เมื่อจีน 'จาม' การค้าไทยจะเป็น 'ไข้'

กรมการค้าต่างประเทศ เปิดเผยถึงสถิติการค้าชายแดนและผ่านแดนของไทยในรอบปี 2562 (ม.ค.-ธ.ค.) มีมูลค่ารวม 1,337,282 ล้านบาท ลดลง 3.43%เป็นการส่งออกมูลค่า 749,422 ล้านบาท ลดลง 2.72%และการนำเข้ามูลค่า 587,860 ล้านบาท ลดลง 4.31%เกินดุลการค้า 161,562 ล้านบาท ส่วนการค้าผ่านแดน จีนตอนใต้เป็นอันดับหนึ่ง มูลค่า 130,445 ล้านบาท เพิ่มขึ้น 26.09%  มาจากการส่งออกเพิ่มสูงถึง 63.28%จากการส่งออกผักผลไม้สดแช่เย็น เครื่องคอมพิวเตอร์ และลำไยแห้งเพิ่มขึ้น

นิยม ไวยรัชพานิช ประธานคณะกรรมการส่งเสริมการค้าระหว่างประเทศ หอการค้าไทย กล่าวว่า โอกาสทางการค้าผ่านแดนไปยังจีนตอนใต้ยังมีอีก แต่ไทยยังติดเงื่อนไขเรื่องกฎระเบียบที่จะเชื่อมโยงผ่านประเทศต่างๆที่มีชายแดนติดกับจีน เช่น สปป.ลาว และเมียนมา ดังนั้น การปรับแผนส่งเสริมการค้าในส่วนนี้จะช่วยสร้างโอกาสทางการค้าของไทยให้เพิ่มขึ้น 

อย่างไรก็ตาม จากสถานการณ์ไวรัสโคโรนา ระบาดขณะนี้คาดว่าจะทำให้เศรษฐกิจจีนชะลอตัวและจะส่งผลกระทบต่อการค้าผ่านแดนกับไทยด้วย แม้ในทางหลักการการระบาดครั้งนี้จะไม่กระทบต่อกิจกรรมทางการค้าแต่อย่างใด 

“การค้ากับจีนโตมากและยังโตได้อีกถ้าเราปรับกฎระเบียบเข้าถึงจีนให้มากขึ้น แต่ตอนนี้ เชื่อว่าหลังไวรัสโคโรนาระบาด อาจทำให้เศรษฐกิจจีนชะลอตัวไปบ้าง การค้าก็จะชะลอตัวตามจึงควรหันว่าส่งเสริมการค้าชายแดนในส่วนอื่นทดแทน”

สำหรับสาเหตุที่การค้าชายแดนและผ่านแดนปี 2562 ปรับตัวลดลงมาจาก สาเหตุสำคัญ 3 ประการได้แก่ เงินบาทแข็งค่าทำให้ราคาสินค้าไทยแพงขึ้นทันที เช่น เงินบาทเทียบกับ

ริงกิตมาเลเซีย จากเดิม 1ริงกิตต่อ7บาท ก็เพิ่มเป็น 1 ริงกิตต่อ9บาท ทำให้การค้าส่วนนี้ลดลงทันที  สาเหตุที่สองได้แก่ ค่าใช้จ่ายโลจิสติกส์ของผู้ประกอบการสูง ทำให้ไม่สามารถดูดซับต้นทุนที่สูงขึ้นจากค่าเงินได้ และปัจจัยสุดท้ายคือกฎระเบียบด้านต่างๆของทางการไทยเอง 

กีรติ รัชโน อธิบดีกรมการค้าต่างประเทศ กล่าวว่า ปัจจัยที่ทำให้การค้าชายแดนและผ่านแดนปี 2562 ลดลง เพราะได้รับผลกระทบจากค่าเงินบาทที่แข็งค่า ซึ่งเป็นปัจจัยสำคัญที่ทำให้การค้าขายกระทบ รวมถึงปัจจัยที่ค่าเงินบาทและค่าเงินของประเทศเพื่อนบ้าน ไม่มีเสถียรภาพ รวมถึงผลพวงจากสงครามการค้าระหว่างสหรัฐกับจีน ที่ทำให้เกิดปัญหาต่อเนื่องกระทบเศรษฐกิจโลกและเศรษฐกิจในภูมิภาคชะลอตัว

       ทั้งนี้ ในด้านการค้าชายแดน มาเลเซียยังคงเป็นคู่ค้าอันดับหนึ่ง มูลค่า 514,066 ล้านบาท ลดลง 9.51%  มาจากการการลดลงของการส่งออกยางพารา เครื่องคอมพิวเตอร์ และผลิตภัณฑ์ยาง การค้าสปป.ลาว ลดลงเช่นกันจากจากส่งออกน้ำมันดีเซล รถยนต์ อุปกรณ์ และสินค้าปศุสัตว์อื่นๆ ลดลง เมียนมา ลดจากการส่งออกน้ำมันดีเซล เครื่องดื่มที่ไม่มีแอลกอฮอล์ และผ้าผืนลดลง แต่กัมพูชา การส่งออกเพิ่มสูงถึง 14.26% จากการส่งออกเพิ่มขึ้นในกลุ่มเครื่องดื่มที่ไม่มีแอลกอฮอล์ รถยนต์ อุปกรณ์ และรถจักรยานยนต์เป็นต้น

       ส่วนการค้าผ่านแดน จีนตอนใต้เป็นอันดับหนึ่ง มูลค่า 130,445 ล้านบาท เพิ่มขึ้น 26.09%  มาจากการส่งออกเพิ่มสูงถึง 63.28%จากการส่งออกผักผลไม้สดแช่เย็น เครื่องคอมพิวเตอร์ และลำไยแห้งเพิ่มขึ้น

สำหรับเป้าหมายมูลค่าการค้าชายแดนและผ่านแดนในปี 2563 ยังไม่ได้กำหนด โดยกรมฯ กำลังจะทำการประเมินและจะนำเสนอให้คณะกรรมการส่งเสริมการค้าชายแดนและการลงทุนกับประเทศเพื่อนที่มีจุรินทร์ ลักษณวิศิษฎ์ รองนายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงพาณิชย์เป็นประธานพิจารณา เบื้องต้นกำหนดประชุมเดือนมี.ค.2563

 “จะเสนอให้มีการทบทวนเป้าหมายเดิมที่เคยตั้งไว้ว่าต้องขยายตัวปีละ 15% เริ่มจากปี 2561-63 เพราะปัจจุบันสถานการณ์มีการเปลี่ยนแปลง และมีปัจจัยกระทบมาก อย่างปี 2562 ตั้งเป้าไว้ 1.6 ล้านล้านบาท ทำได้ 1.33 ล้านล้านบาท หากปี 2563 ยึดเป้าเดิม คือ 1.8 ล้านล้านบาท คงเป็นไปได้ยาก จึงต้องทบทวนให้เหมาะสม”

สำหรับผลกระทบจากปัญหาไวรัสโคโรนาระบาดในจีน ไม่น่าจะส่งผลต่อการค้าผ่านแดนจากไทยไปจีนตอนใต้ เพราะการตรวจสอบสินค้าที่ผ่านเข้าออกก็เป็นการตรวจสอบตามขั้นตอนตามปกติ ซึ่งมีมาตรฐานอยู่แล้ว ไม่น่าจะมีอะไรเพิ่มขึ้น ยกเว้นในเรื่องของคนที่อาจจะมีกระบวนการตรวจสอบมากขึ้นตามการยกระดับของรัฐบาลที่ดูแลในเรื่องนี้

ส่วนแผนการขับเคลื่อนการค้าชายแดนและผ่านแดน กรมฯ จะร่วมมือกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้องในการส่งเสริมและผลักดันให้ผู้ประกอบการขนาดกลางและเล็ก (SMEs) ให้มีโอกาสทำการค้ามากขึ้น และยังจะนำเข้าร่วมจัดแสดงในงานมหกรรมการค้าชายแดนที่กำหนดไว้ในภูมิภาคต่างๆ เพื่อสร้างโอกาสในการส่งออก รวมทั้งการช่วยสร้างโอกาสในการค้าขายออนไลน์ ซึ่งกรมส่งเสริมการค้าระหว่างประเทศจะเข้ามาช่วยในส่วนนี้นอกจากนี้ จะเดินหน้าแก้ไขปัญหาอุปสรรคการค้าชายแดนเป็นรายประเทศ เพราะแต่ละประเทศมีปัญหาไม่เหมือนกัน