ภาวะอารมณ์เปราะบาง แนะ 5 วิธี ดิจิทัล ดีท็อกซ์ สังคมถูก ข่าวสารเข้มข้น เล่นงาน

กรมสุขภาพจิต เตือนสังคมไทยเผชิญ ภาวะอารมณ์เปราะบาง จากข่าวสารเข้มข้น ชี้การรับข้อมูลซ้ำและการแสดงความคิดเห็นด้วยอารมณ์เสี่ยงกระตุ้นความตื่นตระหนก เน้นการเสริมสร้างความรอบรู้เท่าทันข่าวสาร ตรวจสอบข้อมูล ก่อนเชื่อและก่อนแชร์ ตาม หลัก 3W ยกระดับการดูแลสุขภาพจิตประชาชน เสริมภูมิคุ้มกันทางใจในสถานการณ์อ่อนไหว

นพ.กิตติศักดิ์ อักษรวงศ์ อธิบดีกรมสุขภาพจิต กล่าวว่า กรมสุขภาพจิตได้เฝ้าระวังสถานการณ์ทางสังคมอย่างต่อเนื่อง พบว่าสังคมไทยกำลังเผชิญเหตุการณ์ที่ส่งผลกระทบต่อสุขภาพจิตในวงกว้าง ทั้งเหตุการณ์เดิมและเหตุการณ์ใหม่ที่มีความไม่แน่นอนสูงและกระตุ้นอารมณ์อย่างรุนแรง

ส่งผลให้ประชาชนเกิดความกังวล ความตื่นตระหนก และความขัดแย้งจากความคิดเห็นที่แตกต่างเพิ่มขึ้น โดยเฉพาะจากการติดตามข่าวสารอย่างเข้มข้น การรับข้อมูลซ้ำ ๆ และการแสดงความคิดเห็นด้วยอารมณ์ผ่านสื่อสังคมออนไลน์ ซึ่งอาจนำไปสู่การสื่อสารหรือการตัดสินใจที่ขาดสติและกระทบต่อผู้อื่นโดยไม่ตั้งใจ

สะท้อนภาวะอารมณ์ของสังคมที่อยู่ในระดับเปราะบาง หากขาดการดูแลและจัดการอารมณ์อย่างเหมาะสม อาจก่อให้เกิดความตึงเครียดสะสมและลุกลามเป็นความขัดแย้งในครอบครัว ชุมชน และสังคม ประชาชนจึงควรรู้เท่าทันการรับข่าวสาร ใช้สติในการรับข้อมูล และระมัดระวังการแสดงความคิดเห็นที่ใช้อารมณ์รุนแรง เพราะอาจซ้ำเติมความตื่นตระหนกและส่งผลต่อสุขภาพจิตในระยะยาว 

ขอให้ประชาชนร่วมกันเสริมสร้างความรอบรู้ด้านการรับข่าวสาร โดยตรวจสอบข้อมูลก่อนเชื่อและก่อนแชร์ ตามหลัก 3W ได้แก่

• WHO ตรวจสอบผู้เขียนและแหล่งที่มา
• WHAT ตรวจสอบเนื้อหา หลักฐาน และเหตุผล
• WHEN ตรวจสอบช่วงเวลาและความเป็นปัจจุบันของข้อมูล

“การรับข่าวสารอย่างมีสติ การชะลออารมณ์ก่อนแสดงความคิดเห็น และการคัดกรองข้อมูลอย่างรอบคอบ เป็นกลไกสำคัญในการลดความตื่นตระหนก ป้องกันการปะทะทางอารมณ์ และปกป้องสุขภาพจิตของตนเอง ครอบครัว และสังคมในช่วงสถานการณ์ที่มีความอ่อนไหวสูง”นพ.กิตติศักดิ์กล่าว  

นพ.จุมภฏ พรมสีดา รองอธิบดีกรมสุขภาพจิต กล่าวเสริมว่า เพื่อลดความเครียดจากการรับข่าวสารที่มากเกินไป สามารถใช้ แนวทางป้องกันความเครียดจากข่าวสาร หรือ ดิจิทัล ดีท็อกซ์ ( DIGITAL DETOX) สามารถทำได้โดย

1. พักสายตาและสมองทุก 20 นาที หยุดมองหน้าจอ มองสิ่งที่อยู่ไกลประมาณ 6 เมตรขึ้นไป กระพริบตา หายใจลึก ๆ 3 ครั้ง พร้อมยืดคอและหมุนไหล่

2. ทุก 1 ชั่วโมง ลุกเดินประมาณ 2–3 นาที

3. จัดการการใช้โซเชียลมีเดีย เช่น Unfollow เพจข่าวเชิงลบที่โพสต์บ่อย ตั้งเวลาใช้โซเชียลมีเดียวันละ 1-2 ชั่วโมง ซึ่งเป็นจุดที่ช่วยส่งเสริมสุขภาวะทางสังคมได้ดีที่สุด และเลือกติดตามเพจที่ให้ข้อมูลเชิงบวกและเป็นประโยชน์

4. กำหนดตารางเวลาติดตามข่าว โดยอ่านข่าวสรุปช่วงเช้า (08.00–08.15 น.) และช่วงเย็น (18.00–18.15 น.) ตรวจสอบข่าวสั้น ๆ กลางวัน (12.00–12.15 น.) และงดติดตามข่าวหลังเวลา 20.00 น.

5. กำหนดวันพักสมอง เลือก 1 วันเป็น News-Free Day หรือหากเครียดมาก ควรงดติดตามข่าว 1–2 วัน และลดการอ่านข่าวลงอย่างน้อยร้อยละ 50 ในช่วงวันหยุดยาว  
 

หากประชาชนมีความเครียดจากสถานการณ์ที่อ่อนไหว สามารถขอรับคำปรึกษาและประเมินสุขภาพจิตได้ที่ สายด่วนสุขภาพจิต 1323 ตลอด 24 ชั่วโมง, เว็บไซต์ www.วัดใจ.com, แอปพลิเคชัน DMIND