ทำไม 'พลังงานสะอาด' คือทางรอด สร้างอนาคตที่พร้อมรับทุกสถานการณ์

ระบบไฟฟ้าทั่วโลกกําลังเผชิญกับความท้าทายที่เพิ่มขึ้น ระหว่างความตึงเครียดทางภูมิรัฐศาสตร์ที่เพิ่มขึ้น สงครามไฮบริดใหม่ และเหตุการณ์สภาพอากาศที่รุนแรง ลําดับความสําคัญของการลงทุนในภาคไฟฟ้ากําลังเปลี่ยนไปอย่างรวดเร็ว

ในขณะที่การออกแบบระบบพลังงานได้รับคําแนะนําจากความจําเป็นด้านความสามารถในการจ่ายและความยั่งยืนมากขึ้นในช่วงหลายทศวรรษที่ผ่านมา ความมั่นคงด้านพลังงานกลับมาอยู่ในความสนใจอีกครั้ง ล่าสุดเมื่อไฟฟ้าดับครั้งใหญ่เกิดขึ้นที่คาบสมุทรไอบีเรีย

เพื่อตอบสนองต่อการเปลี่ยนแปลงนี้ ความยืดหยุ่นเสนอกรอบการทํางานแบบครบวงจรสําหรับการปรับตัวให้เข้ากับการหยุดชะงักที่หลากหลายในขณะที่สร้างสมดุลระหว่างความจําเป็นทั้งสามของ "สามเหลี่ยมพลังงาน"  ความเท่าเทียม ความปลอดภัย และความยั่งยืน ในสิ่งที่เรียกว่า "ไตรภาค" พลังงาน

พลังงานเป็นสิ่งจําเป็นในการขับเคลื่อนชีวิตประจําวัน

ไฟฟ้าเป็นสิ่งจําเป็นในสังคมร่วมสมัย มันขับเคลื่อนโรงพยาบาล การรักษาความปลอดภัย และห่วงโซ่อุปทานที่จําเป็น เช่น อาหารและน้ํา และเป็นตัวขับเคลื่อนสําคัญสําหรับเศรษฐกิจและภาคส่วนที่สําคัญ เช่น การขนส่งและการเงิน เราต้องทําให้แน่ใจว่ามันพร้อมใช้งานตลอดเวลา

อย่างไรก็ตาม ความเสี่ยงด้านอํานาจกลายเป็นจุดอ่อนที่สําคัญในความมั่นคงของสังคมสมัยใหม่ ด้วยการใช้พลังงานไฟฟ้าของกระบวนการหลายอย่าง  ยานพาหนะ การทําให้เป็นดิจิทัล ความร้อนและความเย็น  กิจกรรมมากขึ้นเรื่อย ๆ ขึ้นอยู่กับการทํางานที่ราบรื่นของเครือข่ายไฟฟ้า

ตัวอย่างเช่น ไฟฟ้าดับที่กระทบสเปนและโปรตุเกส แต่ยังรวมถึงบางส่วนของฝรั่งเศสและอันดอร์ราในวันที่ 28 เม.ย. ทําให้เกิดการหยุดชะงักอย่างกว้างขวางเนื่องจากระบบขนส่งสาธารณะหยุดชะงัก ธุรกิจและบริการสาธารณะที่สําคัญปิดตัวลง และ ATMS หยุดทํางาน

 

ความยืดหยุ่นของระบบไฟฟ้าเป็นแนวคิดที่เป็นหนึ่งเดียว

ความยืดหยุ่นของระบบไฟฟ้าหมายถึงความสามารถในการต่อต้านสภาพอากาศที่รุนแรง เช่น คลื่นความร้อนและพายุ แรงกระแทกภายนอก เช่น ความผันผวนของราคาตลาดที่มากเกินไป การเปลี่ยนแปลงภาษีศุลกากรที่รบกวนการค้าระหว่างประเทศ การคว่ำบาตร วิกฤตการณ์ทางการเงิน การระบาดใหญ่ และความรุนแรงรวมถึงสงคราม การก่อการร้าย และการโจมตีทางไซเบอร์

ความสามารถในการปรับตัวและการตอบสนองของระบบพลังงานจําเป็นต้องคํานึงถึงความเสี่ยงดังกล่าวในโลกที่มักกล่าวกันว่าอยู่ใน 'polycrisis' ในขณะที่ยังคํานึงถึงว่าระบบไฟฟ้ามีกลไกการแพร่เชื้อภายในของตัวเอง ด้วยความล้มเหลวแบบเรียงซ้อนในระบบที่เชื่อมต่อกันซึ่งมักระบุว่าเป็นสาเหตุหลักของไฟดับอย่างกว้างขวาง

เพื่อรับมือกับความท้าทายเหล่านี้ ต่อไปนี้คือสี่วิธีในการเพิ่มความยืดหยุ่นของระบบไฟฟ้า

1. กระจายกําลังการผลิตไฟฟ้า

ระบบพลังงานแบบรวมศูนย์ที่ใช้โรงไฟฟ้าพลังความร้อนขนาดใหญ่จํานวนจํากัดต้องเผชิญกับการหยุดชะงักที่มีผลกระทบมากขึ้น จุดเดียวของความล้มเหลวคือความเสี่ยงที่มากขึ้นสําหรับระบบดังกล่าว และมีค่าใช้จ่ายที่สูงขึ้นสําหรับความซ้ำซ้อน ต้นทุนที่ลดลงของเทคโนโลยี เช่น พลังงานแสงอาทิตย์ (-21% ในปี 2567) และแบตเตอรี่ (-40% ในปี 2567) และความสามารถของระบบย่อยในการทํางานเป็นไมโครกริด ได้แนะนําตัวเลือกเทคโนโลยีใหม่สําหรับความยืดหยุ่นด้านพลังงาน

2. ใช้ประโยชน์จากการเติมเต็มของแหล่งพลังงานเพื่อกระจายความเสี่ยง

การผสมผสานของเทคโนโลยีพลังงานหมุนเวียนสามารถใช้เพื่อปรับสมดุลกริดได้ในกรณีส่วนใหญ่ ไฟฟ้าพลังน้ํา พลังงานลม และเซลล์แสงอาทิตย์ขึ้นอยู่กับวัฏจักรธรรมชาติที่แตกต่างกัน ดังนั้นจึงขึ้นอยู่กับความแปรปรวนในการผลิตในช่วงเวลาที่แตกต่างกัน พลังงานความร้อนใต้พิภพ พลังงานชีวภาพ และการจัดเก็บนํามาซึ่งการทํางานร่วมกันเพิ่มเติม

3. ใช้พลังงานหมุนเวียนเพื่อลดการสัมผัสกับแรงกระแทกจากภายนอก

พลังงานหมุนเวียนนําเสนอการตอบสนองที่คุ้มค่าสําหรับการผลิตไฟฟ้าบนบก

ในปี 2022 เยอรมนีหลีกเลี่ยงวิกฤตพลังงานที่เกิดจากการรุกรานยูเครนของรัสเซียและการลดอุปทานก๊าซในภายหลังโดยใช้ประโยชน์จากส่วนแบ่งพลังงานสีเขียวที่เพิ่มขึ้น ซึ่งมีส่วนช่วยในการรักษาอุปทานพลังงานและลดความผันผวนของราคาในบริบทของต้นทุนเชื้อเพลิงฟอสซิลที่เฟื่องฟูและเร่งการกระจายซัพพลายเออร์

วิกฤตพลังงานนี้ยังแสดงให้เห็นว่าในตลาดแบบบูรณาการที่ราคาส่วนเพิ่มถูกกําหนดโดยโรงไฟฟ้าเชื้อเพลิงฟอสซิล ส่วนแบ่งที่สูงขึ้นของพลังงานหมุนเวียนไม่ได้ปกป้องผู้บริโภคโดยตรงจากการพุ่งขึ้นของราคาพลังงาน เนื่องจากในยุโรป ราคามักจะสอดคล้องกับต้นทุนการผลิตของโรงไฟฟ้าที่ใช้ก๊าซ

อย่างไรก็ตาม ส่วนแบ่งที่สูงขึ้นของพลังงานหมุนเวียนมีส่วนช่วยในการส่งรายได้กลับประเทศ และปกป้องตลาดที่ไม่ได้บูรณาการ เช่น ตลาดค้าปลีกของไอซ์แลนด์ ซึ่งเกือบ 100% ของเครื่องทําความร้อนและไฟฟ้าเป็นพลังงานหมุนเวียน

พลังงานหมุนเวียนยังมีส่วนช่วยในการผลิตไฟฟ้าจากการหยุดชะงักของห่วงโซ่อุปทาน โครงการโรงไฟฟ้าพลังงานลมและพลังงานแสงอาทิตย์ในขั้นต้นจําเป็นต้องจัดหากังหันหรือแผง แต่เมื่อติดตั้งแล้ว พวกเขาจะได้รับการปกป้องจากความเสี่ยงจากการหยุดชะงักของห่วงโซ่อุปทานตลอดอายุการใช้งานที่เหลือ ไฟฟ้าพลังน้ํามีโปรไฟล์ที่เทียบเคียงได้กับอายุการใช้งานที่ยาวนานขึ้น ในทางกลับกัน โรงไฟฟ้าชีวมวล ถ่านหิน น้ํามันและก๊าซมักจะมีเชื้อเพลิงสํารองไม่กี่เดือน ในขณะที่โรงไฟฟ้านิวเคลียร์อาจมีสต็อกอยู่สองสามปี

การลงทุนในพลังงานสะอาดเป็นกุญแจสําคัญในการเพิ่มความยืดหยุ่นของระบบพลังงาน

สิ่งที่แน่นอนคือการลงทุนในพลังงานสะอาดจะช่วยเพิ่มความยืดหยุ่นในระยะสั้นและมีส่วนช่วยในการบรรเทาการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ ดังนั้นจึงลดต้นทุนในอนาคต

ความมั่นคงด้านพลังงานต้องการการกระจายแหล่งพลังงานสะอาดรวมถึงการจัดการความต้องการพลังงาน แต่ในขณะที่โลกมุ่งเน้นไปที่ความต้องการความมั่นคงด้านพลังงาน เรามีความเสี่ยงที่มิติอื่น ๆ  ความเท่าเทียมและความยั่งยืน ของสามเหลี่ยมพลังงานจะถูกลดความสําคัญ

ตอนนี้เป็นโซลูชันที่ครบถ้วนและคุ้มค่าในตลาดส่วนใหญ่ พลังงานสะอาดได้กลายเป็นตัวเปิดใช้งานที่สําคัญของความยืดหยุ่นด้วยความสามารถในการผลิตบนบก ลดการพึ่งพาพลังงาน และกระจายกําลังการผลิต

การควบคุมพลังของพลังงานสะอาด ไม่เพียงแต่เพื่อบรรเทาการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศเท่านั้น แต่ยังเพื่อปกป้องระบบไฟฟ้าและเศรษฐกิจของเรา และสร้างอนาคตที่ดีขึ้นและยืดหยุ่นมากขึ้น

ที่มา :  World Economic Forum