‘กาซา’ ขาดแคลนเงินสด พ่อค้าแลกเงินรีดค่าธรรมเนียมโหด ปชช.ต้องยื่นหมูยื่นแมว

แม้ข้อตกลงหยุดยิงในกาซาช่วยบรรเทาความบอบช้ำจากการโจมตีและการปิดล้อมของอิสราเอล แต่ความขาดแคลนเงินสดทำให้ชาวปาเลสไตน์ไม่สามารถใช้จ่ายเงินอันน้อยนิดที่ตนมีได้ โดยที่ไม่ต้องเป็นเหยื่อของพวกฉวยโอกาสหากำไรในช่วงสงคราม

ธนาคารหลายแห่งในกาซาที่ถูกทำลายหรือเสียหายไม่ต่างจากบ้านเรือน โรงเรียน หรือสถาบันต่างๆ ในสงคราม 2 ปีในกาซา ได้กลับมาเปิดให้บริการเมื่อวันที่ 16 ต.ค. หกวันหลังจากอิสราเอลและฮามาสบรรลุข้อตกลงหยุดยิง

ประชาชนต่อแถวรอยาวเหยียดหน้าธนาคารแต่ต้องกลับออกมาด้วยความไม่พอใจ

วาเอล อาบู ฟาเรส คุณพ่อวัย 61 ปี ที่มีลูก 6 คน ยืนอยู่หน้าธนาคารปาเลสไตน์ และบอกว่า

“ที่นั่นไม่มีเงิน ธนาคารไม่มีสภาพคล่อง แค่มาแล้วก็กรอกเอกสารธุรกรรมแล้วก็ออก”

ประชาชนในกาซาจำเป็นต้องใช้เงินในการทำธุรกรรมเกือบทุกวันในกาซา ไม่ว่าจะซื้อของกิน หรือจ่ายค่าสาธารณูปโภค แต่อิสราเอลระงับการทำธุรกรรมโอนเงิน รวมถึงการจัดส่งอาหารส่วนใหญ่ หลังจากเข้าโจมตีกาซาและหลังจากฮามาสจับตัวประกันไปเมื่อเดือน ต.ค. 2023

ค่าธรรมเนียมแลกเงินสดสูงลิ่ว

โมฮัมหมัด อาบู เจยับ นักเศรษฐศาสตร์ในกาซา กล่าว “ธนาคารต่างๆ เปิดแล้ว แอร์ก็เปิด แต่ส่วนใหญ่ให้แค่ทำธุรกรรมอิเล็กทรอนิกส์ ไม่มีการฝากเงิน ไม่มีการถอนเงินสดออกมา” และว่า ผู้คนมักไปหาพ่อค้าที่โลภมากเพื่อแลกเอาเงินเดือน (ที่จ่ายผ่านระบบอิเล็กทรอนิกส์) มาเป็นเงินสด และพ่อค้าแม่ค้าเหล่านั้นก็ให้เงินสดโดยคิดค่าธรรมเนียมมหาศาล ราว 20% และบางครั้งก็สูงถึง 40%

อิมาน อัล-จาบารี คุณแม่ลูก 7 โอดครวญคิดถึงช่วงเวลาที่การทำธุรกรรมในธนาคารเคยใช้เวลาไม่ถึงชั่วโมง

“คุณต้องใช้เวลาสองหรือสามวันในการเดินทางไปมา ยืนอยู่ที่นั่นตลอดชีวิต” เธอกล่าว และเสริมว่า “สุดท้ายแล้วคุณจะได้เงินเพียง 400 หรือ 500 เชเกล (123 หรือ 153 ดอลลาร์) เงินนี้จะซื้ออะไรได้บ้างในเมื่อทุกวันนี้ของแพงสูงลิ่วจนไม่มีปัญญาซื้อ

ชีวิตไม่สิ้นต้องดิ้นต่อไป

ชาวปาเลสไตน์บางคนพลิกวิกฤติเงินสดให้เป็นโอกาส ด้วยการหาเลี้ยงชีพจากการซ่อมแซมธนบัตรที่ชำรุดเพื่อนำไปซื้อสินค้าอุปโภคบริโภคพื้นฐาน

มานาล อัล-ซาอิดี วัย 40 ปี บอกว่า เธอทำงานหาเงินได้ 20-30 เชเกล (ราว 6-9 ดอลลาร์) และกลับบ้านพร้อมกับขนมปังหนึ่งก้อน ถั่วสำหรับมื้อเย็น ฟาลาเฟล หรืออะไรก็ตามที่ซื้อได้

“ไม่ใช่ว่าฉันจะซื้อผักหรืออะไรได้หรอก แค่พอประทังชีวิตแค่นั้น”

บางคนหันไปโอนเงินผ่านแอปธนาคารแทนแม้แต่สินค้าเล็กๆ น้อยๆ เช่น ไข่หรือน้ำตาล เนื่องจากขาดแคลนเงินสด และผู้ขายจะคิดค่าธรรมเนียมเพิ่มเติม

ปัญหาการส่งเงินสดเข้าไปในฉนวนกาซาไม่ได้รวมอยู่ในแผนสันติภาพ 20 ประการของประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ และข้อตกลงยังเหลือรายละเอียดเรื่องการฟื้นฟูและความมั่นคงอีกหลายรายการที่ต้องรอตัดสินใจ

COGAT หน่วยงานของกองทัพอิสราเอลที่ดูแลการส่งมอบความช่วยเหลือเข้าสู่ฉนวนกาซา ยังไม่ได้ตอบกลับคำขอความคิดเห็นในทันทีว่าจะมีการอนุญาตส่งเงินสดเข้ากาซาหรือไม่ และเมื่อใด

การขาดแคลนธนบัตรและเหรียญเช่นนี้ยิ่งซ้ำเติมวิกฤติให้กับชาวกาซาที่สูญเสียญาติพี่น้อง งาน และบ้านเรือน พวกเขาต้องใช้เงินออมจนหมด และขายทรัพย์สินเพื่อซื้ออาหาร เต็นท์ และยา บางคนหันไปใช้วิธีแลกเปลี่ยนสิ่งของเพื่อประทังชีวิต

ซามีร์ นัมรูตี พ่อค้าชาวปาเลสไตน์วัย 53 ปี ผู้คุ้นเคยกับธนบัตรเก่าๆ หรือชำรุดที่แทบจะจำไม่ได้เพราะผ่านการใช้งานมากเกินไป บอกว่า

“สิ่งสำคัญสำหรับผมคือหมายเลขประจำธนบัตร ตราบใดที่หมายเลขประจำธนบัตรยังอยู่ ก็ถือว่าใช้ได้ ผมถือว่ามันเป็นเงิน”