มข. สร้างมูลค่าให้ 'ขยะอาหาร' ปั้น 'แมลง BSF-อาหารสัตว์' สกัดปัญหาระดับชาติ

เสวนาในหัวข้อ “ลดขยะอาหาร สร้างมูลค่า สนับสนุนเศรษฐกิจหมุนเวียน” ได้เกิดขึ้นภายในงาน Thailand Zero Food Waste Forum 2025 ภายใต้แนวคิด “รวมพลัง ลดทิ้ง สร้างค่า เปลี่ยนความท้าทายเป็นโอกาส” จัดโดย "กรุงเทพธุรกิจ" ร่วมกับ "ซีพี แอ็กซ์ตร้า (CP Axtra)" มีวิทยากรผู้เชี่ยวชาญจากภาคส่วนต่างๆ ร่วมแลกเปลี่ยนองค์ความรู้และประสบการณ์

ตัวแทนจากสถาบันการศึกษา "รศ. ดร.จันทิมา ภูงามเงิน" รองคณบดีคณะเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยขอนแก่น (มข.) ร่วมเสวนาพร้อมกับเสนอยุทธศาสตร์เชิงรุกในการจัดการปัญหาขยะอาหาร (Food Waste) อย่างเป็นระบบ โดยไม่เพียงแต่ลดปริมาณขยะจากโรงอาหารขนาดใหญ่ แต่ยังพลิกโฉมเศษอาหารให้กลายเป็น ผลิตภัณฑ์มูลค่าสูง ทั้งสำหรับคนและสัตว์เลี้ยง พร้อมใช้เวทีวิชาการบ่มเพาะนักนวัตกรรุ่นใหม่ให้เป็นกำลังสำคัญในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจหมุนเวียน

พลิกเศษอาหารเป็นโปรตีน จากโรงอาหารสู่ 'หนอนแมลงวันลาย' (BSF)

"รศ. ดร.จันทิมา" กล่าวว่า หัวใจหลักของความสำเร็จนี้คือการผสานองค์ความรู้สู่การปฏิบัติจริง โดย มข. ได้นำเศษอาหารที่เหลือจากนักศึกษาจำนวนหลายหมื่นคนในโรงอาหาร มาใช้เลี้ยงหนอนแมลงวันลาย (Black Soldier Fly: BSF) ซึ่งถือเป็นการเปลี่ยนของเสียให้เป็น แหล่งโปรตีนชั้นเยี่ยม เพื่อใช้เป็นส่วนผสมหลักในอาหารสัตว์ต่อไป นอกจากนี้ ยังมีการจัดโครงการเพื่อให้นักศึกษาแปรรูป Food Waste เป็นอาหารสำหรับปศุสัตว์ เช่น อาหารโค เพื่อใช้ทรัพยากรให้เกิดประโยชน์สูงสุด

เวทีประกวดนวัตกรรม ปั้น 'น้ำพริกเปลือกกล้วย' สู่ทรัพย์สินทางปัญญา

มข. ได้ผนึกกำลังกับภาคเอกชนยักษ์ใหญ่อย่าง CP Extra/Lotus จัดโครงการประกวดนวัตกรรมอาหาร เพื่อสร้างความตระหนักรู้และส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์ตามเป้าหมาย UN SDG12 (การบริโภคและการผลิตที่รับผิดชอบ)

• ระดับมัธยมศึกษา: นักเรียนถูกท้าทายให้นำ 'อาหารป้ายเหลือง' (ผลิตภัณฑ์ส่วนเกินใกล้หมดอายุ) จากห้างโลตัส มาสร้างสรรค์เป็นเมนูใหม่สุดว้าว เช่น น้ำพริกจากเปลือกกล้วย และ น้ำพริกจากก้างปลาเก๋าหมี ที่อุดมด้วยแคลเซียม ผลงานเหล่านี้ยังเป็น Portfolio สำคัญในการยื่นเข้ามหาวิทยาลัย
• ระดับมหาวิทยาลัย: มุ่งเน้นไปที่นวัตกรรมที่ยั่งยืน เช่น โยเกิร์ตผสมผงกระดูกปลานิลบด ซึ่งปัจจุบันได้ จดทรัพย์สินทางปัญญา (IP) เรียบร้อยแล้ว และกำลังมองหาพันธมิตรเพื่อต่อยอดสู่เชิงพาณิชย์

มุ่งสู่เชิงพาณิชย์ เปิดประตู KKU Enterprise เชื่อมภาคอุตสาหกรรม

แม้จะมีผลิตภัณฑ์ต้นแบบมากมาย แต่ความท้าทายสำคัญของ มข. คือการผลักดันนวัตกรรมเหล่านั้นสู่การผลิตและจำหน่ายในระดับอุตสาหกรรมอย่างเป็นรูปธรรม เพื่อแก้ไขจุดนี้ มข. ได้จัดตั้ง KKU Enterprise และ KKU Market เป็นแพลตฟอร์มในการจำหน่ายผลิตภัณฑ์และประชาสัมพันธ์เทคโนโลยี เพื่อเชิญชวนภาคอุตสาหกรรม เข้ามาซื้อหรือร่วมลงทุน ถือเป็นการเปิดโอกาสให้บุคลากรและนักวิจัยผันตัวเป็นผู้ประกอบการขับเคลื่อนนวัตกรรมจากรั้วมหาวิทยาลัยสู่สังคม

"มข. ยังเล็งเห็นว่าตนเองเป็นสถาบันหลักในการ สร้างความตระหนักรู้ ด้านความยั่งยืนให้กับเยาวชนในภูมิภาค เพื่อลดช่องว่างทางความรู้และส่งเสริมการจัดการขยะอาหารในพื้นที่ชนบทที่มีความตื่นตัวน้อยกว่าในเมืองใหญ่"

นวัตกรรมและการจัดการของเสียจากอาหารของมหาวิทยาลัยขอนแก่นนี้ เป็นตัวอย่างที่ชัดเจนของการใช้พลังวิชาการผนวกกับความร่วมมือภาคเอกชน เพื่อแก้ไขปัญหาสิ่งแวดล้อมที่สำคัญ และสร้างโอกาสทางเศรษฐกิจใหม่ ๆ ไปพร้อมกัน