ATMPs Sandbox ยกระดับแพทย์ขั้นสูงไทย สู่ ‘ศูนย์กลางสุขภาพโลก’

ประเทศไทยกำลังขับเคลื่อนนโยบายผลิตภัณฑ์ทางการแพทย์ขั้นสูง (Advanced Therapy Medicinal Products - ATMPs) เช่น สเต็มเซลล์ การบำบัดด้วยยีน และเนื้อเยื่อดัดแปลง โดยมีเป้าหมายหลักในการยกระดับประเทศให้เป็นศูนย์กลางสุขภาพนานาชาติ (Medical Wellness Hub) โดยกระทรวงสาธารณสุข (สธ.) ได้ริเริ่มโครงการ ATMPs Sandbox เพื่อสร้างระบบต้นแบบในการผลิตและการใช้ผลิตภัณฑ์ ATMPs ที่ได้มาตรฐานสากล

แนวทางนี้ถือเป็นก้าวสำคัญในการผลักดันให้ประเทศไทยมีศักยภาพในการผลิตและวิจัยผลิตภัณฑ์ทางการแพทย์ขั้นสูงได้ด้วยตนเอง และลดการพึ่งพาการนำเข้าจากต่างประเทศ โดยล่าสุด สธ. ได้ทำความร่วมมือกับบริษัท เมดีซ กรุ๊ป จำกัด (มหาชน) หรือ MEDEZE และโรงพยาบาลวชิระภูเก็ตในการผลักดันโครงการ ATMPs Sandbox ในประเทศไทย

ข่าวที่เกี่ยวข้อง:

'สมดุลของฮอร์โมน' ควบคุมน้ำหนัก ป้องกันโรคได้อย่างยั่งยืน

จุฬาฯ ปั้น 'วิสัญญีพยาบาลมือโปร' เชี่ยวนวัตกรรม สู้ปัญหาขาดแคลน

ATMPs มีประเภทอะไรบ้าง?

ATMPs แบ่งออกเป็นประเภทได้แก่ ยีนบำบัด (Gene Therapy) ซึ่งใช้สารพันธุกรรมแก้ไขยีนที่ผิดปกติ เซลล์บำบัด (Cell Therapy) ซึ่งใช้เซลล์ที่มีชีวิตเพื่อฟื้นฟูหรือป้องกันโรค  และผลิตภัณฑ์วิศวกรรมเนื้อเยื่อ (Tissue-Engineered Products) ที่ใช้ซ่อมแซมเนื้อเยื่อที่เสียหาย และอีกกลุ่มคือ การแพทย์ขั้นสูงแบบลูกผสม (Combined ATMPs) อย่างไรก็ตาม ความท้าทายที่สำคัญทั่วโลก คือต้นทุนการรักษาที่สูงมาก ซึ่งส่งผลต่อการเข้าถึงของผู้ป่วยและความยั่งยืนของระบบประกันสุขภาพ

สำหรับความคืบหน้าในการดำเนินงานในประเทศไทยโรงพยาบาลวชิระภูเก็ต ได้รับเลือกเป็นศูนย์กลางในการประเมิน ประยุกต์ใช้ และให้บริการผลิตภัณฑ์ที่พัฒนาภายใต้โครงการ ATMPs Sandbox โดยบริษัท เมดีซ จะรับผิดชอบด้านการจัดหาและพัฒนาผลิตภัณฑ์ตลอดระยะเวลา 10 ปีของโครงการ ซึ่งจะต้องมีงานวิจัยอย่างน้อย 20 ผลงาน

ATMPs ทดลองใช้จริง 5 โรคของไทย

โครงการ ATMPs Sandbox จะเริ่มต้นพัฒนาและทดลองใช้จริงกับ 5 โรคสำคัญที่เป็นความท้าทายทางสุขภาพของคนไทย ได้แก่

1. โรคหมอนรองกระดูกเสื่อม โดยใช้เซลล์บำบัดจากเซลล์ต้นกำเนิดจากไขมันของตัวเอง เพื่อลดอาการปวดเรื้อรังโดยไม่ต้องผ่าตัด

2.ข้อเข่าเสื่อม

3.ผิวหน้าเสื่อมตามวัย

4.การชะลอวัยเพื่อฟื้นฟูเซลล์ผิวในเชิงลึก 

5.มะเร็งลำไส้ใหญ่ โดยพัฒนาเทคโนโลยีภูมิคุ้มกันบำบัดเฉพาะจุด(NK Cell) เพื่อเพิ่มโอกาสรอดชีวิต

โอกาสและความเป็นไปได้ในการเป็นศูนย์กลางการแพทย์ขั้นสูงของประเทศไทยนั้นมีสูง เนื่องจากรัฐบาลได้บรรจุ ATMPs เป็นหนึ่งในอุตสาหกรรมเป้าหมายภายใต้โมเดลเศรษฐกิจ BCG เพื่อขับเคลื่อนเศรษฐกิจฐานนวัตกรรม การขับเคลื่อนนโยบายนี้มีเป้าหมายในการสร้างผลประโยชน์ทางเศรษฐกิจที่คาดการณ์ว่าจะสูงถึงประมาณ 2 แสนล้านบาท

การขับเคลื่อนโครงการ ATMPs Sandbox จะเป็นการเพิ่มโอกาสในการเข้าถึงการรักษาที่ทันสมัยและมีประสิทธิภาพสูงขึ้น ให้ประชาชนไทย เน้นการส่งเสริม ป้องกัน และควบคุมโรคอย่างแม่นยำ เป้าหมายสำคัญ คือการทำให้ประชาชนสามารถเข้าถึงนวัตกรรมการแพทย์ขั้นสูงที่ผลิตในประเทศได้ในราคาที่เหมาะสมโดยไม่ต้องรอนำเข้าจากต่างประเทศอีกต่อไป

นอกจากนี้ สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (สปสช.) ยังได้รับมอบหมายให้ศึกษาความเป็นไปได้ในการบรรจุ ATMPs เป็นสิทธิประโยชน์ในระบบหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ เพื่อให้ประชาชนเข้าถึงการรักษาได้อย่างทั่วถึงและเป็นธรรม การพัฒนา ATMPs ภายในประเทศ จึงเป็นความหวังในการสร้างยาและเทคโนโลยีของคนไทย เพื่อช่วยรักษาคนไทยได้อย่างกว้างขวางและยั่งยืน

ที่สำคัญยังเป็นโอกาสของประเทศไทยในการใช้ ATMPs เป็นเครื่องยนต์ใหม่ในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจสุขภาพ หากสามารถทำให้เกิดขึ้นได้จริงและเป็นรูปธรรม การลงทุนในผลิตภัณฑ์ทางการแพทย์ขั้นสูง จะเป็นการสร้างความเชื่อมั่นให้กับนักลงทุน จะช่วยให้ประเทศไทยสามารถสร้างมูลค่าเพิ่มทางเศรษฐกิจได้อย่างมหาศาล ยกระดับคุณภาพชีวิตของประชาชน และก้าวสู่การเป็นศูนย์กลางทางการแพทย์ที่ทันสมัยและยั่งยืนในเวทีโลกได้ในอนาคต