Leadership DNA : ไขรหัสผู้นำ

ให้กับผู้บริหารระดับสูงของธนาคารไทยพาณิชย์เมื่อเดือนตุลาคมที่ผ่านมา ซึ่งในฉบับนี้ก็จะขอมาเล่าต่อในขั้นตอนที่ 2 การกำหนด Leadership Brand ซึ่งคือคุณลักษณะที่ผู้นำต้องมีและผลลัพธ์ที่ต้องส่งมอบ

สำหรับขั้นที่ 2 จะเป็นขั้นตอนที่องค์กรจะต้องกำหนดคุณลักษณะของผู้นำ หรือ Leadership Competency Model ที่จะผลักดันให้องค์กรประสบความสำเร็จซึ่งจะประกอบด้วย Leadership Code หรือคุณลักษณะพื้นฐานที่ผู้นำที่มีประสิทธิภาพต้องมีและ Leadership Differentiator คุณลักษณะที่เป็นเอกลักษณ์ขององค์กรเรา คุณลักษณะพื้นฐานที่ผู้นำต้องมีจะครอบคลุม 5 ประการ ดังนี้ 1) การเป็นนักกลยุทธ์ (Strategist) ที่จะต้องมองเห็นภาพในอนาคตและหนทางที่องค์กรจะเดินไปข้างหน้า 2) การเป็นนักปฏิบัติ (Executor) ที่สามารถลงมือทำให้ความฝันหรือแผนงานเกิดขึ้นจริง 3) การเป็นนักบริหารคน (Talent Manager) โดยผู้นำที่ดีจะต้องสามารถส่งเสริมให้บุคลากรทำงานได้เต็มศักยภาพของตนเอง

4) การเป็นนักพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ (Human Capital Developer) ที่จะต้องมีการเตรียมความพร้อมของ next generation ขององค์กรเพื่อรองรับทิศทางการดำเนินงานในอนาคต ไม่ว่าจะเป็นการเตรียมความพร้อมของผู้นำ การสร้าง Employer Branding เพื่อดึงดูดคนคุณภาพเข้าสู่องค์กร ฯลฯ และข้อ 5) Personal Proficiency ซึ่งก็คือการที่ผู้นำมีความน่าเชื่อถือทั้งทางด้านความสามารถในงาน มีความฉลาดทางอารมณ์และสังคม รวมทั้งคุณธรรม

แต่ในมุมมองของ Professor Ulrich นั้น การจะสร้าง Leadership Brand ไม่ได้มีเพียงแค่คุณลักษณะทั่วไปที่ผู้นำต้องมี แต่องค์กรจำเป็นต้องค้นหาและกำหนดคุณลักษณะที่เป็น DNA ขององค์กรที่สะท้อน Brand ขององค์กรซึ่งทำให้องค์กรนั้นมีความแตกต่างและประสบความสำเร็จอย่างยั่งยืน โดยการกำหนดคุณลักษณะผู้นำที่เป็นเอกลักษณ์และทำให้เราแตกต่างจากองค์กรอื่นๆ นั้น จะต้องนำเอา Outside-in Approach มาใช้ ซึ่งคือการคำนึงถึงการสนองตอบต่อความต้องการของลูกค้า นักลงทุน และสังคมที่บริษัทเราดำเนินงานอยู่

เมื่อปีที่ผ่านมาบริษัทที่ปรึกษา Hay Group ได้ทำการวิจัยเกี่ยวกับบริษัทที่โดดเด่นในเรื่องภาวะผู้นำ Best Companies for Leadership ผลปรากฏว่าสามอันดับแรก ได้แก่ Procter & Gamble (P&G) Microsoft และ General Electric (GE)

เรามาดูว่าแต่ละบริษัทมีรหัสผู้นำหรือ Leadership Competencies ที่โดดเด่นของตัวเองอย่างไร บริษัท Procter & Gamble ได้แก่ การสร้างความหลากหลายและความร่วมมือ (Building diverse and very collaborative team) การนำการเปลี่ยนแปลง (Leading Change) และความสามารถในการลงมือปฏิบัติให้เกิดความสำเร็จ (Operating with Discipline) ส่วนของบริษัท Microsoft นั้น คุณลักษณะที่สำคัญ คือ Passion ไม่ว่าจะเป็น Passion ด้านเทคโนโลยี การพัฒนาทรัพยากรบุคคลและการบริหารทีมงาน นอกจากนั้นคือการที่ผู้นำต้องกล้าตัดสินใจ (Decisive) พร้อมด้วยความคล่องตัวในการบริหารงาน (Agility) และที่ขาดไม่ได้คือ Operational Excellence ส่วน GE นั้น คุณลักษณะที่สำคัญของผู้นำของบริษัท คือ Simplicity Speed และ Agility รวมทั้งความชำนาญและความเชี่ยวชาญในงาน (Expertise) และการสร้างความร่วมมือร่วมใจ (Collaboration & Inclusiveness)

ซึ่งจากการศึกษาทั้งสามบริษัท เราจะพบว่าสิ่งที่องค์กรชั้นนำเหล่านี้ให้ความสำคัญคล้าย ๆ กันท่ามกลางสภาวะการดำเนินธุรกิจที่มีความซับซ้อนขึ้นและการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วในโลกธุรกิจปัจจุบันนี้ ได้แก่ ความคล่องตัวในการปรับเปลี่ยนให้ทันกับสถานการณ์ (Agility) และการสร้างความร่วมมือร่วมใจของคนในองค์กร (Collaboration)

สำหรับธนาคารไทยพาณิชย์เองได้มีการกำหนด Core & Leadership Competencies ที่เราอยากสร้างให้เกิดขึ้นใน 5 ปีข้างหน้า โดยในกระบวนการกำหนด Competency นั้น ทางธนาคารได้มีการนำ Outside-In Approach มาใช้ ด้วยการวิเคราะห์และกำหนด Competency จากข้อมูลที่สะท้อนมุมมองทั้งภายในและภายนอก ไม่ว่าจะเป็นลูกค้า นักลงทุน และสังคมซึ่งประกอบด้วย Core Competency ที่ทุกคนต้องมี คือ การคิดเชิงนวัตกรรม (Innovation) การมุ่งเน้นลูกค้า (Customer Focus) การทำงานร่วมกัน (Working Together) ส่วน Leadership Competency หรือความสามารถและพฤติกรรมที่ผู้นำต้องมี คือ การคิดเชิงกลยุทธ์ (Strategic Thinking), การสร้างคน (Building Our People) และการเป็นผู้นำการเปลี่ยนแปลง (Leading Change) เมื่อเราได้ตัวต้นแบบของผู้นำคือ Competency ที่เราต้องมี สิ่งสำคัญคือการสร้าง Competency ให้เกิดขึ้นในผู้นำของเราโดยผ่านการพัฒนาและระบบการบริหารทรัพยากรบุคคล

ดังนั้น จะเห็นได้ว่าการกำหนดรหัสผู้นำขององค์กรนั้น ควรจะประกอบด้วยทั้งคุณลักษณะพื้นฐานโดยทั่วไปที่ผู้นำที่ดีต้องมีและมีส่วนประกอบของ DNA ที่เป็นเอกลักษณ์และสามารถสร้างความสำเร็จให้กับองค์กรอย่างยั่งยืน