สิ้นแล้ว! นัดดาองค์สุดท้ายพระเจ้าธีบอแห่งพม่า

สุภัตรา ภูมิประภาส นักแปลเจ้าของผลงาน “ราชันผู้พลัดแผ่นดิน เมื่อพม่าเสียเมือง” โพสต์เฟซบุ๊คความตอนหนึ่งว่า 

"31 ธันวาคม 2021: เจ้าหญิงไท้ซุพญาจี ตำนานมีชีวิตแห่งราชวงศ์คองบองลาลับในเช้าวันสิ้นปี 2021

ไท้ซุพญาจี หรือเจ้าหญิงเทสซี่เป็นนัดดาคนสุดท้ายที่ยังมีชีวิตอยู่ของพระเจ้าธีบอกับพระนางศุภยาลัต เจ้าหญิงจากไปอย่างสงบเช้าวันนี้ ก่อนครบรอบวันเกิดปีที่ 99 ในเดือนเมษายนปี 2022

การแปลและตามรอยหนังสือ “ราชันผู้พลัดแผ่นดิน เมื่อพม่าเสียเมือง” นำพาดิฉันไปใกล้ชิดทายาทพระเจ้าธีบอและพระนางศุภยาลัต ทั้งในพม่าและอินเดีย เจ้าหญิงไท้ซุพญาจีคือทายาทรุ่นหลานที่มีสีสันมากที่สุด เจ้าหญิงงามสง่าสมวัย มีอารมณ์ขันและเฉียบคมในการสนทนาโต้ตอบ

ไท้ซุพญาจีเป็นธิดาคนโตของเจ้าหญิงสี่ และเป็นหลานสาวคนที่สองที่เกิดตอนพระนางศุภยาลัตยังทรงพระชนม์ชีพ หลานสาวคนแรกของกษัตริย์และราชินีองค์สุดท้ายแห่งพม่า คือตูตู ธิดาของเจ้าหญิงใหญ่ที่เกิดกับคนรับใช้ชาวอินเดีย

เจ้าหญิงไท้ซุพญาจีถูกเนรเทศพร้อมพระมารดาคือเจ้าหญิงสี่ไปประทับที่เมาะละแม่ง เพราะรัฐบาลอังกฤษไม่พอใจที่เจ้าหญิงสี่เขียนบันทึกทวงสมบัติมหาศาลของราชวงศ์คองบอง อย่างไรก็ดี รัฐบาลอังกฤษให้การศึกษาอย่างดีกับลูกทั้งหกคนของเจ้าหญิงสี่ ไท้ซุพญาจีถูกส่งเข้าเรียนในโรงเรียนคอนแวนต์ น้องชายของเจ้าหญิงกล่าวถึงเจ้าหญิงว่าเป็น “สาวโบฮีเมียน ...สนใจศิลปะ ดนตรี วัฒนธรรม...เป็นนักเปียโนที่เก่ง เป็นสาวแฟชั่น...ที่แต่งหน้าตลอดเวลา...ผลการเรียนระดับปานกลาง แต่เป็นนักวาดรูปและศิลปินที่เก่งกาจคนหนึ่ง”

เจ้าหญิงต้องหยุดเรียนเมื่อญี่ปุ่นบุกพม่า แต่ภายหลังใช้ความสามารถด้านภาษาอังกฤษจากโรงเรียนมิชชารีทำงานกับสถานทูตหลายแห่ง รวมทั้งสอนภาษาอังกฤษในโรงเรียนพม่าและสอนพิเศษด้วย

ทั้งนี้ สุภัตรากล่าวเพิ่มเติมกับกรุงเทพธุรกิจว่า พระเจ้าธีบอ พระเจ้าแผ่นดินองค์สุดท้ายของพม่ามีมเหสี 3 พระองค์ 3 พี่น้อง ได้แก่ พระนางศุภยาจี พระนางศุภยาลัตที่คนไทยรู้จักดี และพระนางศุภยากะเล แต่มีทายาทกับพระนางศุภยาลัตเท่านั้น เป็นเจ้าหญิง 4 พระองค์ (พระโอรสสิ้นตั้งแต่ทรงพระเยาว์) ปัจจุบันทายาทสายตรงของกษัตริย์และราชินีองค์สุดท้ายของพม่าในรุ่นหลานสิ้นสุดลงแล้ว เหลือแต่รุ่นเหลนที่ใช้ชีวิตอยู่ในพม่า 18 คนและในอินเดีย 11 คน 

(ขอบคุณภาพประกอบจากเฟซบุ๊ค https://www.facebook.com/subhatra.bhumiprabhas