วันมหาสมุทรโลก 2025 ปลาหาย 90% ปะการังพัง 50% ทุกคนมีบทบาทในการปกป้อง
ธีมวันมหาสมุทรโลก 2025 “Wonder: Sustaining What Sustains Us” กระตุ้นให้มนุษย์หันมารักษาทะเลที่เป็นแหล่งชีวิต งานเฉลิมฉลองหลักจะจัดขึ้นที่ เมืองนีซ ประเทศฝรั่งเศส ก่อนการประชุม UN Ocean Conference (วันที่ 9–13 มิ.ย. 2025)
KEY
POINTS
- วันมหาสมุทรโลก 2025 ปลาหาย 90% ปะการังพัง 50% ทุกคนมีบทบาทในการปกป้อง
- ธีมวันมหาสมุทรโลก 2025 “Wonder: Sustaining What Sustains Us” กระตุ้นให้มนุษย์หันมารักษาทะเลที่เป็นแหล่งชีวิต
- งานเฉลิมฉลองหลักจะจัดขึ้นที่ เมืองนีซ ประเทศฝรั่งเศส ก่อนการประชุม UN Ocean Conference (วันที่ 9–13 มิ.ย. 2025)
- มหาสมุทรไม่ใช่แค่ผืนน้ำกว้างใหญ่ แต่คือ "หัวใจของโลก"
มหาสมุทรครอบคลุมพื้นที่กว่า 70% ของโลก เป็นแหล่งชีวิตที่ช่วยหล่อเลี้ยงมนุษยชาติและสิ่งมีชีวิตอื่น ๆ บนโลก นอกจากนั้นยังผลิตออกซิเจนให้กับโลกอย่างน้อย 50% เป็นแหล่งรวมของความหลากหลายทางชีวภาพ และเป็นแหล่งโปรตีนหลักของผู้คนมากกว่าพันล้านคนทั่วโลก มหาสมุทรยังถือเป็นหัวใจสำคัญของเศรษฐกิจ โดยคาดว่าในปี 2030 จะมีคนทำงานในอุตสาหกรรมที่เกี่ยวข้องกับมหาสมุทรถึง 40 ล้านคน แม้ว่าจะมีประโยชน์มากมาย แต่ปัจจุบันสภาพมหาสมุทรในปัจจุบันกำลังเผชิญกับวิกฤตที่รุนแรง ประชากรปลาขนาดใหญ่ลดลง 90% และแนวปะการัง 50% ถูกทำลายโดยมนุษย์
เพื่อเฉลิมฉลองความสำคัญของมหาสมุทรและสร้างความตระหนักถึงความจำเป็นเร่งด่วนในการอนุรักษ์ จึงได้เกิดแนวคิดของวันมหาสมุทรโลก (World Oceans Day) ที่ถูกนำเสนอครั้งแรกในปี 1992 โดยศูนย์พัฒนามหาสมุทรนานาชาติแห่งแคนาดา (International Centre for Ocean Development : ICOD) และสถาบันมหาสมุทรแห่งแคนาดา (Ocean Institute of Canada : OIC) ในการประชุมสุดยอดโลกที่ริโอเดจาเนโร จากนั้น องค์การสหประชาชาติ (United Nations : UN) ได้รับรองให้วันที่ 8 มิถุนายน เป็นวันสำคัญอย่างเป็นทางการในปี 2008 ตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา วันมหาสมุทรโลกได้ถูกเฉลิมฉลองทั่วโลก โดยในแต่ละปีจะมีธีมที่มุ่งเน้นประเด็นสำคัญเกี่ยวกับมหาสมุทร
ธีมของวันมหาสมุทรโลก 2025
ธีมของวันมหาสมุทรโลก 2025 คือ “Wonder: Sustaining What Sustains Us” (มหัศจรรย์: การคงไว้ซึ่งสิ่งที่หล่อเลี้ยงเรา) ซึ่งเน้นความ สวยงามและความลึกลับของมหาสมุทร เตือนให้เราตระหนักถึงบทบาทสำคัญของมหาสมุทรต่อการดำรงชีวิตของมนุษย์ ธีมนี้เชิญชวนให้ทั้งผู้กำหนดนโยบาย นักวิทยาศาสตร์ และประชาชน ให้ความสำคัญกับการอนุรักษ์มหาสมุทร
พร้อมส่งเสริมความอยากรู้อยากเห็น การสำรวจ และนวัตกรรม งานเฉลิมฉลองวันมหาสมุทรโลกของสหประชาชาติปีนี้จะจัดขึ้นที่ เมืองนีซ ประเทศฝรั่งเศส ก่อนการการประชุมสหประชาชาติว่าด้วยมหาสมุทรประจำปี 2025 (United Nations Ocean Conference) ซึ่งจะเปิดโอกาสให้มีความร่วมมือระดับโลกในการพัฒนาความยั่งยืนของมหาสมุทร วันที่ 9-13 มิถุนายน 2025
สถิติมหาสมุทรที่สำคัญในปี 2025
สุขภาพของมหาสมุทร มีความเกี่ยวข้องโดยตรง กับความเป็นอยู่ของโลก นี่คือ สถิติสำคัญ ที่สะท้อนสถานการณ์ปัจจุบันของมหาสมุทร
- การผลิตออกซิเจน: มหาสมุทรสร้าง ออกซิเจนมากกว่า 50% ของโลก ทำให้เป็นแหล่งสำคัญต่อการดำรงชีวิต
- การดูดซับคาร์บอน: มหาสมุทรดูดซับ ประมาณ 30% ของก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ที่มนุษย์ปล่อยออกมา ซึ่งช่วยบรรเทาภาวะโลกร้อน
- ความหลากหลายทางชีวภาพ: ประชากรปลาขนาดใหญ่ลดลง 90% จากการประมงเกินขนาด และ แนวปะการังถูกทำลายไปแล้วกว่า 50%
- มลพิษพลาสติก: คาดว่ามี พลาสติกในมหาสมุทรอยู่ระหว่าง 75 ถึง 199 ล้านตัน และ 92% ของไมโครพลาสติกถูกพบในปลาที่มนุษย์บริโภค
- ผลกระทบทางเศรษฐกิจ: กว่า 40 ล้านคน มีอาชีพที่เกี่ยวข้องกับอุตสาหกรรมที่พึ่งพามหาสมุทร
จะมีส่วนร่วมได้อย่างไร?
วันมหาสมุทรโลกไม่ได้เป็นเพียงแค่การสร้างความตระหนัก แต่เป็นเรื่องของ การลงมือทำ ต่อไปนี้คือวิธีที่ทุกคนสามารถมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์มหาสมุทร
- ลดการใช้พลาสติก: หลีกเลี่ยงพลาสติกใช้ครั้งเดียวและสนับสนุนโครงการลดพลาสติก
- เลือกอาหารทะเลอย่างยั่งยืน: บริโภคอาหารทะเลจากแหล่งที่มีการจัดการอย่างรับผิดชอบ
- เข้าร่วมกิจกรรมทำความสะอาดชายหาด: มีส่วนร่วมในการกำจัดขยะจากพื้นที่ชายฝั่ง
- สนับสนุนการเปลี่ยนแปลงนโยบาย: ผลักดันให้ภาครัฐออกกฎหมายคุ้มครองทรัพยากรทางทะเลที่เข้มงวดขึ้น
- ให้ความรู้และสร้างแรงบันดาลใจ: ถ่ายทอดข้อมูลและความรู้เกี่ยวกับการอนุรักษ์มหาสมุทรเพื่อกระตุ้นให้เกิดการเคลื่อนไหวระดับโลก
กิจกรรมในไทย
วันมหาสมุทรโลกปีนี้ เครือข่ายเกาะยั่งยืนประเทศไทยและภาคีพันธมิตรเครือข่ายเกาะฯ รวมถึงภาคเอกชน ได้พร้อมเพียงประกาศชักชวนอาสาสมัครทั่วโลกเข้ามาร่วมกิจกรรมเก็บขยะทะเล เกาะ ชายหาด ป่าชายเลน และดำน้ำเก็บขยะในแนวปะการังแบบบูรณาการร่วมกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง “30+ Islands Clean-Up: So Cool Mission 2025”
พร้อมกับงาน “สัมมนาวิชาการชาวเกาะเพื่อการท่องเที่ยวเกาะ ประเทศไทย ครั้งที่ 3” ภายใต้ธีมมหัศจรรย์เกาะ:ดำรงสิ่งที่หล่อเลี้ยงชีวิตเรา [The 3rd Thailand Sustainable Island Tourism Symposium 2025: Island Wonder: Sustain What Sustain Us] ในระหว่างวันที่ 8-11 มิถุนายน 2568 การเก็บขยะบนเกาะคือการลงมือเพื่อโลก ทุกชิ้นที่เราหยิบขึ้นจากพื้นดิน คือหนึ่งก้าวที่ช่วยปกป้องมหาสมุทร และในวันมหาสมุทรโลกนี้ ขอให้เราใช้โอกาสนี้เพื่อทบทวนสิ่งที่เราทำ และร่วมมือกันเพื่ออนาคตของท้องทะเลที่สะอาดและยั่งยืน
ส่งเสริมโดยสถาบันสิ่งแวดล้อมไทย หรือ TEI เป็นหนึ่งในองค์กรภาคีพี่เลี้ยงด้านวิชาการ จัดกระบวนการเรียนรู้และปฏิบัติการร่วมกับผู้นำและแกนนำชาวเกาะ สนับสนุนการจัดการขยะมูลฝอยโดยชุมชนเป็นฐาน ช่วยออกแบบระบบการจัดการขยะที่เหมาะสมกับเกาะ ผ่านหลักสูตร Islands Waste Solution
เพราะการเก็บขยะไม่ควรเป็นเพียงกิจกรรมเฉพาะวัน แต่ควรกลายเป็นส่วนหนึ่งของวัฒนธรรมท้องถิ่นและการบริหารจัดการสิ่งแวดล้อมอย่างยั่งยืน โดยเฉพาะในพื้นที่เกาะ ซึ่งควรมีโมเดลการจัดการขยะที่ครอบคลุม อาทิ การคัดแยก รวบรวม จัดเก็บ ขนส่ง และใช้ประโยชรีไซเคิลตามแนวคิดเศรษฐกิจหมุนเวียน (Circular Economy)
กำจัดที่เหมาะสมตามประเภทวัสดุและขยะ การมีส่วนร่วมของภาครัฐ เอกชน และชุมชน (Public-Private-People Partnership) การให้ความรู้และสร้างแรงจูงใจให้กับนักท่องเที่ยวในการรักษาความสะอาด กระบวนการจัดการขยะเกาะ แลกเปลี่ยนเรียนรู้และปฏิบัติการเก็บขยะ
