราะ ตาย ลาออก หรือสภาลงมติไม่ไว้วางใจ สามารถยุบสภาได้ ซึ่งจะเป็นเรื่องที่ประหลาดที่สุด แล้วถ้าทำขึ้นมาก็คงมีคนไปร้องศาลรัฐธรรมนูญว่าการยุบสภาไม่ชอบด้วยรัฐธรรมนูญแน่

#สรุป คือ ถ้าจะยุบสภาต้องยุบก่อนหน้านี้ครับ ตอนนี้นายกพ้นตำแหน่งแล้ว ซึ่งเหมือนกับตาย ลาออก หรือสภาลงมติไม่ไว้วางใจ จึงยุบสภาไม่ได้ เพราะขณะนี้ #เป็นอำนาจของสภาผู้แทนที่จะเลือกนายกคนใหม่ เวันแต่ว่าสภาผู้แทนไม่สามารถเลือกนายกคนใหม่ได้แล้วนั่นแหละครับ ถึงจะยุบสภาคืนอำนาจให้ประชาชนตัดสินใจได้ครับ

"นายกฯ รักษาการ คือ นายกฯ ยุบสภาฯ แล้วก็กลายเป็นนายกฯ รักษาการครับ ขณะนี้เป็นเรื่องของนายกฯ พ้นตำแหน่ง (เพราะ ตาย ลาออก หรือสภาหรือศาลให้พ้นตำแหน่ง) ขณะนี้จึงไม่มีนายกฯ และดังนั้นจึงไม่มีนายกฯ รักษาการ มีแค่รองนายกฯ ที่จะปฏิบัติหน้าที่รักษาการในตำแหน่งนายกฯ"