เลือกรางวัลให้ถูกต้อง

คณะนั้นในมหาวิทยาลัยหนึ่งเลือกชิงรางวัลที่กรรมการพิจารณารางวัลนั้นดูเป็นคนดังในวงการ คณะนั้นในอีกมหาวิทยาลัยหนึ่งเลือกชิงรางวัลที่มีกติกาการให้รางวัลที่ชัดเจน แม้จะเป็นรางวัลที่ดูไกลจากวงการไปบ้าง ทั้ง 2 คณะทุ่มเทความพยายามอย่างเต็มที่เพื่อให้ได้รางวัลนั้น คณะนั้นในมหาวิทยาลัยแรกยิ่งเดินหน้า ยิ่งท้อถอย แต่ในอีกมหาวิทยาลัยหนึ่งเดินหน้าไปด้วยดี ในที่สุดมีเพียงคณะนั้นในมหาวิทยาลัยที่ 2 เท่านั้น ที่ประสบความสำเร็จในการคว้ารางวัลนั้นมาครอบครองในวันที่คณะนั้นในมหาวิทยาลัยแรกยังเหมือนลอยคอ กลางมหาสมุทรยังห่างไกลจากรางวัลที่มุ่งหวัง

เรื่องนี้เป็นตัวอย่างหนึ่งของความสำคัญของการเลือกรางวัลที่เหมาะสมกับตัวตนของเรา การเลือกรางวัลที่ไม่ถูกทางกับชีวิตของเราไม่ได้ส่งเสริมให้เรามีความก้าวหน้าไปในทางที่ดีขึ้น แต่กลับทำให้เราติดอยู่กับวังวนอย่างไร้ที่หมายปลายทาง ตั้งเป้าหมายที่จะคว้ารางวัลที่หนึ่งของสลากกินแบ่งรัฐบาล ไม่ทำให้เรามีฝีมือในการทำงานมากขึ้นและอาจเป็นรางวัลที่เป็นเคยได้ในช่วงชีวิตหนึ่งของบางคน แม้ว่าการได้รางวัลที่หนึ่งเป็นเป้าหมายที่เจาะจงชัดเจนเป็นรูปธรรม วัดผลความสำเร็จได้ง่ายแค่ตรวจเลขที่มีกับผลการประกาศรางวัลลงมือดำเนินการไปสู่รางวัลนั้นได้ง่าย แค่ไปซื้อสลากกินแบ่งเท่านั้น แต่ไม่มีใครบอกได้ว่าลงมือทำแล้วผลที่เกิดขึ้นอยู่ใกล้หรือไกลการได้รางวัลนั้นแค่ไหนตัวเลขในสลากที่ซื้อมาแต่ละครั้ง ไม่ว่าจะใกล้หรือไกลตัวเลขรางวัลแค่ไหนก็ยังบอกไม่ได้ว่างวดนี้ตัวเลขของเราใกล้รางวัลแค่นี้งวดหน้าเรามีโอกาสได้รางวัลมากขึ้นหรือไม่ ในทางทฤษฎีนั้น ความน่าจะเป็นในการชนะรางวัลที่ 1 ไม่เปลี่ยนแปลงไปตามความพยายามในการคาดเดาตัวเลขที่ซื้อในแต่ละงวด 

ดังนั้น สิ่งสำคัญที่สุดในการเลือกรางวัลในชีวิต คือต้องเลือกรางวัลที่เส้นทางไปสู่รางวัลนั้น มีการกำหนดไว้อย่างแน่นอนเป็นรูปธรรมที่เราเข้าใจได้อย่างแท้จริง ต้องการได้เหรียญทองโอลิมปิควิชาการ อาจมีความเป็นไปได้มากกว่าการได้รางวัลเด็กดีในดวงใจของผู้อำนวยการโรงเรียน เพราะจะได้เหรียญโอลิมบิคมีกติกาที่แน่นอน แต่ดวงใจผู้อำนวยการนั้นเปลี่ยนไปเปลี่ยนมาได้เสมอ อยากได้ตำแหน่งใดเป็นรางวัลของชีวิตให้เลือกตำแหน่งที่มีเงื่อนไขการพิจารณาเข้าสู่ตำแหน่งนั้นที่แน่นอนชัดเจน ใครมาเป็นกรรมการสรรหาก็มีผลเท่ากัน ซึ่งตำแหน่งแบบนี้หาได้ไม่ง่ายนักในบ้านเมืองในวันนี้

แม้ว่าการอยากได้เหรียญทองโอลิมปิคจะมีเส้นทางที่แน่นอนก็ตาม แต่ถ้าไปเลือกเหรียญทองในโอลิมปิคฤดูหนาวควักกระเป๋าตังดูแล้วพบว่า ต้องหาสตางค์อีกเยอะแยะกว่าจะพอที่สร้างสนามกีฬาฤดูหนาวได้ต้องทำมาหากินอีกเป็นสิบปีถึงจะมีเงินพอไปสร้างที่ฝึกซ้อมเหรียญทองแบบนั้น ก็ไกลเกินกว่าทรัพยากรที่เรามีเรา จึงไม่ควรมุ่งหมายรางวัลที่เรามีทรัพยากรไม่เพียงพอที่จะไปถึงได้ อย่าตั้งรางวัลเป็นบางตำแหน่งที่ต้องใช้กล้วยปริมาณมากมายถ้าเราไม่ได้เป็นเจ้าของสวนกล้วยการเลือกรางวัลที่ต้องใช้ทรัพยากรเกินกว่าที่เรามีอยู่มากเกินไป ทำให้เราต้องหมดเวลาไปกับการหาทรัพยากรมาเติมเต็มที่ขาดไป มากกว่าเวลาที่จะใช้ในการฝึกฝนขีดความสามารถในการไขว่คว้ารางวัลนั้นมัวแต่เสียเวลาไปปลูกกล้วยมากกว่าเวลาเตรียมตัวในดำรงตำแหน่งนั้น

ขอเน้นว่าทรัพยากรไม่ได้หมายถึงเฉพาะเงินทองที่ต้องใช้แต่รวมถึงเวลาและอีกสารพัดปัจจัยในการดำเนินการให้ได้รางวัลนั้น ถ้าอยากได้ตำแหน่งที่ต้องใช้เส้นสายมากมายในการเข้ารับการสรรหา ย่อมต้องดูด้วยว่าทรัพยากรด้านเส้นสายของเรานั้นมากมายเพียงพอหรือไม่ ถ้าเหรียญทองของการประกวดร้องเพลงต้องฝึกร้องเพลงทั้งปีทั้งชาติ เรามีเวลาเพียงพอจะทำได้หรือไม่

เรื่องเล็กๆ แต่เป็นเรื่องสำคัญคือต้องมีคำตอบที่เป็นรูปธรรมว่าเมื่อได้รางวัลนั้นแล้ววันรุ่งขึ้นชีวิตของเราจะดีขึ้นอย่างไร ตอบตัวเองให้ชัดๆ ว่าถ้าวันนี้ได้รางวัลวันพรุ่งนี้ฉันจะทำอะไรบ้าง และแต่ละอย่างที่ฉันจะทำนั้นให้อะไรที่ดีกับชีวิตของฉันบ้าง อย่าตั้งรางวัลชีวิตที่พอได้แล้วชีวิตมีทุกข์เพิ่มขึ้นอย่างที่ไม่ได้คำนึงถึงมาก่อนได้ตำแหน่งแล้วเพิ่งรู้ตัวว่า การแจกกล้วยเป็นประจำเป็นทุกข์มหันต์ของตนเอง