จีนกร้าวเดินเกมคุมตลาดแร่เหล็กโลก

 เปิดเบื้องหลังความพยายามของปักกิ่งในการควบคุมตลาดสินแร่เหล็กโลก สร้างอำนาจต่อรองราคากับบริษัทเหมืองแร่รายใหญ่ของโลก

 สำนักข่าวรอยเตอร์รายงานว่า ผู้ซื้อสินแร่เหล็กของรัฐบาลจีนกำลังใช้กลยุทธ์ที่แข็งกร้าวมากขึ้นเรื่อยๆ กับบริษัทเหมืองแร่ยักษ์ใหญ่ เช่น BHP เพื่อกระชับการควบคุมตลาดขนส่งทางทะเลมูลค่า 132,000 ล้านดอลลาร์ และบีบเอาเงื่อนไขที่ดีขึ้นสำหรับโรงงานเหล็ก ในขณะที่แหล่งซัพพลายขนาดใหญ่กำลังจะเสริมความแข็งแกร่งให้กับฝ่ายตน ในเดือนพฤศจิกายน China Mineral Resources Group (CMRG) ซึ่งเป็นรัฐวิสาหกิจของจีน ได้ขอให้โรงงานเหล็กและผู้ค้าของตนไม่ซื้อสินค้าแบบซื้อขายทันที (spot cargoes) ของผลิตภัณฑ์ BHP (BHP.AX) รายการที่สอง หลังจากที่เคยขึ้นบัญชีดำผลิตภัณฑ์รายการแรกเมื่อหลายเดือนก่อน ซึ่งสร้างความกังวลให้กับนายกรัฐมนตรีของออสเตรเลียซึ่งเป็นซัพพลายเออร์รายใหญ่

การเผชิญหน้ากันเกี่ยวกับข้อตกลงสำหรับซัพพลายในปีหน้าถือเป็นการยกระดับความขัดแย้ง เนื่องจากก่อนหน้านี้ CMRG ไม่เคยแบนผลิตภัณฑ์หลายรายการจากซัพพลายเออร์รายเดียวมาก่อน

 ผู้ค้าและนักวิเคราะห์กล่าว นั่นแสดงให้เห็นว่าผู้ซื้อที่ก่อตั้งมาเพียงสามปีรายนี้เต็มใจที่จะทำทุกวิถีทางเพื่อบีบเอาเงื่อนไขที่ดีขึ้นสำหรับอุตสาหกรรมเหล็กของจีน ข้อตกลงที่กำลังเจรจาอยู่นี้จะครอบคลุมสัดส่วนการผลิตส่วนใหญ่จากเหมืองของ BHP ในภาคตะวันตกเฉียงเหนือของออสเตรเลีย และคิดเป็นประมาณหนึ่งในห้าของความต้องการของจีน

จากการสัมภาษณ์ของรอยเตอร์กับผู้บริหาร นักค้า และนักวิเคราะห์ด้านเหล็กและเหมืองแร่กว่า 30 ราย พบว่า CMRG มีท่าทีที่แข็งกร้าวมากขึ้น แต่ก็ประสบความสำเร็จอย่างจำกัด ผู้ผลิตเหล็กบางรายบ่นเป็นการส่วนตัวว่า CMRG ไม่ได้ให้ราคาหรือเงื่อนไขสัญญาที่ดีกว่าที่พวกเขาต้องการ

อย่างไรก็ตาม กาน เพเกอร์ นักวิเคราะห์ของ RBC ในซิดนีย์กล่าวว่า กลยุทธ์ของ CMRG กับ BHP อาจเป็นแบบอย่างสำหรับข้อตกลงกับ Rio Tinto (RIO.AX) , Fortescue (FMG.AX) , และ Vale ของบราซิล (VALE3.SA) เนื่องจากจีนกำลังมองหาช่องทางลดอัตรากำไร 80% ที่ผู้ผลิตแร่เหล็กเคยได้รับมาโดยตลอด

ในการปรับปรุงกลยุทธ์ของตน CMRG ประสบความสำเร็จบ้างและมีข้อผิดพลาดบ้าง

แหล่งข่าวสามรายที่มีความรู้เกี่ยวกับเรื่องนี้ระบุว่า ในความเคลื่อนไหวที่ไม่เคยมีการรายงานมาก่อน ผู้ซื้อชาวจีนได้ต่อรองขอส่วนลดที่เชื่อมโยงกับค่าขนส่ง 1 ดอลลาร์สหรัฐต่อเมตริกตัน สำหรับเรือบรรทุกสินค้าขนาดใหญ่บางลำจากริโอ (Rio) เมื่อปีที่แล้ว นอกจากนี้ CMRG ยังกลายเป็นผู้ขายแร่เหล็กชาวจีนที่ได้รับอนุญาตเพียงรายเดียวจาก Hancock Prospecting ของมหาเศรษฐี จีน่า ไรน์ฮาร์ท แหล่งข่าวที่คุ้นเคยกับเรื่องนี้กล่าว หลังจากความขัดแย้งที่ยืดเยื้อซึ่งโรงงานและผู้ค้ากล่าวว่าพวกเขาถูกกดดันไม่ให้ซื้อแร่เหล็กคุณภาพสูง Roy Hill MB ในตลาดซื้อขายทันทีเป็นเวลานานกว่าหนึ่งปี

แต่ในการดำเนินกลยุทธ์ดังกล่าว CMRG กลับทำให้โรงงานผลิตเหล็กของตนเองยากลำบากยิ่งขึ้น โดยมุ่งเป้าไปที่ผลิตภัณฑ์เกรดต่ำที่ได้รับความนิยมในช่วงเวลาที่กำไรเหลือน้อยมาก ทำให้โรงงานต้องจ่ายเงินมากขึ้นเพื่อจัดหาวัตถุดิบจากที่อื่น จากนั้น CMRG ก็ปรับปรุงแนวทางของตนเพื่อเลือกผลิตภัณฑ์ที่จะสร้างแรงกดดันสูงสุดให้กับผู้ทำเหมืองแต่ละราย ในขณะเดียวกันก็จำกัดผลกระทบต่อตลาด

 โรงงานที่ถูกห้ามไม่ให้ซื้อแร่เหล็ก Jimblebar ของ BHP ในเดือนกันยายน พบว่าแร่เหล็ก Pilbara blend ของ Rio เป็นตัวเลือกทดแทนที่หาได้ง่าย ตามที่ผู้ค้าชาวจีนหลายรายกล่าว ไมค์ เฮนรี ซีอีโอของ BHP กล่าวกับ CTV ของแคนาดาในช่วงปลายเดือนธันวาคมว่า การเจรจากับลูกค้าชาวจีนยังคงดำเนินต่อไป แฮนค็อก, ริโอ, ฟอร์เทสคิว, BHP และเวล ปฏิเสธที่จะให้ความเห็นกับรอยเตอร์

 คณะกรรมการกำกับดูแลและบริหารสินทรัพย์ของรัฐที่กำกับดูแล CMRG สมาคมเหล็กที่ได้รับการสนับสนุนจากรัฐ และผู้ผลิตเหล็กรายใหญ่ที่สุดในโลกอย่าง China Baowu Steel Group โดยตรง ไม่ได้ตอบสำนักข่าวรอยเตอร์ที่ขอถามความเห็น

•  การสร้างอำนาจต่อรอง

 จีนก่อตั้ง CMRG ในปี 2022 เพื่อสร้างอำนาจต่อรองจากบทบาทของตนในฐานะผู้ซื้อแร่เหล็กรายใหญ่ที่สุดของโลก เพื่อต่อรองเงื่อนไขที่ดีขึ้นจากบริษัทผู้ทำเหมือง ซึ่งมีกำไรมหาศาล ในขณะที่อัตรากำไรของโรงงานเหล็กนั้นต่ำมากหรือติดลบ

 ปัจจุบัน CMRG กำลังเจรจาในนามของโรงงานเหล็กสำหรับการนำเข้าแร่เหล็กประจำปีของจีนมากกว่าครึ่งหนึ่ง ซึ่งมีปริมาณมากกว่า 1.2 พันล้านตัน ตามการประมาณการของ Wood Mackenzie

 CMRG ต้องการส่วนลดที่มากขึ้นสำหรับราคาที่เชื่อมโยงกับดัชนี และเจรจาเงื่อนไขอื่นๆ เช่น การขนส่ง และส่งเสริมการทำธุรกรรมมากขึ้นผ่านดัชนีภายในประเทศ ในระยะแรก ผู้ผลิตเหล็กบางรายบ่นเป็นการส่วนตัวว่า การมีอยู่ของ CMRG ทำให้ต้นทุนสูงขึ้นและลดความยืดหยุ่นกับซัพพลายเออร์ของพวกเขา การยอมสละสิทธิ์ในการเจรจาเป็นเรื่องที่ยากจะยอมรับ แต่การปฏิเสธสิ่งที่เทียบเท่ากับเป้าหมายทางการเมืองของรัฐบาลจีนนั้นไม่ใช่ทางเลือก โดยเฉพาะอย่างยิ่งสำหรับโรงงานเหล็กของรัฐ ในขณะที่ CMRG มีอิทธิพลมากขึ้นในการเจรจาสัญญาประจำปี โรงงานเหล็กและผู้ค้ากล่าวว่าโดยส่วนใหญ่แล้ว CMRG ล้มเหลวในการส่งมอบราคาที่ดีกว่า

“ไม่เลย มันไม่ได้ทำให้เราได้ราคาหรือเงื่อนไขที่ดีขึ้น และเรายังต้องจ่ายค่าคอมมิชชั่นเพิ่มเติมสำหรับ ‘บริการ’ นั้นอีก แต่เราจะทำอย่างไรได้ล่ะ? นี่เป็นงานทางการเมืองและคุณต้องให้ความร่วมมือ” ผู้จัดการโรงงานเหล็กรายหนึ่งกล่าว ซึ่งขอไม่เปิดเผยชื่อเนื่องจากเป็นเรื่องละเอียดอ่อน

 แหล่งข่าวในอุตสาหกรรมเหล็กกล่าวว่า ค่าธรรมเนียมของ CMRG ทำให้ต้นทุนการจัดซื้อเพิ่มสูงขึ้นสำหรับโรงงานหลายแห่งที่กำลังประสบปัญหาอัตรากำไรต่ำอยู่แล้วจากภาวะเศรษฐกิจตกต่ำในภาคอสังหาริมทรัพย์

แต่สำหรับโรงงานขนาดเล็กนั้น มีประโยชน์อยู่บ้าง CMRG ช่วยเหลือโรงงานที่ไม่สามารถเข้าถึงวงเงินสินเชื่อที่จำเป็นสำหรับการนำเข้าแร่เหล็ก โดยทำหน้าที่เป็นผู้ซื้อสินค้าในนามของพวกเขา ตามข้อมูลจากบุคคลสองคนที่มีความรู้เกี่ยวกับเรื่องนี้ นอกจากนี้ CMRG ยังกลายเป็นผู้ซื้อสินค้าแบบซื้อขายทันที (spot cargoes) ที่กระตือรือร้นมากขึ้นผ่านทางห้องซื้อขายในตลาดเซี่ยงไฮ้ เพื่อลดความผันผวนของราคา แหล่งข่าวสามแหล่งกล่าวว่า CMRG มีเป้าหมายการซื้อขาย 100 ล้านตันสำหรับปี 2025

•  แหล่งซัพพลายใหม่กำลังจะเปิดตัว

 แม้ว่าการเติบโตทางเศรษฐกิจของจีนจะชะลอตัวลง แต่ราคาแร่เหล็กยังคงแข็งแกร่ง โดยซื้อขายอยู่เหนือ 100 ดอลลาร์ต่อตันตั้งแต่เดือนกรกฎาคม Wood Mackenzie คาดการณ์ราคาที่ 98 ดอลลาร์ต่อตันสำหรับปี 2026 และ 95 ดอลลาร์ต่อตันสำหรับปี 2027 แต่ตั้งแต่ปี 2028 เป็นต้นไป โครงการซิมันโดว (Simandou )ขนาดใหญ่ในประเทศกินีซึ่งตั้งอยู่ทางตะวันตกของทวีปแอฟริกา มีกำหนดจะผลิตสินแร่เหล็กได้ประมาณ 7% ของอุปทานทั่วโลก ทำให้ตลาดมีปริมาณแร่เหล็กส่วนเกินประมาณ 65 ล้านตัน และทำให้ CMRG มีอำนาจต่อรองที่ดีขึ้น บริษัทจีนเป็นผู้ถือหุ้นรายใหญ่ที่สุดใน Simandou รองลงมาคือ กินี และริโอ ซึ่งถือหุ้น 22.5%

“การเพิ่มกำลังการผลิตของเหมืองซิมันโดวถูกมองอย่างกว้างขวางว่าเป็นสัญญาณของการเปลี่ยนแปลงโครงสร้างในพลวัตของตลาด มันจะทำให้การครองตลาดของออสเตรเลียในการจัดหาแร่เหล็กให้กับจีนแตกกระจายออกไป” เพเกอร์จาก RBC กล่าว ในบริบทนั้น เพเกอร์กล่าวว่า “จึงสมเหตุสมผล” ที่จีนจะต่อรองอย่างหนักเพื่อให้ได้เงื่อนไขสัญญาที่ดีขึ้นในปีนี้ แต่ผู้บริหารเหมืองแร่ส่วนใหญ่ที่พูดคุยกับรอยเตอร์เห็นพ้องกันว่า CMRG จะประสบปัญหาในการสร้างอิทธิพลในตลาดที่ตนเองไม่ได้ครองตลาดด้านอุปทาน “จีนต้องการให้ CMRG มีประสิทธิภาพมากขึ้นแต่จนถึงตอนนี้ ปัจจัยพื้นฐานของอุปสงค์และอุปทานยังคงเป็นตัวกำหนดราคา” กัวตัม วาร์มา ผู้ก่อตั้งบริษัทที่ปรึกษาด้านสินค้าโภคภัณฑ์ V2 Ventures ซึ่งเคยทำงานที่ Fortescue กล่าว