วิกฤติขยะโลก 2050 ปริมาณพุ่ง 3.4 พันล้านตัน สำรวจสิ่งที่คนทิ้งมากที่สุด
คาดการณ์ปริมาณขยะในปี 2050 เพิ่มขึ้นเป็น 3.4 พันล้านตัน ขยะไม่ได้รับการจัดการอย่างเหมาะสม อย่างน้อย 33% ประเทศที่สร้างขยะ "ต่อหัว" มากที่สุด 3 อันดับแรก ออสเตรีย สหรัฐอเมริกา และเดนมาร์ก
KEY
POINTS
- คาดการณ์ปริมาณขยะในปี 2050 เพิ่มขึ้นเป็น 3.4 พันล้านตัน (เพิ่มขึ้น 70%)
- ขยะที่ไม่ได้รับการจัดการอย่างเหมาะสม อย่างน้อย 33%
- ประเทศที่มีรายได้สูง สร้างขยะเพิ่มขึ้น 19% ภายในปี 2050
- ประเทศที่มีรายได้ต่ำและปานกลาง สร้างขยะเพิ่มขึ้น 40% หรือมากกว่า
ที่ไหนมีมนุษย์ ที่นั่นย่อมมีขยะ World Bank ระบุว่า โลกมีขยะมูลฝอยในเขตเทศบาล 2,010 ล้านตันต่อปี โดยขยะอย่างน้อย 33% ไม่ได้รับการจัดการอย่างเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม และเมื่อมองไปข้างหน้าคาดว่าขยะทั่วโลกจะเพิ่มขึ้นเป็น 3.40 พันล้านตัน (เพิ่มขึ้น 70%) ภายในปี 2050
การจัดการขยะที่ไม่เหมาะสมเป็นแหล่งมลพิษทางอากาศและน้ำ เป็นพาหะของโรค สาเหตุของน้ำท่วมในเมือง การสูญเสียมูลค่าและทรัพยากร และเป็นแหล่งสำคัญของการปล่อยก๊าซเรือนกระจก
ในทางตรงข้าม การจัดการขยะอย่างยั่งยืนสามารถปรับปรุงสุขภาพของประชาชนและโอกาสทางเศรษฐกิจ ส่งเสริมความเท่าเทียมและสร้างโครงสร้างพื้นฐานที่ยืดหยุ่น เมื่อดำเนินการอย่างองค์รวม การจัดการขยะและวัสดุอย่างยั่งยืนสามารถช่วยเมืองลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกได้ 15-20% ผ่านการลด การหลีกเลี่ยง การรีไซเคิล การบำบัด และการชดเชย
นอกจากนั้นพบว่า การสร้างขยะมีความสัมพันธ์กับระดับรายได้ โดยคาดว่าประเทศที่มีรายได้สูงสร้างขยะเพิ่มขึ้น 19% ภายในปี 2050 ขณะที่ในประเทศที่มีรายได้ต่ำและปานกลาง คาดว่าจะเพิ่มขึ้นประมาณ 40% หรือมากกว่า (เพิ่มขึ้นมากกว่า 3 เท่าภายในปี 2050) เพราะขาดโครงสร้างพื้นฐานการจัดการขยะที่มีประสิทธิภาพ
ปริมาณขยะ “ต่อหัว” แต่ละประเทศ
ขณะที่ประเทศที่มีการสร้างขยะ “ต่อหัว” 10 อันดับสูงสุด ตามข้อมูลล่าสุดปี 2022 (ที่ Statista เผยแพร่เมื่อพฤศจิกายน 2024) ได้แก่
- ออสเตรีย 835.1 กก. ต่อคน
- สหรัฐอเมริกา 811.5 กก. ต่อคน
- เดนมาร์ก 785.5 กก. ต่อคน
- นอร์เวย์ 767.7 กก. ต่อคน
- ลักเซมเบิร์ก 720.8 กก. ต่อคน
- นิวซีแลนด์ 702.8 กก. ต่อคน
- สวิตเซอร์แลนด์ 677.2 กก. ต่อคน
- ไอซ์แลนด์ 659.4 กก. ต่อคน
- อิสราเอล 649.6 กก. ต่อคน
- ไอร์แลนด์ 645 กก. ต่อคน
ข้อมูลนี้แสดงให้เห็นถึงความแตกต่างในการสร้างขยะต่อหัวระหว่างประเทศต่าง ๆ เช่น ออสเตรีย 835 กิโลกรัม/คน/ปี สหรัฐอเมริกา 812 กิโลกรัม/คน และเดนมาร์ก: 786 กิโลกรัม/คน/ปี ขยะที่ในญี่ปุ่นมีอยู่ที่ 320 กิโลกรัมต่อหัวเท่านั้น
โดยประเทศที่มีรายได้สูงมักจะมีปริมาณขยะต่อหัวสูงกว่า ในขณะที่ประเทศที่มีรายได้ต่ำหรือปานกลางมักจะมีปริมาณขยะต่อหัวต่ำกว่า อย่างไรก็ตาม การจัดการขยะอย่างยั่งยืนและการรีไซเคิลเป็นสิ่งสำคัญที่ทุกประเทศควรให้ความสำคัญเพื่อรักษาสิ่งแวดล้อมและสุขภาพของประชาชน
ทั้งนี้ ในแง่ของปริมาณทั้งหมด เอเชียเป็นผู้ผลิตขยะรายใหญ่ที่สุด โดยสร้างขยะ 23% ของโลก ขณะที่ตะวันออกกลางและแอฟริกาเหนือ สร้าง 23
ขยะทั่วโลกมีอะไรบ้าง
- 🥦 อาหารและขยะสีเขียว 44%
- 📦 กระดาษ & กระดาษแข็ง 17%
- 🧴 พลาสติก 12%
- 🍾 แก้ว 5%
- 🔩 โลหะ 4%
- 👢 ยางและหนัง 2%
- 🪵 ไม้ 2%
- 📁 อื่นๆ 14%
องค์ประกอบของขยะแตกต่างกันไปตามระดับรายได้ ซึ่งสะท้อนรูปแบบการบริโภคที่หลากหลาย ประเทศที่มีรายได้สูงผลิตขยะประเภทอาหารและขยะอินทรีย์น้อยกว่า คิดเป็น 32% ของขยะทั้งหมด และผลิตขยะประเภทแห้งที่สามารถนำไปรีไซเคิลได้มากกว่า เช่น พลาสติก กระดาษ กระดาษแข็ง โลหะ และแก้ว ซึ่งรวมกันคิดเป็น 51% ของขยะทั้งหมด
สำหรับประเทศที่มีรายได้ปานกลางและต่ำ ขยะอาหารและขยะอินทรีย์มีสัดส่วนสูงกว่า โดยอยู่ที่ 53% และ 57% ตามลำดับ ทั้งนี้ ยิ่งระดับการพัฒนาเศรษฐกิจลดลง สัดส่วนของขยะอินทรีย์ก็ยิ่งเพิ่มขึ้น ในกลุ่มประเทศรายได้ต่ำ ขยะที่สามารถนำไปรีไซเคิลมีเพียง 20% ของปริมาณขยะทั้งหมด
ในแต่ละภูมิภาค แม้จะมีความแตกต่างของขยะตามระดับรายได้ แต่โดยรวมทุกภูมิภาคผลิตขยะอินทรีย์ 50% หรือมากกว่า ยกเว้นยุโรปและเอเชียกลาง รวมถึงอเมริกาเหนือ ซึ่งมีสัดส่วนของขยะประเภทแห้งสูงกว่า
สัดส่วนของวิธีการจัดการขยะ
- หมักปุ๋ย 5.5%
- เผา 11.1%
- ฝังกลบแบบควบคุม 3.7%
- ฝังกลบ (ไม่ได้ระบุรายละเอียด) 33%
- ฝังกลบแบบถูกสุขอนามัย (มีระบบรวบรวมก๊าซจากขยะ) 7.7%
- ทิ้งแบบเปิดโล่ง 13.5%
- อื่นๆ 25.2%
- รีไซเคิล 0.3%
ในระดับโลก ขยะส่วนใหญ่ถูกทิ้งหรือกำจัดด้วยการฝังกลบรูปแบบต่าง ๆ ประมาณ 37% ของขยะทั้งหมดถูกฝังกลบ โดย 8% เป็นการฝังกลบแบบถูกสุขอนามัยที่มีระบบเก็บก๊าซจากขยะ ส่วนการทิ้งขยะแบบเปิดโล่งมีสัดส่วนอยู่ที่ 31% ขณะที่ 19% ของขยะถูกนำกลับมาใช้ใหม่ผ่านการรีไซเคิลและการหมักปุ๋ย และ 11% ถูกเผาเพื่อกำจัดขั้นสุดท้าย
การจัดการขยะที่มีประสิทธิภาพ เช่น การฝังกลบแบบควบคุมหรือโรงกำจัดขยะที่มีมาตรฐานสูง ส่วนใหญ่พบในประเทศที่มีรายได้สูงและรายได้ปานกลางระดับสูง ขณะที่ประเทศรายได้ต่ำยังคงพึ่งพาการทิ้งขยะแบบเปิดโล่ง โดย 93% ของขยะในประเทศรายได้ต่ำถูกทิ้งโดยไม่มีการจัดการที่เหมาะสม ในขณะที่ประเทศรายได้สูงมีการทิ้งขยะแบบนี้เพียง 2%
สามภูมิภาคที่มีการทิ้งขยะเปิดโล่งมากกว่าครึ่งของปริมาณขยะทั้งหมด ได้แก่ ตะวันออกกลางและแอฟริกาเหนือ, แอฟริกาใต้ซาฮารา และเอเชียใต้ ขณะที่ประเทศรายได้ปานกลางระดับสูงมีสัดส่วนการฝังกลบมากที่สุดถึง 54% แต่ในประเทศรายได้สูง สัดส่วนการฝังกลบลดลงเหลือ 39% โดย 36% ของขยะถูกนำไปรีไซเคิลหรือหมักปุ๋ย และ 22% ถูกเผาเพื่อกำจัด ขณะที่การเผาขยะพบมากในประเทศที่มีขีดความสามารถสูง รายได้สูง และมีพื้นที่จำกัด