พลังงานสะอาด ฟิวชั่นนิวเคลียร์ มาทีหลังแต่อาจแซงหน้า SMRs ไทยไม่ควรมองข้าม

ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา ภาคพลังงานได้เห็นความก้าวหน้าที่สำคัญในเทคโนโลยีฟิวชั่นนิวเคลียร์ ซึ่งกำลังเป็นตัวเปลี่ยนเกมในการแสวงหาพลังงานที่สะอาดและยั่งยืน มีศักยภาพที่จะมาแทนที่รูปแบบอื่นของพลังงานนิวเคลียร์ เช่น โรงไฟฟ้านิวเคลียร์ทรีไมล์ไอส์แลนด์ (TMI) และเครื่องปฏิกรณ์นิวเคลียร์ขนาดเล็ก (SMRs) เนื่องจากมีข้อดีหลายประการและมีศักยภาพ

นพ. ศุภชัย ปาจริยานนท์ หุ้นส่วนผู้จัดการ SeaX Ventures ให้สัมภาษณ์พิเศษกับ 'กรุงเทพธุรกิจ' ว่า พลังงานนิวเคลียร์มีสองรูปแบบหลักในโลก คือ ฟิชชัน (fission) และฟิวชัน (fusion) ฟิชชัน โดยฟิชชันนิวเคลียร์คือกระบวนการที่นิวเคลียสของอะตอมแยกตัวออกเป็นส่วนเล็กๆ และปล่อยพลังงานจำนวนมาก กระบวนการนี้มักเกี่ยวข้องกับการฟิชชันของนิวเคลียสของอะตอมหนัก เช่น ยูเรเนียม-235 หรือพลูโทเนียม-239 เมื่อได้รับนิวตรอนจะเกิดความไม่เสถียรและแยกออกเป็นนิวเคลียสเล็กๆ พร้อมกับนิวตรอนและพลังงานจำนวนมาก

ส่วนฟิวชันนิวเคลียร์คือกระบวนการที่นิวเคลียสของอะตอมเบาสองตัวรวมตัวกันเป็นนิวเคลียสหนัก และปล่อยพลังงานจำนวนมาก นี่คือกระบวนการเดียวกับที่เกิดขึ้นในดวงอาทิตย์และดาวอื่นๆ ปฏิกิริยาฟิวชันที่พบบ่อยที่สุดใช้ไอโซโทปของไฮโดรเจน เช่น ดิวเทอเรียมและไตรเทียม

"พลังงานฟิวชั่นเป็นรูปแบบการผลิตพลังงานที่เลียนแบบกระบวนการที่เกิดขึ้นในดวงอาทิตย์ มันเกี่ยวข้องกับการฟิวชั่นนิวเคลียสอะตอมที่เบากว่าสองตัวเพื่อสร้างนิวเคลียสที่หนักกว่า โดยปล่อยพลังงานจำนวนมากออกมาในกระบวนการนี้ เชื้อเพลิงหลักสำหรับปฏิกิริยาฟิวชั่นคือดิวเทอเรียมและไตรเทียม ซึ่งเป็นไอโซโทปของไฮโดรเจนที่มีอยู่อย่างมากมายและเข้าถึงได้ง่าย โดยมีข้อดีหลักหลายประการเมื่อเทียบกับการฟิชชันนิวเคลียร์แบบดั้งเดิมและ SMRs"

“การที่พลังงานฟิวชั่นนิวเคลียร์ค่อนข้างใหม่ หลายคนจึงยังไม่ทราบเรื่องนี้ เขาเลยไปโฟกัสกับความรู้ปัจจุบันที่มีเกี่ยวกับ SMRs และก็พยายามส่งเสริมกัน แต่ถ้าเปรียบเทียบข้อดีของ ฟิวชันนิวเคลียร์ จะเราจะเห็นว่าดีกว่า SMRs”

ข้อดีของฟิวชันนิวเคลียร์

• แหล่งเชื้อเพลิงอุดมสมบูรณ์ : เชื้อเพลิงหลักสำหรับฟิวชัน เช่น ดิวเทอเรียมและไตรเทียม มีอยู่อย่างมากมาย ดิวเทอเรียมสามารถสกัดได้จากน้ำทะเลและไตรเทียมสามารถสร้างจากลิเธียม
• กากกัมมันตรังสีที่น้อยลง : ปฏิกิริยาฟิวชันผลิตกากกัมมันตรังสีที่มีอายุสั้นกว่าเมื่อเทียบกับฟิชชัน
• ความปลอดภัยที่เพิ่มขึ้น : เตาปฏิกรณ์ฟิวชันมีความเสี่ยงต่อความล้มเหลวน้อยกว่า สถานการณ์ที่ทำให้เกิดการหยุดปฏิกิริยาจะทำให้ปฏิกิริยาหยุดไปเองตามธรรมชาติ
• พลังงานสะอาด : ฟิวชันไม่ปล่อยก๊าซเรือนกระจกในระหว่างการทำงาน ทำให้เป็นแหล่งพลังงานที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม
• ราคา : ต้นทุนถูกกว่านิวเคลียร์ขนาดเล็ก (SMRs) ประมาณ 50% จะส่งผลให้ประชาชนใช้ไฟในราคาถูกกว่าเดิมในระยะยาว
• เวลา : ระยะเวลาในการก่อสร้างไม่นาน พอๆ กับนิวเคลียร์ขนาดเล็ก (SMRs)

ดันไทยใช้ ฟิวชันนิวเคลียร์

นพ. ศุภชัย กล่าวว่า SeaX Ventures เป็นกองทุนร่วมลงทุนที่ลงทุนทั่วโลกในบริษัทระยะเริ่มต้นที่มีเทคโนโลยี "ก้าวกระโดด" สนับสนุนผู้ประกอบการที่มีวิสัยทัศน์ทั่วโลกในการสร้างบริษัทที่ยิ่งใหญ่ โดยเราได้ ร่วมลงทุนกับ Type One Energy Group ที่มุ่งมั่นที่จะมอบพลังงานฟิวชันที่ยั่งยืนและราคาไม่แพงให้กับโลก

Type One Energy เป็นบริษัทที่พัฒนาเทคโนโลยี Fusion Energy ซึ่งเป็นพลังงานสะอาดและยั่งยืนที่มีศักยภาพในการปฏิวัติวงการพลังงานโลก โดย Bill Gates (บิล เกตส์) มีส่วนเกี่ยวข้องกับ Type One Energy ผ่าน Breakthrough Energy Ventures (BEV) ซึ่งเป็นกองทุนเพื่อการลงทุนด้านพลังงานสะอาดที่เขาก่อตั้งขึ้น โดย BEV เป็นหนึ่งในนักลงทุนหลักของ Type One Energy

“เราเข้าไปลงทุนด้วย เพราะมีความคิดว่าเราจะนำเอาเทคโนโลยีนี้มาขยายผลที่ประเทศไทย ทำให้ไทยเป็นประเทศแรกในอาเซียนที่สามารถมีโรงงานไฟฟ้าฟิวชั่นได้ จริงๆ แล้วหลายประเทศอยากจะนำเทคโนโลยีนี้มาใช้ ถ้าดูจากองค์กรที่ลงทุนร่วมกับเราใน Type One Energy Group เช่น มีหลายกองทุนในสิงคโปร์ เพราะฉะนั้นสิงคโปร์ก็ทราบเรื่องนี้แน่นอน ขึ้นอยู่กับว่าใครจะเคลื่อนไหวได้ไวกว่า ผมอยากผลักดันให้ไทยเป็น fast follower ในการนำเทคโนโลยีฟิวชั่นนิวเคลียร์ มาใช้ตามอเมริกาก่อนประเทศอื่นๆ"

ความท้าทายดึงดูด Data Center มาตั้งในไทย

การดึงดูด Data Center มาตั้งในไทยเป็นเรื่องที่จะผลักดันเศรษฐกิจในไทยอย่างมีนัยสำคัญ แต่ทว่าบริษัทหลายแห่งที่ลงทุนใน Data Center เช่น Microsoft กลับมีข้อกำหนดว่าต้องใช้พลังงานสะอาด 100% ซึ่งตอนนี้ไทยมีพลังงานหมุนเวียนเพียง 30% เท่านั้น

"แนวโน้มของโลกกำลังเปลี่ยนไปสู่การมีพลังงานหมุนเวียน 100% ซึ่งเป็นเหตุผลที่ทำให้ผมได้พูดคุยเรื่องพลังงานกับหลายๆ บริษัทในไทย โดยมี Type One Energy เข้าร่วมการพูดคุยด้วย เพื่อหาแนวทางในการเพิ่มพลังงานสะอาดในประเทศและทำให้ไทยสามารถตอบสนองความต้องการของตลาดโลกได้"

อย่างไรก็ตาม ไทยยังคงเผชิญความท้าทายหลายประการในการพัฒนาพลังงานสะอาดเพื่อตอบสนองความต้องการนี้ ซึ่งรวมถึงการปรับปรุงกฎระเบียบให้เหมาะสม การเลือกวิธีการที่ถูกต้อง และการพัฒนาบุคลากรที่มีความเชี่ยวชาญในด้านพลังงานสะอาด การนำเทคโนโลยีฟิวชั่นนิวเคลียร์เข้ามาใช้สามารถเป็นอีกหนึ่งทางเลือกที่น่าสนใจในการเสริมสร้างความมั่นคงด้านพลังงานของไทย ซึ่งจะช่วยให้ไทยกลายเป็น fast follower ในการนำเทคโนโลยีฟิวชั่นนิวเคลียร์มาใช้และดึงดูดการลงทุนจากต่างชาติ

อเมริกาเป็นผู้นำ

Type One Energy เป็นบริษัทที่พัฒนาเทคโนโลยี Fusion Energy (พลังงานฟิวชัน) ซึ่งเป็นพลังงานสะอาดและยั่งยืนที่มีศักยภาพในการปฏิวัติวงการพลังงานโลก โดบ Bill Gates มีส่วนเกี่ยวข้องกับ Type One Energy ผ่าน Breakthrough Energy Ventures (BEV) ซึ่งเป็นกองทุนเพื่อการลงทุนด้านพลังงานสะอาดที่เขาก่อตั้งขึ้น โดย BEV เป็นหนึ่งในนักลงทุนหลักของ Type One Energy

สำหรับอุตสาหกรรมฟิวชัน Type One Energy ได้ลงนามในข้อตกลงความร่วมมือกับ Tennessee Valley Authority (TVA) เพื่อร่วมกันพัฒนาแผนสำหรับโครงการโรงไฟฟ้าฟิวชัน TVA ในภูมิภาคเทนเนสซีวัลเลย์ สหรัฐอเมริกา โดยใช้เทคโนโลยีพลังงานฟิวชันสเตลลาเรเตอร์ของ Type One Energy

โรงไฟฟ้าฟิวชันนำร่องขนาด 350 เมกะวัตต์ มีชื่อว่า Infinity Two เป็นแหล่งผลิตไฟฟ้าพื้นฐานเสริมสำหรับภูมิภาค โดยคาดว่าจะเสร็จช่วงกลางปี 2030 โรงไฟฟ้าดังกล่าวมีศักยภาพในการนำโครงสร้างพื้นฐานของโรงไฟฟ้าเชื้อเพลิงฟอสซิล TVA ที่เลิกใช้งานแล้วกลับมาใช้ใหม่ นอกจากนี้ยังสามารถนำไปใช้งานในพื้นที่สีเขียวเพื่อสนับสนุนความมั่นคงและความน่าเชื่อถือด้านพลังงานได้ด้วย

กฎหมายพลังงานนิวเคลียร์

“จากการที่ผมได้ศึกษาเกี่ยวกับกฎหมายที่เกี่ยวข้องกับพลังงานนิวเคลียร์ทั้งในอังกฤษและอเมริกา ในการผ่านร่างกฎหมายทั้งสองประเทศมองว่าพลังงานฟิวชันกับฟิชชัน มีความแตกต่างกันอย่างมาก ฟิชชันเป็นพลังงานที่เกิดจากกัมมันตรังสี ซึ่งต้องมีกฎหมายควบคุม ต้องมีมาตรการป้องกันและต้องกำหนดวิธีการพัฒนาเพื่อให้มั่นใจว่าปลอดภัยสำหรับประชาชนทั่วไป

แต่เมื่อพูดถึงฟิวชัน มีกฎหมายที่ใช้ในการควบคุมเหมือนการใช้เวชศาสตร์นิวเคลียร์ที่ใช้ในโรงพยาบาล ซึ่งโรงพยาบาลใหญ่ เช่น โรงพยาบาลศิริราช โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ฯ และโรงพยาบาลรามาธิบดี ถ้าประเทศไทยจะผลักดันพลังงานฟิวชันให้เกิดขึ้น จำเป็นต้องเริ่มต้นจากจัดหมวดหมู่ว่าฟิชชันและฟิวชันไม่เหมือนกัน ไม่ควรใช้กฎหมายควบคุมแบบเดียวกัน”

พลังงานฟิวชั่น vs. SMRs

ในขณะที่ SMRs ได้รับการยกย่องว่าเป็นโซลูชั่นที่มีแนวโน้มสำหรับพลังงานสะอาด พลังงานฟิวชั่นมีข้อดีหลายประการที่อาจนำไปสู่การครอบครองในอนาคต ดังนี้

• แหล่งเชื้อเพลิง : พลังงานฟิวชั่นใช้เชื้อเพลิงที่อุดมสมบูรณ์ เช่น ดิวเทอเรียมและไตรเทียม ในขณะที่ SMRs ใช้ยูเรเนียมหรือทอเรียมซึ่งมีจำกัดมากกว่า
• ของเสียกัมมันตรังสี : พลังงานฟิวชั่นผลิตของเสียกัมมันตรังสีที่มีอายุยืนยาวน้อยกว่า SMRs ลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม
• ความปลอดภัย : เตาปฏิกรณ์ฟิวชั่นมีความเสี่ยงต่อความล้มเหลวน้อยกว่า SMRs ซึ่งยังมีความเสี่ยงต่ออุบัติเหตุนิวเคลียร์อยู่บ้าง
• ผลผลิตพลังงาน : ปฏิกิริยาฟิวชั่นมีศักยภาพในการผลิตพลังงานมากกว่าถึงสี่เท่าต่อกิโลกรัมเชื้อเพลิงเมื่อเทียบกับการฟิชชันนิวเคลียร์