สหรัฐฯ ทำพิธีส่งคืน 4 รูปปั้นพันปี ‘ประโคนชัย’ คาดถึงไทย ธ.ค.นี้
8 ธ.ค. สหรัฐฯ โดยพิพิธภัณฑ์ศิลปะเอเชีย ซานฟรานซิสโก จัดพิธีส่งมอบโบราณวัตถุ "กลุ่มประโคนชัย" จำนวน 4 รายการ คืนให้แก่ประเทศไทยอย่างเป็นทางการ คาดถึงไทยเดือนเดียวกัน
KEY
POINTS
- สหรัฐอเมริกา โดยพิพิธภัณฑ์ศิลปะเอเชีย ซานฟรานซิสโก ได้จัดพิธีส่งมอบโบราณวัตถุ "กลุ่มประโคนชัย" จำนวน 4 รายการ คืนให้แก่ประเทศไทยอย่างเป็นทางการ
- โบราณวัตถุดังกล่าวเป็นประติมากรรมสำริดอายุราว 1,200-1,300 ปี ประกอบด้วยรูปพระโพธิสัตว์ 3 รายการ และพระพุทธรูป 1 รายการ ซึ่งมีแหล่งที่มาจากจังหวัดบุรีรัมย์
- พิธีส่งมอบจัดขึ้นเมื่อวันที่ 8 ธันวาคม 2568 และมีกำหนดการขนส่งโบราณวัตถุทั้งหมดกลับถึงประเทศไทยภายในเดือนเดียวกัน
สืบเนื่องจากการรายงานข่าวของ กรมศิลปากร กรณีนายเดวิด เคลเลอร์ เจ้าหน้าที่สืบสวน สำนักงานสืบสวนความมั่นคงแห่งมาตุภูมิ (Homeland Security Investigation) ประเทศสหรัฐอเมริกา ได้แจ้งให้กรมศิลปากรทราบเมื่อวันที่ 26 เมษายน 2568
ว่า Asian Art Museum of San Francisco หรือ 'พิพิธภัณฑ์ศิลปะเอเชีย ซานฟรานซิสโก สหรัฐอเมริกา' ได้ทำการ ถอดถอนโบราณวัตถุประติมากรรมกลุ่มประโคนชัย หรือ “ประติมากรรมจากเขาปลายบัด 2” จำนวน 4 รายการ ออกจากทะเบียนของพิพิธภัณฑ์โดยสมบูรณ์เพื่อรอการส่งคืนประเทศไทยแล้วนั้น
ล่าสุด กรมศิลปากร แจ้งความคืบหน้าว่า สหรัฐฯ จัดพิธีส่งคืน โบราณวัตถุประติมากรรมกลุ่มประโคนชัย แล้วเมื่อวันที่ 8 ธันวาคม 2568
นางสาว ซาบีดา ไทยเศรษฐ์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงวัฒนธรรม เปิดเผยว่า ได้รับรายงานจากนายพนมบุตร จันทรโชติ อธิบดีกรมศิลปากรว่า เมื่อวันที่ 8 ธันวาคม 2568 พิพิธภัณฑ์ศิลปะเอเซีย เมืองซานฟรานซิสโก สหรัฐอเมริกา ได้จัดพิธีส่งมอบโบราณวัตถุประติมากรรมสำริด กลุ่มประโคนชัย 4 รายการ คืนแก่ประเทศไทย
โดย ดร.สุริยา จินดาวงษ์ เอกอัครราชทูต ณ กรุงวอชิงตัน เป็นผู้แทนประเทศไทย พร้อมด้วยนาย ต่อ ศรลัมพ์ กงสุลใหญ่ ณ นครลอสแองเจลิส และนาย แดเนียล ลูรี่ นายกเทศมนตรีเมืองซานฟรานซิสโก เข้าร่วมพิธีส่งมอบโบราณวัตถุในครั้งนี้
นางสาวซาบีดา กล่าวว่า โบราณวัตถุทั้ง 4 รายการ ประกอบด้วย ประติมากรรมสำริดรูปพระโพธิสัตว์ 3 รายการ และ พระพุทธรูป 1 รายการ เป็นโบราณวัตถุอายุระหว่างพุทธศตวรรษที่ 13-14 หรือประมาณ 1,200 – 1,300 ปีมาแล้ว
- มีแหล่งที่มาจากโบราณสถานในอำเภอประโคนชัย หรืออำเภอเฉลิมพระเกียรติ จังหวัดบุรีรัมย์ในปัจจุบัน จึงมีชื่อเรียกในกลุ่มนักประวัติศาสตร์ศิลปะว่า ประติมากรรมกลุ่มประโคนชัย
- ประติมากรรมกลุ่มนี้อยู่ในบัญชีโบราณวัตถุที่คณะกรรมการติดตามโบราณวัตถุของไทยในต่างประเทศกลับคืนสู่ประเทศไทย มีมติให้ติดตามฯ เมื่อปี พ.ศ. 2561
- คณะกรรมการติดตามฯ ได้ส่งมอบเอกสารข้อมูลแก่ สำนักงานสืบสวนความมั่นคงแห่งมาตุภูมิ สหรัฐอเมริกา (Homeland Security Investigations: HSI) ผ่านกระทรวงการต่างประเทศ เพื่อดำเนินการสืบสวน
- กระทั่งเมื่อวันที่ 26 เมษายนที่ผ่านมา นายเดวิด เคลเลอร์ เจ้าหน้าที่ผู้รับผิดชอบคดี ได้แจ้งให้กรมศิลปากรทราบถึงความก้าวหน้าทางคดี ว่าคณะกรรมการ "พิพิธภัณฑ์ศิลปะเอเซีย เมืองซานฟรานซิสโก" ที่แต่งตั้งโดยเมืองซานฟรานซิสโก มีมติให้พิพิธภัณฑ์ศิลปะเอเชียฯ ถอดถอนโบราณวัตถุทั้ง 4 รายการออกจากทะเบียนโบราณวัตถุ
- นำมาซึ่งพิพิธภัณฑ์ศิลปะเอเซียฯ ร่วมกับสถานกงสุลใหญ่ ณ นครลอสแองเจลิส จัดพิธีส่งมอบโบราณวัตถุคืนแก่ประเทศไทยเมื่อวันที่ 8 ธันวาคม 2568
ทั้งนี้ กรมศิลปากรได้มอบหมายนางสาว นิตยา กนกมงคล ผู้อำนวยการสำนักพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ เป็นผู้แทนเดินทางไปรับมอบประติกรรมสำริดจาก ดร.โซยัง ลี (Soyoung Lee) ผู้อำนวยการพิพิธภัณฑ์ศิลปะเอเซีย ที่เมืองซานฟรานซิสโก
พร้อมตรวจสอบและดูแลการหีบห่อ เพื่อเตรียมการขนส่งกลับสู่ประเทศไทยภายในเดือนธันวาคม ศกนี้
โบราณวัตถุทั้ง 4 รายการดังกล่าว ถูกลักลอบนำออกจากประเทศไทยตั้งแต่ปี พ.ศ. 2507 ไปตกอยู่ในความครอบครองของเอกชนและพิพิธภัณฑ์หลายแห่งในต่างประเทศ