สหรัฐฯ ถอดถอนแล้ว 4 รูปปั้นสำริดอายุพันปี เตรียมส่งคืนไทย

กรมศิลปากรรับแจ้ง สหรัฐฯ สั่งถอดถอนและเตรียมส่งคืนโบราณวัตถุประติมากรรมสำริด 4 รายการ กลุ่มประโคนชัย จ.บุรีรัมย์ อายุกว่า 1,300 ปี ถูกลักลอบนำออกไปตั้งแต่พ.ศ.2507

นายพนมบุตร จันทรโชติ อธิบดีกรมศิลปากร เปิดเผยว่า เมื่อวันที่ 26 เมษายน 2568 นายเดวิด เคลเลอร์ เจ้าหน้าที่สืบสวน สำนักงานสืบสวนความมั่นคงแห่งมาตุภูมิ (Homeland Security Investigation) ได้แจ้งให้กรมศิลปากรทราบว่า Asian Art Museum of San Francisco หรือ พิพิธภัณฑ์ศิลปะเอเชีย ซานฟรานซิสโก สหรัฐอเมริกา ได้ทำการถอดถอน โบราณวัตถุประติมากรรมกลุ่มประโคนชัย หรือ “ประติมากรรมจากเขาปลายบัด 2” จำนวน 4 รายการ ออกจากทะเบียนของพิพิธภัณฑ์ฯ โดยสมบูรณ์แล้ว เพื่อรอการส่งคืนประเทศไทย

โบราณวัตถุทั้ง 4 รายการ ประกอบด้วย พระโพธิสัตว์ 3 รายการ และ พระพุทธรูป 1 รายการ จัดอยู่ในกลุ่มประติมากรรมที่ขุดพบในอำเภอประโคนชัย (ปัจจุบันอยู่ในเขตอำเภอเฉลิมพระเกียรติ) จังหวัดบุรีรัมย์ และ ถูกลักลอบนำออกจากประเทศไทยตั้งแต่ปี พ.ศ. 2507 ไปตกอยู่ในความครอบครองของเอกชนและพิพิธภัณฑ์หลายแห่งในต่างประเทศ

ภายหลังมีหลักฐานเพิ่มเติมว่าโบราณวัตถุกลุ่มดังกล่าว นายดักลาส แลตช์ฟอร์ด นายหน้าค้าโบราณวัตถุเป็นผู้ลักลอบขุดไปจาก ปราสาทเขาปลายบัด 2

สหรัฐฯ ถอดถอนแล้ว 4 รูปปั้นสำริดอายุพันปี เตรียมส่งคืนไทย พนมบุตร จันทรโชติ

"คณะกรรมการติดตามโบราณวัตถุในต่างประเทศกลับคืนสู่ประเทศไทย" จึงได้จัดทำข้อมูลโบราณวัตถุกลุ่มประโคนชัยที่เก็บรักษาในพิพิธภัณฑ์ของสหรัฐอเมริกา และส่งให้นายเดวิด เคลเลอร์ เจ้าหน้าที่สืบสวน สำนักงานสืบสวนความมั่นคงแห่งมาตุภูมิ ช่วยดำเนินการติดตามกลับสู่ประเทศไทยตั้งแต่ปี พ.ศ. 2560

ทั้งนี้ "พิพิธภัณฑ์ศิลปะเอเชีย ซานฟรานซิสโก" ได้พิจารณาหลักฐานที่นายเดวิด เคลเลอร์ ส่งให้พิพิธภัณฑ์ฯและ ยอมรับว่าโบราณวัตถุดังกล่าวถูกลักลอบนำออกไปจากประเทศไทยจริง

สหรัฐฯ ถอดถอนแล้ว 4 รูปปั้นสำริดอายุพันปี เตรียมส่งคืนไทย Asian Art Museum of San Francisco หรือ พิพิธภัณฑ์ศิลปะเอเชีย ซานฟรานซิสโก สหรัฐอเมริกา

แต่เนื่องจาก “พิพิธภัณฑ์ศิลปะเอเชีย ซานฟรานซิสโก” มีสถานะเป็นหน่วยงานของการปกครองส่วนท้องถิ่น และมีการบริหารงานโดยคณะกรรมการที่แต่งตั้งโดยเมืองซานฟรานซิสโก การถอดถอนโบราณวัตถุจากพิพิธภัณฑ์ฯ จึงเป็นไปตามระเบียบและขั้นตอนที่กำหนด

โดยคณะกรรมการของทาง พิพิธภัณฑ์ศิลปะเอเชีย ซานฟรานซิสโก ได้ เสนอความเห็นเพื่อถอดถอนโบราณวัตถุออกจากพิพิธภัณฑ์ฯ ในขั้นแรก เมื่อปลายเดือนกันยายน 2567

และระยะที่สอง เป็นการรับฟังความเห็นจากผู้มีส่วนได้เสีย และรวบรวมข้อมูลหลักฐานเพิ่มเติมภายในระยะเวลา 6 เดือน

จากนั้นเป็นการประชุมครั้งสุดท้ายโดยคณะกรรมการของพิพิธภัณฑ์ฯ ที่แต่งตั้งโดยเมืองซานฟรานซิสโก ที่ได้ลงมติให้ถอดถอนโบราณวัตถุออกจากบัญชีของพิพิธภัณฑ์โดยสมบูรณ์ เมื่อวันที่ 22 เมษายน ที่ผ่านมา

นายพนมบุตร กล่าวต่อไปว่า ขั้นตอนต่อจากนี้ ทางกรมศิลปากรจะติดต่อกับ “สำนักงานสืบสวนความมั่นคงแห่งมาตุภูมิ” และสถานกงสุลไทย ณ นครลอสแอนเจลิส เพื่อหารือร่วมกับ 'พิพิธภัณฑ์ศิลปะเอเชีย ซานฟรานซิสโก' เกี่ยวกับขั้นตอนและวิธีการส่งกลับคืนสู่ประเทศไทยต่อไป