'แอพแชท'เขย่าบัลลังก์ธุรกิจมือถือ

บริการแชทสัญชาติเอเชีย อย่างกาเกาทอล์ค ไลน์ และวีแชท มีแนวโน้มจะท้าทายกฎระเบียบด้านต่าง ๆ รวมถึงช่วงชิงบทบาทของ "กูเกิล" "แอ๊ปเปิ้ล" "อเมซอน" "เฟซบุ๊ค" และบริษัทโทรคมนาคมในฐานะ "ผู้เฝ้าระวัง" สำหรับผู้บริโภค

ยักษ์ใหญ่อินเทอร์เน็ตกับโทรคมนาคมเหล่านี้ เคยครองส่วนแบ่งจำนวนมากในอุตสาหกรรมนี้ แต่บริการส่งข้อความเหล่านี้กำลังผงาดขึ้นเป็นช่องทางใหม่สำหรับโฆษณา แอพ สินค้า และบริการ ยกตัวอย่างวีแชทของบริษัทเทนเซนต์โฮลดิงส์ ที่เปิดโอกาสให้ผู้ใช้มากกว่า 270 ล้านคนจองแท็กซี่ เติมเงินค่าบริการโทรศัพท์ และแม้แต่ลงทุนในผลิตภัณฑ์บริหารความมั่งคั่ง ด้านไลน์ของบริษัทเนเวอร์ ก็เพิ่งเปิดตัว "แฟลชเซลส์" ในไทย และมีผู้ใช้มากกว่า 5 ล้านรายซื้อลิปสติกของลอรีอัลรวมถึงสินค้าอื่นๆ

อิทธิพลที่มากขึ้นของแอพทำนองนี้ ในฐานะช่องทางจัดจำหน่าย ได้รับการยอมรับจากนายฮิโรชิ มิกิทานิ มหาเศรษฐีญี่ปุ่น ซึ่งอธิบายว่าเหตุใดบริษัทราคูเทนของเขาจึงซื้อบริษัทให้บริการส่งข้อความ ไวเบอร์ เป็นเงิน 900 ล้านดอลลาร์เมื่อสัปดาห์ที่แล้ว โดยเขากล่าวว่าราคูเทนเจาะเข้าไปในตลาดเกิดใหม่ขนาดเล็กได้ยากมาก เพราะไม่มีโครงสร้างด้านการจัดจำหน่าย แต่การซื้อไวเบอร์ทำให้บริษัทเข้าไปยังตลาดเหล่านี้ได้

หัวใจหลักของการแข่งขันครั้งนี้ คือการทำเงินจากผู้ใช้โทรศัพท์มือถือหลายพันล้านคนในโลก

ปกติแล้ว บริษัทโทรศัพท์คือผู้มีรายได้จากบริการเสียงและเอสเอ็มเอส รวมถึงการใช้อินเทอร์เน็ต แต่รายได้ก็ได้รับผลกระทบจากบริษัทอย่างกูเกิลและเฟซบุ๊คที่มีรายได้ส่วนใหญ่จากโฆษณา นอกจากนั้น ยังมีแอพสโตร์ที่เปิดโอกาสให้ผู้ใช้ค้นหาและดาวโหลดแอพ ซึ่งแม้ส่วนใหญ่ไม่คิดค่าบริการแต่หากเพิ่มฟีเจอร์หรือลูกเล่น ก็ต้องเสียเงิน

ร้านเพลย์ของกูเกิลกับแอพสโตร์ของแอ๊ปเปิ้ล ซึ่งเป็นคนกลางในการดาวโหลดแอพและรับชำระเงิน คิดค่านายหน้าไป 30% และอาจมีการแบ่งกับผู้ให้บริการโทรศัพท์

แพลทฟอร์มเหล่านี้ไม่เพียงเป็นแหล่งรายได้ แต่ยังเป็นเหมือนประตูไปสู่ผู้ใช้ โดยแอ๊ปเปิ้ลเผยว่าบรรดาผู้ใช้ จ่ายเงินในแอพสโตร์ไป 10,000 ล้านดอลลาร์เมื่อปีที่แล้ว

กระนั้น ความนิยมแอพส่งข้อความทางมือถือ กำลังทำให้รูปแบบนี้เปลี่ยนไป บริษัทอะนาไลซิสเมสันระบุว่ากว่าครึ่งหนึ่งของผู้ใช้สมาร์ทโฟน นิยมใช้แอพรับส่งข้อความ จนปริมาณข้อความผ่านแอพแซงหน้าข้อความเอสเอ็มเอส และจะเพิ่มขึ้น 2 เท่าปีนี้

บรรดาบริษัทที่ให้บริการแอพข้อความทางมือถือจึงพยายามขี่กระแสนี้ บางรายสามารถดึงดูดผู้ใช้ถึง 100 ล้านราย อย่างในกรณีของไลน์ กาเกาทอล์ค และวีแชท ที่นำเสนอบริการแชท ดาวโหลดไอคอน และเกม จนได้รับความนิยมอันดับต้นๆ ในเอเชีย และปัจจุบันแอพเหล่านี้กำลังเพิ่มเครือข่ายเพื่อทำหน้าที่เป็น "คนเฝ้าประตู"

ยกตัวอย่างกรณีของเกาหลีใต้ ซึ่งแอพยอดนิยม 7 อันดับแรกในแอพสโตร์ของกูเกิลเป็นแอพของกาเกา ที่โปรโมทบรรดาแอพและคิดค่าธรรมเนียมจากผู้พัฒนา โดยขณะที่กูเกิลและบริษัทโทรศัพท์ได้ส่วนแบ่งไป 30% กาเกาได้ไป 21% กาเกามีใช้ตามสมาร์ทโฟนโสมขาว 9 ในทุก 10 เครื่อง

ด้านวีแชทในจีนก็ได้รับความนิยมอย่างมากในบ้านเกิด จนสร้างรายได้ให้เทนเซนต์นอกเหนือจากการขายอีโตมิคอน หรือสติกเกอร์ เครดิตเพิ่มเติมสำหรับผู้เล่นเกม อีคอมเมิร์ซ และธุรกรรมทางธนาคาร

ในช่วงที่วีแชทเปิดโอกาสให้ผู้ใช้ส่งอั่งเปาผ่านสมาร์ทโฟนในช่วงตรุษจีน การสำรวจของบริษัทวิจัยตลาด อีเบิร์น พบว่าบริการนี้เป็นปัจจัยสำคัญที่ทำให้ผู้ใช้เปิดบริการชำระเงินผ่านวีแชท