ไทยลุยประชุมอาเซียนที่มาเลเซีย ดันความร่วมมือสิ่งแวดล้อมสู่ระดับภูมิภาค

ประเทศไทยประกาศจุดยืนชัดเจนบนเวทีอาเซียน เดินหน้าสานต่อความร่วมมือระดับภูมิภาคเพื่อรับมือการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศและผลักดันนวัตกรรมสิ่งแวดล้อม โดยร่วมการประชุมเจ้าหน้าที่อาวุโสอาเซียนด้านสิ่งแวดล้อม กับประเทศคู่เจรจา ที่จัดขึ้น ณ เมืองลังกาวี ประเทศมาเลเซีย ร่วมกับตัวแทนจากชาติสมาชิกอาเซียนและติมอร์-เลสเต

โดยเมื่อวันที่ 30 กรกฎาคม 2568 นายประเสริฐ ศิรินภาพร รองปลัดกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ในฐานะหัวหน้าคณะผู้แทนไทย พร้อมด้วยนายปวิช เกศววงศ์ รองอธิบดีกรมการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศและสิ่งแวดล้อม และผู้แทนจากหน่วยงานในสังกัดกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม รวมทั้งกระทรวงการต่างประเทศ ได้เข้าร่วมการประชุม ในฐานะผู้สังเกตการณ์

การประชุมครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อรับทราบความก้าวหน้าในการดำเนินงานด้านสิ่งแวดล้อมของภูมิภาค และหารือแนวทางการสนับสนุนและขยายความร่วมมือกับประเทศคู่เจรจาในประเด็นสำคัญด้านสิ่งแวดล้อมและการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ โดยมีการจัดการประชุมย่อยในสามกรอบความร่วมมือหลัก ดังนี้

1. การประชุมอาเซียน – ญี่ปุ่น ครั้งที่ 19 (19th ASEAN-Japan Dialogue on Environmental Cooperation: AJDEC)

ประเทศไทยได้เสนอแนวทางการเสริมสร้างความร่วมมือในการพัฒนา เทคโนโลยีขจัดคาร์บอน (Decarbonisation Technology) เพื่อสนับสนุนเป้าหมาย ความเป็นกลางทางคาร์บอน (Carbon Neutrality) และ การปล่อยคาร์บอนสุทธิเป็นศูนย์ (Net-Zero Emission) นอกจากนี้ยังได้ผลักดันการแลกเปลี่ยนองค์ความรู้เกี่ยวกับการจัดการ ขยะอิเล็กทรอนิกส์ (E-waste) การบริหารจัดการขยะและน้ำเสีย รวมถึงแนวทางการลดมลพิษจาก ฝุ่นละอองขนาดเล็ก PM2.5

2. การประชุมอาเซียน – สาธารณรัฐเกาหลี ครั้งที่ 5 (5th ASEAN-ROK Dialogue on Environment and Climate Change)

ประเทศไทยทำหน้าที่ ประธานร่วม (Co-Chair) กับสาธารณรัฐเกาหลี โดยมีโครงการความร่วมมือที่สำคัญ ได้แก่

• โครงการ Clean Air for Sustainable ASEAN (CASA)
• การตรวจวัดก๊าซเรือนกระจกด้วยเทคโนโลยีดาวเทียม
• การจัดการปัญหา ขยะทะเลและมลพิษทางทะเล
• โครงการ ASEAN-Korea Cooperation on Methane Mitigation (AKCMM) เพื่อร่วมกันลดการปล่อยก๊าซมีเทนในหลายภาคส่วน

3. การประชุมอาเซียน – สหภาพยุโรป ระดับสูง ครั้งที่ 7 (7th ASEAN-EU High Level Dialogue on Environment and Climate Change)

จัดขึ้นภายใต้การเป็นประธานร่วมของบรูไนดารุสซาลามและสหภาพยุโรป โดยเน้นความร่วมมือด้าน การส่งเสริมเศรษฐกิจหมุนเวียน การอนุรักษ์ความหลากหลายทางชีวภาพ และ การปรับตัวต่อการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ

ทั้งนี้ ที่ประชุมยังได้แจ้งกำหนดการจัดประชุมระดับรัฐมนตรีอาเซียนด้านสิ่งแวดล้อมกับคู่เจรจา ได้แก่

• ASEAN-Japan Ministerial Dialogue on Environment and Climate Change
• ASEAN-EU Ministerial Dialogue on Environment and Climate Change

ซึ่งจะจัดควบคู่ไปกับ การประชุมรัฐมนตรีอาเซียนด้านสิ่งแวดล้อม (ASEAN Ministerial Environment Meeting: AMME) ครั้งที่ 18 ในเดือนกันยายน 2568 ณ ประเทศมาเลเซีย

การประชุมในครั้งนี้สะท้อนถึงบทบาทของประเทศไทยในการร่วมขับเคลื่อนความร่วมมือด้านสิ่งแวดล้อมในระดับภูมิภาค เพื่อสร้างความยั่งยืนด้านสิ่งแวดล้อมร่วมกันในอาเซียนและกับประชาคมระหว่างประเทศ

นอกจากนั้น ในวัดถัดมา (31 กรกฎาคม 2568) ไทยได้ร่วมประชุมอาเซียน–สหรัฐฯ และอาเซียนบวกสาม ผลักดันความร่วมมือด้านสิ่งแวดล้อมและการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ ที่ลังกาวี ประเทศมาเลเซีย 

การประชุมอาเซียน–สหรัฐฯ

ในการประชุม ระดับสูงอาเซียน–สหรัฐฯ ด้านสิ่งแวดล้อมและการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ ครั้งที่ 4 (4th ASEAN-US High Level Dialogue on Environment and Climate Change) ซึ่งจัดโดยราชอาณาจักรกัมพูชาและสหรัฐอเมริกาในฐานะเจ้าภาพร่วม ผู้แทนจากสหรัฐอเมริกาประจำอาเซียนได้เข้าร่วมประชุมผ่านระบบทางไกลจากกรุงจาการ์ตา ประเทศอินโดนีเซีย

การหารือครั้งนี้เน้นความร่วมมือในด้านต่างๆ ที่มีความก้าวหน้า ได้แก่

• การใช้เทคโนโลยีดาวเทียมเพื่อการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ
• การสนับสนุนและแลกเปลี่ยนผู้เชี่ยวชาญด้านการจัดการอุทยานมรดกอาเซียน
• การสนับสนุนจาก สภาธุรกิจสหรัฐฯ–อาเซียน (US–ASEAN Business Council: US ABC) ในการจัดประชุมเชิงปฏิบัติการเพื่อส่งเสริม หลักการความรับผิดชอบที่เพิ่มขึ้นของผู้ผลิต (Extended Producer Responsibility: EPR) ซึ่งเป็นกลไกสำคัญในการบริหารจัดการของเสียอย่างยั่งยืน

การประชุมอาเซียนบวกสาม

ในโอกาสเดียวกัน คณะผู้แทนไทยยังได้เข้าร่วม การประชุมเจ้าหน้าที่อาวุโสด้านสิ่งแวดล้อมอาเซียนบวกสาม ครั้งที่ 22 (22nd ASEAN Plus Three Senior Officials Meeting on the Environment: ASEAN+3 SOME) โดยมีสาธารณรัฐฟิลิปปินส์เป็นเจ้าภาพร่วมกับประเทศคู่เจรจา ได้แก่ สาธารณรัฐประชาชนจีน ญี่ปุ่น และสาธารณรัฐเกาหลี

ที่ประชุมได้หารือประเด็นความร่วมมือสำคัญ เช่น

• การจัดการ มลพิษทางทะเล และขยะทะเล
• การเตรียมการจัดประชุม ASEAN Plus Three Leadership Programme on Sustainable Consumption and Production (SCP) เพื่อเสริมสร้างความรู้ความเข้าใจและขีดความสามารถของภูมิภาคในการขับเคลื่อนการบริโภคและการผลิตอย่างยั่งยืน

จุดยืนของประเทศไทย

ประเทศไทยได้แสดงความพร้อมในการสนับสนุนการจัดทำ กรอบยุทธศาสตร์ความร่วมมือด้านสิ่งแวดล้อมอาเซียน–จีน ค.ศ. 2026–2030 (Framework of ASEAN-China Environmental Cooperation Strategy 2026–2030) โดยเน้นการผลักดัน โครงการนำร่อง ที่สามารถขยายผลได้จริงในระดับภูมิภาค เพื่อเสริมสร้างอาเซียนที่มีความเข้มแข็ง ยึดหลักนวัตกรรม และขับเคลื่อนโดยประชาชน