Teach Less, Learn More ถูกใจเด็กไทยแบบจัดเต็ม

จนต้องเกิดนโยบาย”ลดเวลาเรียน เพิ่มเวลารู้”

ทำไมการศึกษาไทยในอดีตทำให้การเรียนรู้ของเด็กทรุดลง ในขณะที่เพื่อนบ้านของเราหลายประเทศเด็กเขามีการพัฒนาอย่างก้าวกระโดด เพราะเรายังขาดทิศทางในการพัฒนาเด็กที่ต่อเนื่อง ใช่หรือไม่

ผู้นำ (ที่ดี) แทบทุกชาติในโลกมองว่าการศึกษาเป็นหัวใจของประเทศ เพราะโลกปัจจุบันเป็นยุคแห่งความรู้ เขาแข่งกันที่สมองของคนในชาติ แล้ว..อนาคตการศึกษาไทยจะเป็นอย่างไร

เราต้องการเน้นให้คุณภาพคนกับคุณภาพการศึกษาตรงกับความต้องการของโลก

เราต้องปรับครับ ถ้าไม่รีบปรับ….ตายยกเข่งแน่

ส่วนการปรับจะต้องคำนึงถึงเนื้อหาสาระในหลักสูตร ซึ่งต้องเท่าทันต่อการเปลี่ยนแปลงของโลก มีการเน้นเรื่องพื้นฐานทางคณิตศาสตร์เพื่อต่อยอดในการผลิต สามารถแก้ปัญหาเรื่องการใช้ภาษาอังกฤษเพื่อการสื่อสาร การอ่าน การคิดวิเคราะห์ การย่อความ รวมถึงการใช้ภาษาไทยต้องได้รับการแก้ไข หลักสูตรต้องมีการสร้างจิตสำนึกและค่านิยมที่ถูกต้อง มีการส่งเสริมความเป็นไทย ทำให้เราไม่หลงลืมรากเหง้าความเป็นคนไทย และที่สำคัญสุขภาพและภาวะโภชนาการของเด็กไทยเหมาะสมกับวัยหรือไม่

หลักสูตรเดิมเรียนหนักมากแต่เด็กรู้น้อย เด็กไม่มีส่วนร่วมในการเรียนรู้ เพราะครูเป็นใหญ่ในห้องเรียน ต้องรอฟังครูบอกความรู้อย่างเดียว เรียนกันแทบตายอยู่แบบนี้หลายปี แต่คุณภาพของผู้เรียนก็ยังไม่ดีขึ้น เด็กยังเครียด ไม่มีเวลาได้ทำกิจกรรมนอกห้องเรียน การเรียนที่เน้นท่องจำบางครั้ง ก็บั่นทอนการต่อยอดการเรียนรู้ของผู้เรียน

เราต้องทำให้เด็กพึงพอใจต่อการคิด สนุกกับการถามและการหาคำตอบด้วยตัวเอง มากกว่าการเชื่อในสิ่งที่คนอื่นบอก สนุกที่จะคิด คิดเก่ง คิดดี และคิดมีประโยชน์

คุณเชื่อคำกล่าวที่ว่า “การคิดคงทนกว่าความรู้ จึงควรสอนให้คิดมากกว่าบอกให้จำหรือย้ำให้เชื่อ” หรือไม่ ถ้าเชื่ออ่านต่อ..ครับ

เรายกยอฝรั่ง โดยการนำคัมภีร์ เรื่อง ”การศึกษาในศตวรรษที่ 21” มาใช้อย่างสุดติ่งกระดิ่งแมว แต่ผมเองก็ชอบเพราะถ้าไม่ใช้ก็ตกโลก แต่ทั้งนี้ทั้งนั้นควรนำมาใช้แบบผู้มีวิจารณญาณ แต่เรื่องที่ต้องนำมาใช้ด่วนคือ “การมุ่งเน้นการสร้างผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง มากกว่าการให้เนื้อหาและครูเป็นผู้กำหนด” ดังนั้นการคิดที่ลึกซึ้งและเป็นประโยชน์ต่อชีวิตจึงสำคัญกว่าเนื้อหาที่หลากหลายและครอบคลุมไปทุกเรื่อง

ลองใช้สิงคโปร์เป็นกรณีศึกษาครับ นโยบายการศึกษาของสิงคโปร์เชื่อว่า Teach Less Learn More หรือ สอนให้น้อยลงแต่ให้เด็กเรียนรู้ได้มากขึ้น คนสิงคโปร์เชื่อว่าสิ่งที่ต้องเร่งพัฒนาให้กับเด็กรุ่นใหม่ คือความคิดสร้างสรรค์ การคิดนอกกรอบและทักษะการใช้ชีวิต

เมื่อก่อน…สิงคโปร์ดำเนินนโยบายการศึกษาแบบ Thinking School-Learning Nation โดยมีวิสัยทัศน์หลักในการสร้างทรัพยากรมนุษย์ให้ตอบโจทย์ความท้าทายของพลวัตของโลกอนาคต และจัดการระบบการศึกษาให้เหมาะกับความเปลี่ยนแปลงของโลกในยุคศตวรรษที่ 21 ..ฟังแล้วก็ดูดีครับ แต่ “ยังดีไม่พอ”

รัฐบาลสิงคโปร์มองเห็นปัญหา หากยังสอนแบบเดิม คือการสอนที่เน้นการเรียนรู้ในห้องเรียนและวัดผลความสามารถของเด็กโดยอาศัย “คะแนนสอบ” เป็นหลักประเทศชาติพบปัญหาแน่ การศึกษาสิงคโปร์จึง..เปลี่ยนครับ

การเรียนรู้ในชีวิตเด็กทั้งในและนอกห้องเรียน ไม่ใช่แค่สอบให้ผ่าน เด็กต้องค้นหาความสามารถและพรสวรรค์ที่ซ่อนอยู่ให้พบและใช้ประโยชน์ให้ได้มากที่สุด

สิ่งที่สำคัญเพื่อรองรับแนวคิด "Teach Less, Learn More" นี้คือการสร้างแหล่งการเรียนรู้เพื่อสร้างปัญญาให้มากขึ้น ไม่ว่าจะเป็น พิพิธภัณฑ์และแหล่งเรียนรู้ต่างๆ

การเรียนรู้สู่โลกยุคใหม่ต้องสนับสนุนการสร้างไอเดียใหม่ ต้องคิดวิเคราะห์ให้รอบด้าน ไม่ใช่แค่การอัด “ข้อเท็จจริง” นับล้านลงในหัวเด็ก ครูต้องฟังเด็กมากขึ้นและครูต้องสอนให้เด็กคิดเป็น

ครูควรตั้งคำถามกลับเมื่อนักเรียนถาม การเรียนแบบนี้จะทำให้เด็กคิดวิเคราะห์เป็น ไม่ต้องรอจดและท่องจำตามที่คุณครูบอก บทบาทการบอกเล่าของครูต้องลดลงและเพิ่มบทบาทการท้าทายการคิดของเด็ก ช่วยให้ค้นหาความจริงให้มากขึ้น

ลดการสอบแบบ one size fits all หรือพวกข้อสอบกามั่วก็ได้คะแนน

ครู...ต้องเปลี่ยน จากผู้สอน ผู้คุมกฎกลายเป็นผู้จุดประกายความคิด สร้างแรงบันดาลใจ สร้างความมุ่งมั่นในการหาความรู้ด้วยตัวเอง เมื่อเวลาสอนในห้องน้อยลง ยิ่งต้องทำให้ทุกวินาทีมีคุณภาพและประสิทธิภาพในการสอน

โปรดทราบว่า..ครูรุ่นใหม่หรือครูพันธุ์ใหม่ ไม่เกี่ยวกับอายุ นะครับ

ทุกคนเป็นครูรุ่นใหม่หรือครูพันธุ์ใหม่ได้แต่จะต้องปรับตัว

เมื่อเราได้ครูเก่ง ครูดี และเด็กมีเวลาได้ทำกิจกรรมอื่น ไม่เรียนหนักเหมือนเดิม ผมเชื่อมั่นว่าคุณภาพการศึกษาของไทยจะดีขึ้นกว่าเดิมแน่…

------------------------

ผู้ช่วยศาสตราจารย์กิตติภูมิ มีประดิษฐ์

ผู้อำนวยการสำนักวิชาศึกษาทั่วไป มหาวิทยาลัยศรีปทุม

ประธานอนุกรรมการพัฒนารายวิชาศึกษาทั่วไปเครือข่ายบัณฑิตอุดมคติเขตภาคกลาง