กรมสมเด็จพระเทพฯ ทรงเปิดนิทรรศการ “ชุดไทย : จากราชสำนักสู่ราชนิยม”

วันนี้ (15 สิงหาคม 2568) เวลา 14.42 นาฬิกา สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชดำเนินไปยังพิพิธภัณฑ์ผ้าในสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ หอรัษฎากรพิพัฒน์ ในพระบรมมหาราชวัง

ในการนี้ สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าสิริวัณณวรี นารีรัตนราชกัญญา ในฐานะทรงเป็นประธานที่ปรึกษาของพิพิธภัณฑ์ผ้าฯ เฝ้าทูลละอองพระบาท รับเสด็จ

จากนั้น ทรงพระดำเนินไปยังอาคารพิพิธภัณฑ์ผ้าฯ ทรงเปิดนิทรรศการ “ชุดไทย : จากราชสำนักสู่ราชนิยม” (Chud Thai: Dressing the Nation in Heritage) ซึ่งจัดขึ้นเพื่อเผยแพร่พระราชกรณียกิจของสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ด้านการอนุรักษ์และส่งเสริมการแต่งกายแบบไทย และเพื่อเผยแพร่องค์ความรู้เกี่ยวกับชุดไทยพระราชนิยมให้แก่ประชาชนและนักท่องเที่ยวได้เรียนรู้ความเป็นมา ตระหนักถึงคุณค่าและเกิดแรงบันดาลใจในการร่วมสืบสานวัฒนธรรมไทยอย่างยั่งยืน

โดยในปี 2503 สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ได้โดยเสด็จพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ไปทรงเจริญสัมพันธไมตรีกับสหรัฐอเมริกาและประเทศต่างๆ ในทวีปยุโรป ในฐานะพระราชินีแห่งราชอาณาจักรไทยเปรียบเสมือนตัวแทนของคนทั้งชาติ แต่ในขณะนั้นสตรีไทยยังไม่มีการแต่งกายที่เป็นแบบแผนและแสดงเอกลักษณ์ของชาติที่ชัดเจน จึงมีพระราชดำริให้จัดทำเครื่องแต่งกายที่สะท้อนความเป็นไทยอย่างงดงามและมีความร่วมสมัย

ด้วยพระราชปณิธานในการอนุรักษ์ธรรมเนียมการแต่งกายแบบไทย จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้ผู้เชี่ยวชาญศึกษารูปแบบการแต่งกายของสตรีไทยในราชสำนักโบราณ ประยุกต์เข้ากับเทคนิคการตัดเย็บแบบสมัยใหม่ และทรงออกแบบชุดไทยที่สวมใส่ได้สะดวก เหมาะสมกับยุคสมัย โดยยังคงความสง่างามและเอกลักษณ์ไทยไว้อย่างกลมกลืน

ต่อมา ฉลองพระองค์ชุดไทยดังกล่าว จึงเป็นที่รู้จักกันในชื่อ “ชุดไทยพระราชนิยม” และกลายเป็นต้นแบบชุดประจำชาติของสตรีไทยในปัจจุบัน

ต่อจากนั้น ทรงพระดำเนินไปยังห้องจัดแสดงหมายเลข 1 ทอดพระเนตรรนิทรรศการ “ชุดไทย : จากราชสำนักสู่ราชนิยม” (Chud Thai: Dressing the Nation in Heritage) โดยมีสมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าสิริวัณณวรี นารีรัตนราชกัญญา กราบบังคมทูลรายงาน ซึ่งจัดแสดงฉลองพระองค์ชุดไทยพระราชนิยมทั้ง 8 แบบ ตั้งชื่อชุดตามหมู่พระที่นั่ง ประกอบด้วย

• ชุดไทยเรือนต้น นิยมสวมใส่ในโอกาสงานลำลองที่ไม่เป็นพิธีการ เป็นเสื้อคอกลมตื้นไม่มีขอบ ผ้าซิ่นเป็นผ้าฝ้าย หรือผ้าไหม เเขนกระบอกสามส่วน
• ชุดไทยจิตรลดา นิยมสวมใส่ในโอกาสที่เป็นทางการ เป็นเสื้อคอกลมมีขอบตั้งน้อยๆ ผ้าซิ่นเป็นผ้าไหมมีลายขวาง หรือไหมเกลี้ยง หรือมีเชิง แขนกระบอกความยาวจรดข้อมือ
• ชุดไทยอมรินทร์ นิยมสวมใส่ในโอกาสที่เป็นทางการ เป็นเสื้อคอกลมมีขอบตั้ง ใช้ผ้าไหมยกดอกที่มีทองแกม หรือยกทองทั้งตัว
• ชุดไทยบรมพิมาน นิยมสวมใส่ในโอกาสที่เป็นทางการระดับสูง ในเวลากลางวัน หรือค่ำ เป็นเสื้อคอกลมมีขอบตั้ง ใช้ผ้ายกไหม ยกทองมีเชิง หรือยกทองทั้งตัว
• ชุดไทยดุสิต นิยมสวมใส่ในโอกาสงานพิธีตอนกลางคืน ใช้แทนชุดราตรีแบบตะวันตก เป็นเสื้อคอกลมกว้างไม่มีเเขน ใช้ผ้ายกไหม หรือยกทอง
• ชุดไทยจักรี นิยมสวมใส่ในโอกาสพิธีการสำคัญตอนค่ำ เป็นเสื้อเปิดไหล่ข้างหนึ่ง ใช้สไบห่มแบบเฉียง และใช้ผ้ายกมีเชิง หรือยกทั้งตัว
• ชุดไทยศิวาลัย นิยมสวมใส่ในโอกาสพิธีการที่มีหมายกำหนดการใช้ได้ทั้งในเวลากลางวัน และกลางคืน เป็นเสื้อคอกลมมีขอบตั้ง ผ่าหลังติดซิป ห่มสไบกรองทองทับเสื้ออีกทีหนึ่ง ใช้ซิ่นไหม หรือยกทอง
• ชุดไทยจักรพรรดิ นิยมสวมใส่ในโอกาสงานพิธีอย่างเป็นทางการตอนค่ำ ห่มสไบ 2 ชิ้น ชั้นแรกเป็นสไบทึบ ชั้นที่สองเป็นสไบปักดิ้นทอง ใช้ซิ่นไหม หรือยกทอง

จากนั้น ทอดพระเนตรนิทรรศการ “สิริราชพัสตราบรมราชินีนาถ” ณ ห้องจัดแสดงหมาย 2 จัดขึ้นเพื่อเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง เนื่องในโอกาสมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา 90 พรรษา 12 สิงหาคม 2565 และเผยแพร่พระราชกรณียกิจ ผ่านฉลองพระองค์ในช่วงเวลาต่างๆ โดยได้นำฉลองพระองค์ชุดใหม่ มาจัดแสดง

ก่อนเสด็จพระราชดำเนินกลับ ทอดพระเนตรผลิตภัณฑ์ที่ร้านพิพิธภัณฑ์ ที่นำลวดลายจากฉลองพระองค์ในนิทรรศการ “ชุดไทย : จากราชสำนัก สู่ราชนิยม” จัดทำเป็นที่คาดผมผ้าไหม, ร่ม, หมวก, กรอบรูปไม้ลงทอง, หมอนปักผ้าไหม, พัด, ผ้าพันคอ และกระเป๋ารูปทรงต่างๆ

สำหรับผู้สนใจสามารถเข้าชมนิทรรศการ “ชุดไทย : จากราชสำนักสู่ราชนิยม” ได้ตั้งแต่วันที่ 16 สิงหาคม 2568 เวลา 9 นาฬิกา ถึง 16 นาฬิกา 30 นาที ของทุกวัน