เอเปคการศึกษา มุ่งเป้ายกระดับคุณภาพการศึกษาที่ยั่งยืน รองรับงานโลกผันผวน

การเปลี่ยนแปลงและความท้าทายต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นในโลกปัจจุบัน ทำให้กลุ่มสมาชิกเขตเศรษฐกิจเอเปค หรือ ความร่วมมือทางเศรษฐกิจในภูมิภาคเอเชีย-แปซิฟิก (Asia-Pacific Economic Cooperation : APEC) ต่างตระหนักถึงความสำคัญของการพัฒนาคุณภาพการศึกษาเพื่อรองรับสถานการณ์ต่าง ๆ โดยมุ่งมั่นส่งเสริมการศึกษาที่มีคุณภาพและเสมอภาค การพัฒนาทักษะสำคัญแห่งศตวรรษที่ 21 การสร้างนวัตกรรมรวมทั้งส่งเสริมการเรียนรู้ตลอดชีวิต

มุ่งเป้าคุณภาพการศึกษายั่งยืน

โดยเครือข่ายเอเปคการศึกษาได้กำหนดวิสัยทัศน์ 2030 (พ.ศ. 2573) ร่วมกันว่าภายในปี พ.ศ. 2573 ประเทศสมาชิกเอเปคจะสร้างเครือข่ายการศึกษาที่มีความเหนียวแน่น โดยมุ่งเน้นการศึกษาที่ครอบคลุมและมีคุณภาพซึ่งสนับสนุนการเติบโตของเศรษฐกิจ ความเป็นอยู่ที่ดีของคนในสังคม และสร้างเสริมความสามารถในการทำงานของชายและหญิงในเขตเศรษฐกิจเอเปค เพื่อที่จะบรรลุผลสำเร็จตามวิสัยทัศน์ของการจัดทำแผนยุทธศาสตร์การศึกษาเอเปค (APEC Education Strategy)

“เอเปคด้านการศึกษา” ซึ่งไทยได้เป็นเจ้าภาพการจัดประชุมด้านการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์เอเปค (HRDWG) ครั้งที่ 47 เมื่อเดือนพฤษภาคม 2565 ที่ผ่านมา โดยการประชุมดังกล่าวจะเป็นความร่วมมือของเขตเศรษฐกิจเอเปค ที่จะได้แลกเปลี่ยนเรียนรู้เพื่อส่งเสริมคุณภาพการศึกษา และสร้างเครือข่ายความร่วมมือเพื่อขับเคลื่อนการดำเนินการตามเป้าหมายเครือข่ายการศึกษาเอเปคปี 2022 ที่มุ่งหมายให้มีการศึกษาที่มีคุณภาพเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน (“Quality Education for Sustainable Growth”)

ข่าวที่เกี่ยวข้อง:

4 ข้อต้องรู้ปิดจราจรรับ ‘เอเปค’ ‘เลขาฯ ครม.’ ส่งหนังสือด่วนแจ้งหน่วยงาน

โหมโรงประชุมเอเปค งานใหญ่วัดฝีมือเจ้าภาพ

ผู้บริหาร“เทค-คอมพานี”โลก ตบเท้าร่วม เอเปค ซีอีโอ ซัมมิท

“ศูนย์สิริกิติ์” พร้อมทุกมิติ ต้อนรับการประชุม “เอเปค 2022”

 

ทำงานร่วมกันในรูปแบบเครือข่าย EDNET

น.ส.ตรีนุช เทียนทอง รัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ (รมว.ศธ.)กล่าวว่า ประเทศไทยยินดีที่ได้เป็นเจ้าภาพจัดการประชุมเครือข่ายการศึกษาของเอเปค และเวทีแสดงวิสัยทัศน์ของรัฐมนตรีด้านการศึกษาของเอเปคว่าด้วยการศึกษาปี 2030 โดยเชื่อว่าความร่วมมือกับเขตเศรษฐกิจสมาชิกเพื่อสร้างชุมชนการศึกษาที่เข้มแข็งและเป็นหนึ่ง รวมถึงสนับสนุนการพัฒนาเศรษฐกิจที่เข้มแข็ง สังคมอยู่ดีมีสุข และประชาชนมีงานทำของเขตเศรษฐกิจสมาชิก

“ประเทศไทยเชื่อว่าการพัฒนาทุนมนุษย์ ผ่านการศึกษาเป็นสิ่งที่สำคัญและจำเป็น เพื่อสนับสนุนการพัฒนาเศรษฐกิจในระยะยาว ทั้งนี้ประเทศไทยยินดีเป็นอย่างยิ่งที่ได้ทำงานร่วมกับเขตเศรษฐกิจสมาชิกเอเปค ที่ทำให้การศึกษาดำเนินได้อย่างต่อเนื่องโดยไม่ทิ้งใครไว้ข้างหลัง สอดคล้องตามแนวคิดหลักของเอเปคที่ประเทศไทยเป็นเจ้าภาพ ปี 2565 คือ “เปิดกว้าง สร้างสัมพันธ์ เชื่อมโยงกันสู่สมดุล” (Open. Connect. Balance.)”น.ส.ตรีนุช  กล่าว

ความร่วมมือด้านการศึกษาระหว่างสมาชิกเอเปคเป็นรูปแบบเครือข่ายความร่วมมือด้านการศึกษา (APEC Education Network - EDNET) ซึ่งเป็นเครือข่ายภายใต้คณะทำงานด้านการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ของเอเปค (Human Resources Development Working Group)

มีผู้ประสานงานเครือข่าย (EDNET Coordinator) เป็นผู้รับผิดชอบหลักในการทำงานร่วมกับเจ้าหน้าที่ผู้ประสานงานจากสมาชิกเขตเศรษฐกิจเอเปค 21 เขต เพื่อขับเคลื่อน ส่งเสริมการศึกษาที่มีคุณภาพและเสมอภาคในกลุ่มสมาชิก พร้อมทั้งเสริมสร้างศักยภาพทรัพยากรมนุษย์ สร้างสรรค์นวัตกรรมเพื่อรองรับการจ้างงานและความสามารถในการทำงานที่มีการเปลี่ยนแปลงในโลกปัจจุบัน

 

3 เป้าหมายยกระดับการศึกษา

ทั้งนี้ ความร่วมมือด้านการศึกษาระหว่างเขตเศรษฐกิจ จึงเป็นลักษณะของโครงการและกิจกรรม ซึ่งอาจเป็นการประชุม สัมมนา หรือการอบรม ซึ่งแต่ละเขตเศรษฐกิจจะริเริ่มและดำเนินการผลัดเปลี่ยนหมุนเวียนกันไป โดยจะมีการประชาสัมพันธ์เชิญชวนสมาชิกเข้าร่วมโครงการและกิจกรรมต่าง ๆในปัจจุบันกิจกรรมส่วนใหญ่จะจัดในรูปแบบออนไลน์

สำหรับในปี 2565 ที่ประเทศไทยเป็นเจ้าภาพเอเปค ได้มีการเสนอโครงการ “Online Workshops for Lesson Study 2.0: Artificial Intelligence (AI) and Data Science for Education in APEC Economies” โดยมี อว. และมหาวิทยาลัยขอนแก่นเป็นผู้เสนอโครงการและดำเนินการร่วมกับญี่ปุ่น

น.ส.ตรีนุช กล่าวต่อไปว่า APEC Education Strategy สมาชิกเขตเศรษฐกิจเอเปคตกลงที่จะร่วมมือกันเพื่อส่งเสริมการดำเนินงานให้บรรลุวัตถุประสงค์ 3 ข้อ ได้แก่

1. ส่งเสริมและสร้างสมรรถนะที่สนองต่อความต้องการของบุคคล สังคม และอุตสาหกรรม

โดยจะมุ่งเน้นการปรับปรุงระบบการศึกษาให้มีความทันสมัย และระบบประกันคุณภาพการศึกษา การกำหนดกรอบคุณวุฒิและรับรองมาตรฐานทักษะความสามารถ ส่งเสริมการศึกษาข้ามพรมแดน การแลกเปลี่ยนถ่ายโอนทางวิชาการและนักศึกษา

2. การสร้างเสริมนวัตกรรม

ยกระดับการสมรรถนะด้านการศึกษาและเทคโนโลยีในกระบวนการจัดการเรียนการสอนบูรณาการวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี และนวัตกรรมเพื่อการศึกษาและการเรียนการสอน อีกทั้งเพิ่มความร่วมมือทางวิชาการระหว่างรัฐบาลและภาคอุตสาหกรรม

3. เพิ่มความสามารถในการทำงาน

มุ่งเพิ่มความร่วมมือระหว่างรัฐบาล สถาบันอุดมศึกษาและสถาบันด้านเทคนิคและอาชีวศึกษาและการฝึกอบรม (TVET) พัฒนาสมรรถนะแห่งศตวรรษที่ 21 สำหรับการทำงานและการเป็นผู้ประกอบการในทุกระดับ ทุกรูปแบบการศึกษา  และสร้างแนวทางให้นักศึกษาก้าวเข้าสู่โลกของการทำงานได้อย่างราบรื่น

Action Plan of APEC บรรลุเป้าปี 2030

เครือข่ายด้านการศึกษาได้ร่วมกันกำหนด Action Plan of APEC Education Strategy เพื่อเร่งขับเคลื่อนการดำเนินการด้านการศึกษาให้บรรลุเป้าหมายปี 2030 โดยมีประเด็นสำคัญที่จะเร่งผลักดัน ได้แก่

1. การยกระดับสมรรถนะ (Enhancing competencies)

โดยการปรับปรุงระบบประกันคุณภาพการศึกษา การกำหนดกรอบคุณวุฒิและรับรองมาตรฐานทักษะความสามารถ การส่งเสริมการศึกษาข้ามพรมแดน การแลกเปลี่ยนถ่ายโอนทางวิชาการและนักศึกษา และการปรับปรุงระบบการศึกษาให้มีความทันสมัย ภายในปี พ.ศ. 2573 มีตัวชี้วัดการดำเนินงานประกอบด้วย

• มีระบบเทียบคุณวุฒิ รวมทั้งการประกันคุณภาพและกรอบคุณวุฒิ
• มีมาตรฐานการประกันคุณภาพและกรอบคุณวุฒิที่เป็นสาธารณะ
• มีระบบรับรองคุณวุฒิและประกันคุณภาพที่อ้างอิงสมรรถนะที่เป็นสากล
• มีโปรแกรมการแลกเปลี่ยนและเทียบโอนนักศึกษา
• มีทุนการศึกษาที่ให้โดยสมาชิกเขตเศรษฐกิจเอเปค
• จัดทำนโยบายหรือข้อริเริ่มที่ส่งเสริมการพัฒนาคุณภาพการศึกษารูปแบบ ออนไลน์
• จัดทำนโยบายหรือข้อริเริ่มสำหรับผู้บริหารสถานศึกษาที่ส่งเสริมแนวปฏิบัติที่ดีในการบริหารจัดการสถานศึกษา
• จัดทำนโยบายหรือข้อริเริ่มที่ส่งเสริมให้ผู้มีส่วนได้ส่วนเสียยกระดับการดำเนินงานเพื่อความเท่าเทียมและครอบคลุมทางการศึกษา

2. การสร้างเสริมนวัตกรรม (Accelerating Innovation) โดยการยกระดับการสมรรถนะด้านการศึกษาและเทคโนโลยีในกระบวนการจัดการเรียนการสอน การบูรณาการวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี และนวัตกรรมเพื่อการศึกษาและการเรียนการสอนอการเพิ่มความร่วมมือทางวิชาการระหว่างรัฐบาลและภาคอุตสาหกรรม โดยมีตัวชี้วัดการดำเนินงานประกอบด้วย

• มีอินเทอร์เน็ตเชื่อมต่อภายในสถานศึกษาและที่บ้านเพื่อสนับสนุนการเรียนรู้ออนไลน์
• มีการอบรมเกี่ยวกับการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อการเรียนการสอนให้กับบุคลารทางการศึกษา
• มีการนำเทคโนโลยีทางการศึกษาเข้ามาสนับสนุนการจัดการเรียนการสอน
• มีแหล่งข้อมูลแบบออนไลน์สำหรับสเต็มศึกษาเพื่อการจัดการเรียนการสอน ตลอดจนการฝึกอบรมครู
• มีนโยบายที่ส่งเสริมสตรีและเด็กหญิงในการมีส่วนร่วมในกิจกรรมที่เกี่ยวกับเสต็มศึกษา
• มีโครงการความร่วมมือเกี่ยวกับการวิจัยและพัฒนาระหว่างภาครัฐ ภาคอุตสาหกรรม และสถาบันการศึกษา  

3. การเพิ่มความสามารถในการทำงาน (Increase employability) โดยเพิ่มความร่วมมือระหว่างรัฐบาล สถาบันอุดมศึกษาและสถาบันด้านเทคนิคและอาชีวศึกษาและการฝึกอบรม (TVET) รวมทั้งผู้มีส่วนได้ส่วนเสียภาคธุรกิจและการฝึกอบรม การพัฒนาสมรรถนะแห่งศตวรรษที่ 21 สำหรับการทำงานและการเป็นผู้ประกอบการในทุกระดับและทุกรูปแบบการศึกษา โดยมีตัวชี้วัดการดำเนินงานประกอบด้วย

• การมีหุ้นส่วนความร่วมมือระหว่างภาครัฐ สถาบันอุดมศึกษา และสถาบันด้านเทคนิคและอาชีวศึกษาและการฝึกอบรม (TVET) หน่วยงานนอกภาครัฐ ภาคเศรษฐกิจ และผู้มีส่วนได้ส่วนเสียด้านการศึกษาและฝึกอบรม
• มีการจัดโปรแกรมที่ส่งเสริมสมรรถนะแห่งศตวรรษที่ 21 และทักษะการเป็นผู้ประกอบการ
• มีการจัดโปรแกรมการแลกเปลี่ยนระหว่างสมาชิกเขตเศรษฐกิจเอเปค 

สร้างนวัตกรรมร่วมกันในกลุ่มเอเปค

ขณะที่ การพัฒนาด้านเทคโนโลยี ดิจิทัล และการสร้างนวัตกรรมในกลุ่มสมาชิกเอเปค นอกจากเครือข่ายด้านการศึกษาแล้ว ยังมีการขับเคลื่อนในส่วนของเครือข่ายด้านการสร้างสมรรถนะ (Capacity Building Network: CBN) และเครือข่ายด้านแรงงานและสังคม ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของเครือข่ายความร่วมมือด้านการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ของ   เอเปค

โดยเครือข่าย CBN ได้มีการกำหนดแผนเพื่อการพัฒนาสมรรถนะพลเมืองเอเปค Roadmap 2022-2025 ประกอบด้วย 4 แนวทาง ได้แก่

1) การสร้างสภาพแวดล้อมสำหรับการปลูกฝังแนวคิดใหม่ต่อการเพิ่มขีดความสามารถของบุคลากร

2) การส่งเสริมให้แต่ละเขตเศรษฐกิจให้ความสำคัญกับการเสริมสร้างขีดความสามารถด้านดิจิทัล

3) การปรับปรุงและเพิ่มทักษะบุคลากรเพื่อตอบสนองต่อการฟื้นตัวของเศรษฐกิจหลังสถานการณ์ COVID-19

 4) การปรับระบบ รูปแบบ กระบวนการ และขั้นตอนต่าง ๆ ในการสร้างขีดความสามารถของบุคลากร

ด้าน เครือข่ายแรงงานและการคุ้มครองทางสังคม (Labor and Social Protection Network: LSPN) ได้ให้ความสำคัญกับการเตรียมความพร้อมด้านนโยบายเพื่อส่งเสริมการปรับตัวอย่างยืดหยุ่นในตลาดแรงงานที่ผันผวน การพัฒนาทักษะฝีมือแรงงาน การปรับตัวให้เข้ากับโลกที่เปลี่ยนแปลงของงานและความผันผวนของตลาดแรงงานจากข้อท้าทายต่าง ๆ โดยคำนึงถึงการเปลี่ยนแปลงของเทคโนโลยี สิ่งแวดล้อม และการบูรณาการเรื่องเพศภาวะในนโยบายด้านแรงงาน

รับมือการทำงานในโลกที่ผันผวน

สำหรับผลการประชุมการพัฒนาเครือข่ายเอเปคเพื่อการมีงานทำในโลกที่ผันผวน ซึ่งจัดโดยสำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา ในโอกาสที่กระทรวงศึกษาธิการเป็นเจ้าภาพจัดการประชุมคณะทำงานดังกล่าว มีข้อสรุปจากหลายเขตเศรษฐกิจของเอเปคเกี่ยวกับความพยายามตั้งต้นระบบการเรียนรู้ใหม่ (Reset) ท่ามกลางสภาพแวดล้อม ทางเศรษฐกิจที่ท้าทายของโลก

“แต่ละสมาชิกเขตเศรษฐกิจพยายามจัดการเปลี่ยนแปลงตนเองเป็นดิจิทัล รวมถึงเปลี่ยนจากโหมดการเรียนรู้แบบดั้งเดิมไปสู่โหมดการเรียนรู้แบบผสมดิจิทัล และการเรียนรู้แบบอื่นๆ เขตเศรษฐกิจหลายแห่งได้พัฒนาการเรียนการสอนแบบดั้งเดิมอย่างรุดหน้า รวมทั้งพัฒนาวิธีการสอนและบทเรียนผ่านระบบออนไลน์ ทั้งนี้ หลายแห่งสามารถปรับตัวได้อย่างดีและออกแบบแนวคิดที่ชัดเจนจนเกิดวิธีใหม่ การจัดการด้านการศึกษายังคงคำนึงถึงเด็กตกหล่นจากระบบ ผู้ขาดโอกาศทางการศึกษา และนักเรียนตามชายแดน”น.ส.ตรีนุช กล่าว

นอกจากนั้น ที่ประชุมยังได้มีการเสนอว่า ภาคการศึกษาควรรับฟังความต้องการของภาคธุรกิจและตลาดแรงงานเพื่อให้เกิดผลดีต่อนักเรียนนักศึกษาที่เรียนจบและหางานทำท่ามกลางความเปลี่ยนแปลงของโลกที่ผันผวน

อีกทั้ง ผู้นำของเอเปคต้องสร้างสรรค์สิ่งใหม่ๆ และต่อยอดจากประสบการณ์และปัญหา แล้วก้าวไปข้างหน้า  รวมทั้ง ควรมีการจัดการประชุมผู้นำรุ่นเยาว์เพื่อแบ่งปันวิสัยทัศน์และความเข้าใจ รวมทั้งทำงานร่วมกันเพื่อให้แน่ใจว่าทุกคนเข้าใจซึ่งกันและกัน เพื่อสร้างสังคมที่ดีและมีคุณภาพ