แคนาเดียน วิสกี้ (Canadian Whisky) อารยธรรมแห่งสกอตแลนด์
เปิดประวัติ แคนาเดียน วิสกี้ (Canadian Whisky) ถือกำเนิดขึ้นในศตวรรษที่ 18 โดยชาวสกอตแลนด์ที่อพยพไปแคนาดาเพื่อหนีความแห้งแล้ง
KEY
POINTS
- แคนาเดียน วิสกี้ (Canadian Whisky) ถือกำเนิดขึ้นในศตวรรษที่ 18 โดยชาวสกอตแลนด์ที่อพยพไปแคนาดาเพื่อหนีความแห้งแล้งและเริ่มต้นชีวิตใหม่
- ชาวสกอตได้นำความรู้การกลั่นเหล้าที่สืบทอดมาประยุกต์ใช้กับข้าวไรย์ (Rye) ซึ่งเป็นธัญพืชที่ปลูกมากในแคนาดา ทำให้เกิดวิสกี้ที่มีเอกลักษณ์แตกต่างจากสกอตวิสกี้
- การสะกดคำว่า "Whisky" (ไม่มีตัว e) ใน แคนาเดียน วิสกี้ เหมือนกับที่ใช้ในสกอตแลนด์ ซึ่งสะท้อนถึงรากฐานและอิทธิพลจากวัฒนธรรมสกอตโดยตรง
เกี่ยวเนื่องและเกี่ยวพันกับเรื่องเมื่อตอนที่แล้ว ซึ่งผมได้เดินทางไปปฏิบัติภารกิจเกี่ยวกับไวน์ที่นครศรีธรรมราช นอกจากเรื่อง 'เตกีลา' ที่นำเสนอไปแล้ว ยังมีอีกเรื่องหนึ่งที่แฟนคลับและผู้ที่ทำงานสายบาร์อยากให้ผมเขียนคือ แคนาเดียน วิสกี้ (Canadian Whisky) ดังนั้นตอนนี้ขอจัดตามคำขออีกสักครั้ง !
แคนาเดียน วิสกี้ เป็นวิสกี้ที่มีตำนานไม่แพ้ชาติอื่น โดยประเทศแคนาดาเริ่มผลิตวิสกี้ของตัวเอง ผู้ชำนาญการวิสกี้บางคนบอกว่าแคนาเดียน วิสกี้ กำเนิดในศตวรรษที่ 18 เตาะแตะเติบโตในศตวรรษที่ 19 และเจริญรุ่งเรืองในศตวรรษที่ 20 เป็นต้นมา
แคนาดาเคยห้ามผลิตเหล้าในช่วงปี 1916 – 1917 โดยเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ถูกจำกัดให้ใช้เฉพาะกองทัพ การแพทย์ วิทยาศาสตร์ และอุตสาหกรรมบางประเภท
แต่ขณะที่อเมริกามีปัญหาเรื่องเหล้าเถื่อนในปี 1933 นั้น แคนาเดียน วิสกี้ กลับมาได้รับความนิยมอีกครั้งทั้งในแคนาดาและสหรัฐอเมริกา
กำเนิดของ 'แคนาเดียน วิสกี้' ต้องย้อนไปในศตวรรษที่ 18 สกอตแลนด์เกิดความแห้งแล้ง ข้าวยากหมากแพง ขณะที่รัฐบาลก็ไม่สามารถแก้ปัญหาได้ คนสกอตจึงต้องดิ้นรนหาที่ทางทำมาหากินกันใหม่ และแคนาดาก็เป็นจุดหมายปลายทางของพวกเขา ที่พร้อมจะให้ผู้อพยพเหล่านี้ไปเริ่มต้นชีวิตใหม่
การย้ายถิ่นของชาวสกอตคล้ายกับคนไอริชที่เคยเจอปัญหาคล้ายกัน แต่ชาวไอริชเดินทางไปอเมริกา ปัจจุบันกลายเป็นมหาเศรษฐีหลายคน บางคนเป็นนักการเมืองใหญ่ หนึ่งในจำนวนนั้นคือ จอห์น เอฟ. เคนเนดี อดีตประธานาธิบดีสหรัฐฯ
ชาวสกอตเมื่อแรกเข้าไปอยู่ในแคนาดานั้น ตอนแรกไม่รู้จะทำอะไร เพราะพื้นที่ส่วนใหญ่ของแคนาดาปกคลุมด้วยน้ำแข็ง
แต่เมื่อเห็นท้องทุ่งเขียวขจีและเหลืองอร่ามด้วย ข้าวไรย์ (Rye) ซึ่งปลูกมากที่สุดในแคนาดา ก็โห่ร้องด้วยความดีใจว่ารอดตายแล้ว
ด้วยความรู้ที่สืบทอดอยู่ในสายเลือด สกอตกลุ่มนี้จึงกลั่นเหล้าจากข้าวไรย์ขึ้นมาเป็นเอกลักษณ์ที่ไม่เหมือนใคร และรสชาติต่างจาก สกอต วิสกี้ ซึ่งใช้ข้าวบาร์เลย์เป็นวัตถุดิบสำคัญ
ในเวลาต่อมาจึงมีการปลูกข้าวบาร์เลย์ และมีการผลิตแคนาเดียน วิสกี้ จากบาร์เลย์ บางเจ้าก็ผสมกันทั้ง 2 อย่าง
ตามเอกสารอย่างเป็นทางการระบุว่า โรงกลั่นอย่างเป็นทางการแห่งแรกของแคนาดา เกิดขึ้นในปี 1832 ที่เมืองยอร์ค ซึ่งต่อมาก็คือเมืองโทรอนโต (Toronto) ปัจจุบันย่านนี้ได้รับการอนุรักษ์ไว้และเรียกว่า The Distillery District เป็นเขตประวัติศาสตร์ อยู่ทางตะวันออกของใจกลางเมืองโทรอนโต ครอบคลุมพื้นที่ 52,000 ตารางเมตร ประกอบด้วยอาคารเฮอริเทจกว่า 40 หลัง และถนน 10 สาย
ผลผลิตของ Gooderham and Worts ในอดีต
ตระกูล กูเดอร์แรม และ วอร์ทส์ (Gooderham and Worts) ผู้บุกเบิกการกลั่นเหล้าของแคนาดา สร้างโรงกลั่นในปี 1832 ดังกล่าว และในช่วงทศวรรษที่ 1860 ก็เป็นโรงกลั่นที่ใหญ่ที่สุดในโลก สามารถผลิตวิสกี้ได้กว่า 2 ล้านลิตรส่งออกไปขายทั่วโลก
ต่อมาจึงขายให้กับบริษัท ไฮรัน วอล์คเกอร์ (Hiran Walker) แห่งเมืองวินด์เซอร์ รัฐออนตาริโอ ของมหาเศรษฐีชาวอเมริกัน ซึ่งก่อตั้งในปี 1858 ต่อมารัฐบาลสหรัฐฯ สั่งคุมการผลิตเหล้า เขาจึงย้ายมาอยู่แคนาดาและตั้งหมู่บ้านชื่อ วอล์คเกอร์วิลล์ (Walkerville) ขึ้นมา ผลิตวิสกี้ชื่อ Canadian Club ทุกวันนี้ก็ยังอยู่
ผู้เชี่ยวชาญบอกว่า "แคนาเดียน วิสกี้” ก่อกำเนิดโดยชาวสกอตแลนด์ โดยอ้างอิงจากคำว่า Whisky ที่เขียนเหมือนกับที่ใช้ในสกอตแลนด์ทุกอย่าง
นั่นคือ ไม่มีตัว “e” อยู่ระหว่าง k กับ y ขณะที่ ไอริช วิสกี้ และอเมริกัน วิสกี้ เขียนว่า Whiskey
จากข้อมูลเมื่อปี 2568 นี่เอง “แคนาเดียน วิสกี้” ก็ติดอันดับท็อป เทน วิสกี้ที่ขายดี โดยมีวิสกี้ อินเดีย (Indian Whiskies) ครองส่วนแบ่ง 8 ใน 20 วิสกี้ขายดีที่สุดในโลก
ยอดขายเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ของอินเดีย มากกว่าครึ่งหนึ่งเป็น วิสกี้ ซิงเกิ้ล มอลต์ ในท้องถิ่น และด้วยการคาดการณ์ว่าตลาดเครื่องดื่มแอลกอฮอล์จะเพิ่มขึ้นเป็นสองเท่าจาก 56,000 ล้านดอลลาร์ในปี 2024 เป็นมากกว่า 112,000 ล้านดอลลาร์ในปี 2034
นั่นเป็นเรื่องราวของ แคนาเดียน วิสกี้ แบบคร่าว ๆ ขอพูดถึง อเมริกัน วิสกี้ (American Whiskey) บ้านใกล้เรือนเคียงสักเล็กน้อย
“อเมริกัน วิสกี้” ก่อกำเนิดครั้งแรกบนผืนแผ่นดินอเมริการาวปี 1791 เริ่มจากรัฐเวอร์จิเนีย (Verginia) จากการใช้ข้าวไรย์ (Rye) ที่เจริญงอกงามเติบโตได้ดีในแถบชายฝั่งตะวันออกเป็นหลัก
ขณะที่ข้าวบาร์เลย์ (Barley) ที่ใช้ทำวิสกี้ในยุโรปถูกนำมาปลูกในอาณาบริเวณนี้เพื่อหวังจะใช้ทำวิสกี้กลับไม่ได้ผลผลิตตามที่ต้องการ ก่อนจะพัฒนาการใช้ธัญพืชอื่นๆ อีกหลายอย่าง พร้อมกรรมวิธีการผลิตที่หลากหลายแตกต่างกันออกไป
สังเกตว่า “American Whiskey” จะมี ตัว e อยู่หลังตัว k และหน้าตัว y ด้วย เป็นการเริ่มใช้ในช่วงศตวรรษที่ 18 (1870 - 1900) นัยว่าต้องการให้เห็นถึงความแตกต่างและโชว์คุณภาพและรสชาติที่นิ่งของอเมริกัน วิสกี้ และไอริช วิสกี้ (Irish Whiskey) ต่างจากสกอต วิสกี้ (Scotch Whisky) โดยมีข้อกล่าวอ้างว่าช่วงหลังๆ นี้ คุณภาพของสกอต วิสกี้ ไม่ค่อยนิ่ง เพราะหลายๆ ยี่ห้อเน้นปริมาณมากกว่าคุณภาพ
ตามกฎหมายของสหรัฐฯ สามารถจำแนก “อเมริกัน วิสกี้” ได้หลักๆ 7 ประเภท โดยอาศัยสัดส่วนของวัตถุดิบเป็นสำคัญคือ
- ไรย์ วิสกี้ (Rye Whiskey) ต้องใช้ข้าวไรย์ (Rye) อย่างน้อย 51% ที่เหลืออีก 49% จะเป็นธัญพืชชนิดอื่น ๆ ตามที่โรงกลั่นจะคิดขึ้นเป็นสูตรของตัวเอง
- ไรย์ มอลต์ วิสกี้ (Rye Malt Whiskey) ต้องทำจากข้าวไรย์อย่างน้อย 51% เหมือน ไรย์ วิสกี้ ในข้อ 1 แตกต่างกันอยู่ตรงที่ประเภทนี้ต้องนำข้าวไปแช่น้ำแล้วทำให้แห้งเป็นมอลต์ (Malt) ก่อน
- มอลต์ วิสกี้ (Malt Whiskey) เป็นวิสกี้ที่เหมือนกับของประเทศอื่น ๆ คือทำจากมอลเต็ด บาร์เลย์ (Malted Barley) ขั้นต่ำ 51% และกระบวนการผลิตอยู่ในสหรัฐฯ
- วีท วิสกี้ (Wheat Whiskey) เป็นประเภทที่ต้องทำจากข้าวสาลี (Wheat) อย่างน้อย 51% และถ้าบ่มในถังโอ๊คใหม่เผาไฟ ไม่ต่ำกว่า 2 ปี สามารถระบุฉลากว่า สเทรท (Straight) ได้
- เบอร์เบิน วิสกี้ (Bourbon Whiskey) ชื่อของ วิสกี้ (Whiskey) ประเภทนี้คนไทยคุ้นเคยกันดี ทำจากข้าวโพดอย่างน้อย 51%
- คอร์น วิสกี้ (Corn Whiskey) ประเภทนี้ต้องทำจากข้าวโพดไม่ต่ำกว่า 80% ไม่ต้องบ่มในถังโอ๊ค ไม่ต้องแต่งสีและกลิ่น แต่ถ้าจะบ่มอนุญาตให้บ่มในถังโอ๊คที่ไม่เผาไฟ
- เทนเนสซี วิสกี้ (Tennessee Whiskey) ประเภทนี้ใช้ข้าวโพดไม่ต่ำกว่า 51% คล้ายเบอร์เบิน แต่กระบวนการผลิตต่างจากเบอร์เบิน เช่น การใช้น้ำ การกรองด้วยถ่านไม้เมเปิ้ล (Maple Charcoal) ฯลฯ
แคนาเดี้ยน วิสกี้ เป็นร่องรอยแห่งวัฒนธรรมและอารยธรรมต้มกลั่นอีกอย่างหนึ่ง ซึ่งชาวสกอตแลนด์ฝากเอาไว้จนฝังรากหยั่งลึกในระบบเศรษฐกิจของดินแดนเมเปิ้ล!