รัฐบาลเห็นชอบ 5 มาตรการใหญ่ สกัด PM2.5 - ไฟป่า ยกระดับผลลัพธ์ปี 2569
รัฐบาลเห็นชอบ 5 มาตรการหลักเพื่อรับมือสถานการณ์ไฟป่า หมอกควัน และฝุ่นละอองในปี 2569 มาตรการครอบคลุม 5 ด้านสำคัญ ได้แก่ การจัดการในพื้นที่เกษตร พื้นที่ป่า เขตเมือง ปัญหาหมอกควันข้ามแดน และการบริหารจัดการภาพรวม
KEY
POINTS
- รัฐบาลเห็นชอบ 5 มาตรการหลักเพื่อรับมือสถานการณ์ไฟป่า หมอกควัน และฝุ่นละอองในปี 2569
- มาตรการครอบคลุม 5 ด้านสำคัญ ได้แก่ การจัดการในพื้นที่เกษตร, พื้นที่ป่า, เขตเมือง, ปัญหาหมอกควันข้ามแดน และการบริหารจัดการภาพรวม
- แนวทางปฏิบัติที่สำคัญคือการควบคุมการเผาในที่เกษตร ขยายเขต Low Emission Zone ในกรุงเทพฯ และควบคุมการนำเข้าข้าวโพดเลี้ยงสัตว์จากพื้นที่เสี่ยง
- ตั้งเป้าหมายลดพื้นที่เผาไหม้ในป่าลงอย่างน้อย 10% และในพื้นที่เกษตร 15% ภายในปี 2569
นายสุรินทร์ วรกิจธำรง อธิบดีกรมควบคุมมลพิษ เปิดเผยว่า จากการติดตามคุณภาพอากาศเปรียบเทียบระหว่างปี 2567 – 2568 (ช่วงวันที่ 1 พฤศจิกายน 2567 – 31 พฤษภาคม 2568) พบว่าภาพรวมคุณภาพอากาศของประเทศมีแนวโน้มดีขึ้นอย่างต่อเนื่อง
โดยค่าเฉลี่ยฝุ่นละออง PM2.5 ทั่วประเทศอยู่ที่ 28 ไมโครกรัมต่อลูกบาศก์เมตร ลดลงร้อยละ 10 จากปีก่อนหน้า ขณะที่จำนวนวันที่ค่าฝุ่นเกินมาตรฐานลดลงเหลือ 184 วัน หรือลดลงร้อยละ 2
ด้านสถานการณ์ไฟป่าและการเผา พบว่า จุดความร้อน ทั่วประเทศลดลงร้อยละ 25 และพื้นที่เผาไหม้ลดลงร้อยละ 27 เมื่อเทียบกับปีที่ผ่านมา สะท้อนถึงประสิทธิภาพของมาตรการควบคุมแหล่งกำเนิดในหลายพื้นที่
นายสุรินทร์ กล่าวว่า ในการประชุมคณะกรรมการสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ ครั้งที่ 5/2568 เมื่อวันที่ 15 ตุลาคม 2568 ซึ่งมี นายสุชาติ ชมกลิ่น รองนายกรัฐมนตรี และรัฐมนตรีว่าการกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม เป็นประธาน ได้เห็นชอบ “มาตรการรับมือสถานการณ์ไฟป่า หมอกควัน และฝุ่นละออง ปี 2569” โดยมีแนวทางดำเนินการหลัก 5 ด้าน ได้แก่
- พื้นที่เกษตร – เน้นการจัดการและใช้ประโยชน์จากเศษวัสดุเหลือใช้ทางการเกษตร รวมถึงการบริหารการเผาในพื้นที่จำเป็นอย่างเข้มงวด และควบคุมไม่ให้อ้อยไฟไหม้เข้าสู่โรงงาน
- พื้นที่ป่า – บูรณาการแผนป้องกันและควบคุมไฟป่าระหว่างองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น (อปท.) และกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติฯ พร้อมปรับปรุงกฎระเบียบเพื่อจัดหาเครื่องมือ อุปกรณ์ และงบประมาณที่เพียงพอ
- เขตเมือง – ขยายเขต Low Emission Zone ครอบคลุมทุกเขตในกรุงเทพมหานคร ควบคุมควันดำจากยานพาหนะไม่เกินร้อยละ 20 และส่งเสริมการบำรุงรักษารถยนต์ เช่น การเปลี่ยนถ่ายน้ำมันเครื่องและไส้กรองอย่างสม่ำเสมอ
- หมอกควันข้ามแดน – กำหนดมาตรการควบคุมการนำเข้าข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ที่มาจากพื้นที่ปลอดการเผา เพื่อป้องกันการนำเข้าผลผลิตจากแหล่งที่ก่อให้เกิดไฟป่า
- การบริหารจัดการภาพรวม – เสนอของบประมาณกลางเพิ่มเติมจากงบปกติ เพื่อใช้ในภารกิจเร่งด่วน พร้อมเพิ่มช่องทางแจ้งเตือนสถานการณ์ผ่านระบบ Cell Broadcast และ SMS โดยมีกลไกคณะกรรมการระดับชาติ ภาค และจังหวัด คอยกำกับและติดตามผลอย่างใกล้ชิด
สำหรับ เป้าหมายปี 2569 รัฐตั้งเป้าลดพื้นที่เผาไหม้ในพื้นที่ป่าทั่วประเทศลงอย่างน้อยร้อยละ 10 พื้นที่เกษตรลดลงร้อยละ 15 และยานพาหนะ โรงงานอุตสาหกรรม รวมถึงสถานประกอบการทุกแห่งต้องปฏิบัติตามกฎหมายสิ่งแวดล้อมอย่างครบถ้วน
อธิบดีกรมควบคุมมลพิษย้ำว่า “ปี 2569 จะเป็นปีแห่งการยกระดับการจัดการมลพิษเชิงรุก โดยทุกภาคส่วนต้องร่วมมือกันอย่างจริงจัง เพื่อให้คุณภาพอากาศของประเทศไทยดีขึ้นอย่างยั่งยืน”