ธนาคารโลก แนะ 5 กุญแจ เสริมแกร่งอาเซียน ยั่งยืนท่ามกลางความปั่นป่วนโลก

ศูนย์ C asean จัดงาน C asean Forum 2025 (CaF 2025) ภายใต้แนวคิด “Future of ASEAN : Empowering Growth Amid Geoeconomic Tensions” เพื่อรำลึกการก่อตั้งสมาคมประชาชาติแห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ (อาเซียน) ครบ 58 ปี และเฉลิมฉลองครบรอบ 10 ปี ของการก่อตั้งศูนย์ C asean โดยมีการสนับสนุนจาก บริษัท ไทยเบฟเวอเรจ จำกัด (มหาชน) ร่วมกับ เครือข่ายธุรกิจห่วงโซ่อุปทานแห่งประเทศไทย (TSCN)

ธนาคารโลกชี้อาเซียนต้องหาแนวทางรับมือโลกรวน

"เมลินดา กู๊ด" ผู้อำนวยการ ธนาคารโลกประจำประเทศไทย และเมียนมา ร่วมเสวนาในหัวข้อ ASEAN’s Resilience : Challenges and Opportunities โดยกล่าวว่า หลังวิกฤติโควิด-19 ประเด็น “ความยืดหยุ่น” (resilience) ถูกพูดถึงน้อยลง ขณะที่รัฐบาล และภาคธุรกิจส่วนใหญ่กลับให้ความสำคัญกับการเอาตัวรอดในระยะสั้นมากขึ้น

แต่สถานการณ์ในปัจจุบันถือเป็น “จุดเปลี่ยนสำคัญ” (turning point) ของโลก ซึ่งสะท้อนชัดเจนจากการเปลี่ยนแปลงเชิงโครงสร้าง ทั้งการประกาศมาตรการภาษีล่าสุด ความผันผวนทางภูมิรัฐศาสตร์ ความก้าวหน้าทางเทคโนโลยีที่สร้างการหยุดชะงัก (disruption) และความท้าทายจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ ปัจจัยเหล่านี้ทำให้แนวทางเดิมๆ ของอาเซียนอาจไม่เพียงพออีกต่อไป จำเป็นต้องมีกลยุทธ์ใหม่เพื่อก้าวข้ามความเสี่ยง และสร้างการเติบโตอย่างยั่งยืน

5 แนวทางหลักเสริมแกร่งอาเซียนสู่อนาคต

"กู๊ด" ได้นำเสนอ 5 แนวทางหลัก สำหรับการทำงานในระดับภูมิภาค ที่มุ่งเสริมสร้างความยืดหยุ่นจากภายใน และขยายผลสู่ภายนอก ได้แก่

• การเสริมสร้างความสามารถในการแข่งขันภายในประเทศ (Strengthening domestic competitiveness)

การสร้างระบบนิเวศให้ทั้งบริษัทขนาดใหญ่ และ SMEs สามารถเติบโตได้อย่างต่อเนื่อง ข้อมูลย้อนหลัง 10 ปีชี้ให้เห็นว่า บริษัทชั้นนำระดับโลกในอาเซียนเติบโตเพียง 34% ขณะที่บริษัทชั้นนำในระดับโลกเติบโตถึง 76% ช่องว่างด้านผลิตภาพ (productivity gap) จึงยังเป็นอุปสรรคสำคัญ โดยเฉพาะในภาค ICT และดิจิทัล แม้กลยุทธ์ “China plus one” จะช่วยเชื่อมโยงตลาดส่งออก และนำเข้า แต่ห่วงโซ่อุปทานที่ซับซ้อนมากขึ้นกลับทำให้การขยายตัวมีข้อจำกัด

• การปลดล็อกการเติบโตผ่านการเปิดเสรีภาคบริการ (Unlocking growth through liberalizing services)

การเติบโตจำนวนมากเกิดขึ้นในบริษัทเทคโนโลยี และบริการทางวิชาชีพ แม้ภาคการค้าสินค้าในอาเซียนจะเปิดกว้างแล้ว แต่ภาคบริการยังเต็มไปด้วยข้อจำกัด การลดขั้นตอนที่ไม่จำเป็น และการเปิดให้เกิดการแข่งขันมากขึ้น จะเป็นตัวเร่งให้เศรษฐกิจภายในประเทศเติบโตได้ดียิ่งขึ้น

• การสร้างกำลังแรงงานที่พร้อมสำหรับอนาคต (Building a future-ready workforce)

การลงทุนในทักษะดิจิทัล และทักษะพื้นฐานถือเป็นหัวใจสำคัญ อาเซียนต้องเร่งลงทุนในระบบการศึกษาปฐมวัย เพื่อให้การเรียนรู้ด้านดิจิทัลเริ่มต้นตั้งแต่เด็กเล็ก และต่อเนื่องตลอดชีวิต โดยเฉพาะในประเทศที่เผชิญปัญหาประชากรลดลง

• การเติบโตสีเขียว (Green growth)

อาเซียนเป็นผู้ส่งออกเทคโนโลยีสีเขียวชั้นนำของโลก ทั้งแผงโซลาร์เซลล์และชิ้นส่วนยานยนต์ไฟฟ้า (EV) แต่ในทางกลับกัน การนำไปใช้ภายในประเทศยังค่อนข้างต่ำ การขยายการใช้เทคโนโลยีเหล่านี้ภายในภูมิภาคจะช่วยเพิ่มความยืดหยุ่น ลดความเปราะบางต่อความผันผวนจากภายนอก และรักษาความเชื่อมโยงกับเศรษฐกิจโลก

• การเดินเกมรุก (Playing the offense)

อาเซียนมีจุดแข็งด้านการรวมกลุ่มทางเศรษฐกิจ จึงมีโอกาสที่จะยกระดับบทบาทในการกำหนดกติกาโลกในด้านสำคัญ เช่น การค้าดิจิทัล ตลาดคาร์บอน และการเงินยั่งยืน เพื่อสร้างความได้เปรียบเชิงโครงสร้างในระยะยาว

ไทยเจ้าภาพจัดประชุม World Bank 2026

"กู๊ด" ทิ้งท้ายว่า ประเทศไทย จะเป็นเจ้าภาพจัดการประชุมประจำปีของธนาคารโลกในปี 2569 (2026) ซึ่งถือเป็นเวทีสำคัญให้อาเซียนแสดงให้โลกเห็นถึงความก้าวหน้าใน 5 มิติหลักนี้ พร้อมสะท้อนศักยภาพในการสร้างอนาคตที่ยืดหยุ่น มั่นคง และยั่งยืนสำหรับคนรุ่นใหม่

"เมื่อเราเดินไปข้างหน้าร่วมกันอย่างมั่นคง เราจะสามารถทำสิ่งต่างๆ ได้อีกมากมาย และเรามีความแข็งแกร่งเพียงพอที่จะสร้างความมั่นคงในอนาคตให้กับคนรุ่นต่อไป”

 

 

พิสูจน์อักษร....สุรีย์  ศิลาวงษ์