Money game จุดเริ่มความหายนะของสโมสร Man U
ผู้อ่านสงสัยไหมครับสโมสรแมนเชสเตอร์ ยูไนเต็ด Manchester United ซึ่งครั้งหนึ่งคือ Kingmaker ใน premier league เป็นทีมระดับโลก ทำไมวันนี้ ตกต่ำแบบสาละวันเตี้ยลง ในฤดูกาลนี้ Man U อยู่อันดับ 8 ห่างกันแบบฟ้ากับเหว
ในยุครุ่งเรืองที่ Alex Ferguson เป็นผู้จัดการทีม Ferguson ทำให้ Man U ครองแชมป์ premier league 13 ครั้ง ได้ถ้วย FA cup 5 ครั้ง ต้นเหตุมาจาก Leveraged buyout (LBO) และการบริหารที่ผิดพลาด
ขออธิบาย Leveraged buyout เป็นเครื่องมือทางการเงินที่ซื้อกิจการโดยผู้ซื้อไม่ต้องควักเงินออกมาทั้งหมด สมมติว่ากิจการนั้นราคา 100 บาท ผู้ซื้อควักเงินออกมาเพียง x บาท เงินส่วนที่เหลือเอาทรัพย์สินบริษัทเป็นหลักทรัพย์ค้ำประกันไปกู้เงินจากสถาบันการเงิน แล้วตัวบริษัทเป็นผู้รับผิดชอบดอกเบี้ยและคืนเงินต้น
Man U เป็นองค์กรที่จดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์ วันร้ายคืนร้ายในปี 2003 ครอบครัว Glazer มหาเศรษฐีอเมริกันเริ่มซื้อหุ้น Man U 9 ล้านปอนด์ ทำให้พวกเขาเป็นผู้ถือหุ้น 2.9% พวกเขากว้านซื้อหุ้น Man U จนครอบครองหุ้น 76.2%
ตามกฎของตลาดหลักทรัพย์ในอังกฤษ ผู้ถือหุ้นที่ถือหุ้นเกิน 75% ต้องซื้อหุ้นที่เหลือแล้วถอดถอนหุ้นออกจากตลาด ครอบครัว Glazer เสนอซื้อหุ้นที่เหลือในราคาหุ้นละ 300 เพนนี ทำให้มูลค่าทั้งหมดอยู่ที่ 790 ล้านปอนด์
ครอบครัว Glazer ควักเงินออกมาเพียง 200 ล้านปอนด์ เงินส่วนที่เหลือมาจากการไปกู้ยืมสถาบันการเงินในอัตรา 14.25-16.25% และความเสียหายของสโมสรเริ่มมาเคาะประตู
ตั้งแต่ครอบครัว Glazer เป็นเจ้าของ Man U สโมสรต้องจ่ายดอกเบี้ยทั้งหมดเป็นเงิน 743 ล้านปอนด์ ในระหว่างปี 2010-2022 สมาชิกครอบครัว Glazer หกคนที่เป็นคณะกรรมการขององค์กรได้ค่า director fee 50 ล้านปอนด์ และช่วงเจ็ดปีหลังครอบครัว Glazer ได้เงินปันผล 166 ล้านปอนด์
ถ้าจะพูดเป็นภาพรวมตั้งแต่ครอบครัว Glazer เป็นเจ้าของสโมสรพวกเขาได้เงินรวมทั้งสิ้น 1.1 พันล้านปอนด์ แทนที่จะเอาเงินมาลงทุนพัฒนาสโมสร ไม่ว่าจะเป็น การปรับปรุงสนาม Old Trafford และสนามซ้อม เปล่าเลยครับ พวกเขาปล่อยให้ทางสโมสรนำรายได้ตัวเองเป็นน้ำมันหล่อลื่นให้สโมสรเดินหน้าไม่เต็มลูกสูบ
เคยมีผู้จัดอันดับว่าเจ้าของทีมไหนลงทุนพัฒนาสโมสร ปรากฏว่า Man U อยู่รั้งท้ายใน premier league ในขณะที่ Manchester City เจ้าของลงทุนเป็นเงิน 684 ล้านปอนด์ ทีม Chelsea เจ้าของลงทุน 516 ล้านปอนด์ นี่เป็นตัวเลขระหว่างปี 2012-2021
ถ้าพูดอย่างไม่เกรงใจคือครอบครัว Glazer ให้ Man U กินบุญเก่าที่ Ferguson สร้างสโมสรให้แข็งแกร่ง
ตั้งแต่ครอบครัว Glazer เป็นเจ้าของ Man U แฟนปีศาจแดงออกมาประท้วงที่ทำให้ทีมที่เป็นที่รักของพวกเขามีอันเป็นไป แม้กระทั่ง David Beckham อดีตผู้เล่นก็เคยร่วมประท้วงด้วย
ทำไมแฟนปีศาจแดงถึงออกมาต่อต้าน เรามาดูผลงานของผู้จัดการทีมตั้งแต่ Alex Ferguson และผู้จัดการทีมที่อยู่ภายใต้การบริหารของครอบครัว Glazer
เริ่มต้นจาก Alex Ferguson เขาเป็นผู้จัดการทีมที่บริหารทีมทั้งหมด 810 matches และค่าเฉลี่ยของ point per game อยู่ที่ 2.16 คะแนน Jose Mourinho บริหารทีม 93 matches ค่าเฉลี่ยของ ppg อยู่ที่ 1.89
Ole Gunnar Solskjar บริหารทีม 109 match ค่าเฉลี่ยของ ppg อยู่ที่ 1.81 Louis van Gaal บริหารทีม 76 match ค่าเฉลี่ยอยู่ที่ 1.79 David Moyes บริหารทีม 34 match ค่าเฉลี่ย ppg อยู่ที่ 1.68 นี่เป็นสถิติถึงปี 2021
ความที่สโมสรต้องแบกหนี้สินมาก ในปี 2010 ครอบครัว Glazer ให้สโมสรออก bond มูลค่า 500 ล้านปอนด์เพื่อไปชดใช้หนี้ เพราะอัตราดอกเบี้ยของ bond ต่ำกว่าเงินกู้จาก hedge fund มาก
แต่ผู้รู้วิเคราะห์ข้อมูลทางการเงินของ Man U หลังจาก refinance แล้ว จำนวนเงินกู้สูงมากกว่าห้าเท่าของ EBITDA กำไรก่อนดอกเบี้ยก่อนภาษีและก่อนค่าเสื่อมของทรัพย์สิน
พูดเป็นภาษาง่าย ๆ คือ Man U เป็นองค์กรที่มีเงินกู้เกินตัว สโมสรมีความเสี่ยงในการรับผิดชอบหน้ี ในปี 2012 ครอบครัว Glazer นำ Man U ไปจดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์ที่ New York ด้วยการทำ IPO มูลค่าจากการทำ IPO ได้เงินมาทั้งสิ้น 150 ล้านปอนด์ ครึ่งหนึ่งไปชดใช้หนี้ ส่วนที่เหลือเข้ากระเป๋าครอบครัว
เพราะเงินกู้ในช่วงแรกเป็นความรับผิดชอบร่วมกันระหว่างครอบครัว Glazer และทางสโมสร
ในวันแรกที่หุ้น Man U เข้าตลาดมูลค่าทั้งหมดของ Man U อยู่ที่ 2.3 พันล้านปอนด์ และหนึ่งในผู้ลงทุนใหญ่ที่ซื้อหุ้น IPO คือ George Soros พูดง่าย ๆ ผู้ถือหุ้นของสโมสรคือ “เสือ สิงห์ กระทิง แรด”
ในเดือนพฤศจิกายนปี 2022 ครอบครัว Glazer ประกาศขาย Man U ด้วยการประมูล ผู้ซื้อที่จริงจังมีอยู่สองรายคือ Shiekh Jassim เศรษฐีประเทศกาตาร์ และ Jim Ratcliffe คนที่รวยอันดับสองของอังกฤษ
การประมูลยืดเยื้อเกือบปีสุดท้ายราคาที่ Shiekh Jassim เสนออยู่ที่ 5 พันล้านปอนด์ แต่ครอบครัว Glazer ก็ไม่ตัดสินใจ ทำให้ในเดือนตุลาคม 2023 Jassim ถอนตัวจากการประมูล ทราบไหมครับว่าครอบครัว Glazer ต้องการขาย Man U ที่ราคาเท่าไร สนนราคาตั้งแต่ 7 พันล้านปอนด์ขึ้นไป
คำถามอะไรเกิดขึ้นระหว่างที่เจ้าของเอาเท้าราน้ำลากยาวการขายเกือบปี ผู้เล่นขาดความมั่นใจในทิศทางของสโมสร เพราะไม่รู้ว่าใครจะเป็นเจ้าของ ความไม่แน่นอนทำให้ผู้เล่นไม่รู้ว่าแผนระยะยาวของสโมสรจะเป็นอย่างไร
นี่เป็นปัญหาของสโมสรตั้งแต่ครอบครัว Glazer มาบริหารสโมสรขาดยุทธศาตร์ในการสร้างความแข็งแกร่งกับทรัพย์สินที่ตัวเองครอบครอง
Glazer รู้ว่าตัวเองถือ “เพชร” แต่เจียระไนต่อไม่เป็น วันวันเล่นแต่ money game
เรื่องสุดท้ายฟังแล้วน่าตกใจสโมสรซื้อตัวผู้เล่นอยู่ในระดับที่มี “ปัญหา” ตัวอย่างที่ชัดเจนคือการดึงตัว Cristiano Ronaldo กลับมาอีกเล่นอีกครั้งหนึ่งในปี 2021 เขาเล่นให้กับสโมสรได้เพียงปีเศษก็เปิดหมวกลา
Ole Gunnar Solskjar อดีตผู้จัดการทีมให้ความเห็นว่าการนำ Ronaldo มาเข้าสังกัดเป็นการตัดสินใจที่ผิดพลาด พูดง่าย ๆ คือสโมสรซื้อตัวผู้เล่นแบบไร้ทิศทาง ผู้เล่นหลายคนเล่นไม่คุ้มค่าตัวและค่าจ้างในการเล่น
ในเวลา 10 ปีที่ผ่านมาสโมสรลงทุนซื้อผู้เล่นไปทั้งสิ้น 1.3 พันล้านปอนด์แต่ผลลัพธ์ออกมาน่าผิดหวัง หนึ่งในที่มาของเรื่องนี้ผู้อ่านทราบไหมครับว่า Ed Woodward ซึ่งเคยเป็น CEO ของสโมสรเป็นนักการเงินและไม่มีความรู้เรื่องฟุตบอลเลย
ล่าสุดปีศาจแดงแพ้ทีม New Castle United 0-3 มาถึงตรงนี้ Glazer ตกลงขายหุ้น 25% ให้กับ Jim Ratcliffe มูลค่า 1.3 พันล้านปอนด์ เป็นดีลที่แปลกสุดสุดเพราะ Ratcliffe มีอำนาจในการบริหารสโมสรทั้ง ๆ ที่ถือหุ้นน้อยกว่า ผมว่าดีลนี้มีข้อตกลงที่ไม่เปิดเผย
ประการแรก Ratcliffe ไม่โง่ซื้อหุ้นแค่ 25% เขาต้องสร้างเงื่อนไขว่าหุ้นที่เหลือที่จะทำให้เขาเป็นผู้ถือหุ้นใหญ่มีสูตรในการคำนวณอย่างไร ในขณะเดียวกันครอบครัว Glazer ก็ไม่โง่เช่นเดียวกันที่ยอมขายหุ้นแค่ 25% แล้วให้ Ratchiffe มาบริหาร
ตรรกคือ Glazer จะใช้พลังสมองและพลังเงินของ Ratcliffe ปลุกยักษ์ให้ตื่น Ratchiffe มีทรัพย์สิน 30 พันล้านปอนด์และมีทีมงานระดับเทพในด้านกีฬาตัวอย่างเช่น Dave Brailsford ที่เคยบริหารทีม Team Sky ชนะ Tour de France ถึงหกครั้ง
ซึ่งก่อนหน้านี้เป็นร้อยปีทีมจักรยานอังกฤษไม่เคยเข้าเส้นชัยเลย อีกส่วนหนึ่งของดีล Ratcliffe จะลงทุน 245 ล้านปอนด์เพื่อปรับปรุงสนาม Old Trafford และโครงสร้างพื้นฐานอื่น ๆ
ประเด็นคือ Ratcliffe มีศักยภาพที่จะ turnaround ปีศาจแดงกลับมารุ่งเรือง ถ้าให้เดาหุ้นที่เหลือ Glazer จะขายแพงกว่าหุ้นล๊อตแรก ที่ Ratcliffe ยอมรับเงื่อนไขนี้เพราะรู้ว่าถ้าทำสำเร็จ เขาจะครอบครอง “โคตรเพชร”
องค์กรไหนผู้บริหารหรือเจ้าของเล่น money game เท่ากับเอาไฟเผาบ้านตัวเอง.
