‘ประชาชน’ จิ๊กซอว์สำคัญ เชื่อมสัมพันธ์ ‘ไทย-กัมพูชา’

‘โซเชียลมีเดีย’ เสมือนดาบสองคมที่ให้ทั้งคุณและโทษแก่ผู้ใช้งาน นอกจากเป็นเครื่องมือเผยแพร่ข่าวสาร ให้ความรู้ และเป็นพื้นที่ถกประเด็นสร้างสรรค์แล้ว ยังเป็นเครื่องมือที่ใช้แพร่เผยข้อมูลบิดเบือนและเป็นพื้นที่ถกเถียงในเชิงลบมากมายเช่นกัน และข้อมูลเหล่านั้นสามารถเผยแพร่ได้อย่างรวดเร็วสร้างความขัดแย้งระหว่างประชาชนทั้งในและต่างประเทศ ดังเช่นกรณีดราม่าในโซเชียลระหว่างไทยและกัมพูชา โดยเฉพาะเรื่องวัฒนธรรมร่วม และปัญหาชายแดนที่บั่นทอนความสัมพันธ์ระหว่างกันอยู่เรื่อยๆ

ท่ามกลางปัญหาต่างๆ ที่เกิดขึ้น “กรุงเทพธุรกิจ” มีโอกาสเข้าร่วมโครงการเสริมสร้างองค์ความรู้สื่อมวลชน “ความมั่นคงและผลประโยชน์ร่วมเพื่อประชาชน” เนื่องในโอกาสครบรอบ 75 ปี ความสัมพันธ์ทางการทูตไทย-กัมพูชา ซึ่งจัดโดยสภาการสื่อมวลชนแห่งชาติ ร่วมกับสถานเอกอัครราชทูตไทยประจำกัมพูชา และมูลนิธิไทย โดยโครงการนี้ได้พาสื่อมวลชนไทยกว่าสิบสำนักไปเยือนกัมพูชาระหว่างวันที่ 22-25 พ.ค. ที่ผ่านมา เพื่อตอกย้ำสัมพันธภาพที่ดีของสองประเทศ และสนับสนุนให้สื่อไทยเรียนรู้และเข้าใจในความความสัมพันธ์ระหว่างไทย-กัมพูชามากขึ้น

การไปเยือนกัมพูชาครั้งนี้ ทำให้กรุงเทพธุรกิจได้เห็นถึงความสัมพันธ์ระหว่างไทยและกัมพูชาที่ดีมากในหลายด้าน หากเปิดใจและพยายามทำความเข้าใจกันระหว่างกันให้มากขึ้นโดยเฉพาะภาคประชาชนอาจทำให้ความสัมพันธ์ที่ดีอยู่แล้วดียิ่งขึ้นไปอีก

ภาพจากสภาการสื่อมวลชนแห่งชาติ

ไทยคู่ค้าสำคัญกัมพูชา

ตุลย์ ไตรโสรัส เอกอัครราชทูต ณ กรุงพนมเปญเผยกับคณะสื่อไทยว่า ไทยและกัมพูชามีความสัมพันธ์อันดีต่อกันมาอย่างต่อเนื่องและยาวนาน ในปี 2567 ทั้งสองประเทศมีมูลค่าการค้าระหว่างกันกว่า 10,000 ล้านดอลลาร์ หรือกว่า 3.25 แสนล้านบาท ซึ่งถือเป็นยอดการค้าที่สูงที่สุดเท่าที่เคยมีมา

สินค้าหลักที่กัมพูชานำเข้าเป็นสินค้าอุปโภคบริโภค อาหาร วัสดุก่อสร้าง ขณะที่ไทยเป็นประเทศที่ลงทุนมากเป็นอันดับที่ 4 ในกัมพูชา โดยมีบริษัทขนาดใหญ่ของไทยเข้าไปลงทุนจำนวนมาก เช่นซูเปอร์มาร์เก็ตของบิ๊กซีและแม็คโคร ร้านสะดวกซื้อเซเว่น อีเลฟเว่น ซึ่งขณะนี้มี 120 สาขาแล้วในกัมพูชา

ขณะที่ปตท.ก็เข้าไปลงทุนปั๊มน้ำมันแล้ว 186 แห่ง และคาเฟ่อเมซอนอีก 154 แห่ง และเพิ่งเปิดสาขาเรือธงแห่งแรกในกัมพูชาเมื่อเดือน เม.ย. รวมถึงอเมซอนคอนเซปต์สโตร์แห่งแรกในกัมพูชา ส่วนบริษัทสยามปูนซีเมนต์ไทย (เอสซีจี) ก็มีโรงงานปูนซีเมนต์ในกัมพูชาและเตรียมเปิดโรงงานผลิตท่อพีวีซีในปีนี้

ในด้านการแพทย์มีโรงพยาบาลรอยัลพนมเปญ ซึ่งเป็นโรงพยาบาลในเครือโรงพยาบาลกรุงเทพ และยังมีคลินิกอีกหลายแห่งของไทยที่เปิดบริการในกัมพูชา ขณะที่สินค้าด้านสุขภาพก็เป็นที่นิยมในกัมพูชาเป็นอย่างมาก ในด้านการท่องเที่ยวมีธุรกิจโรงแรมเข้าไปลงทุนในกัมพูชาหลายราย และมีหลายสายบินที่เปิดบริการเช่นการบินไทยและบางกอกแอร์เวย์ และคนไทยไปท่องเที่ยวในกัมพูชามากเป็นอันดับหนึ่งจำนวน 2.6 ล้านคน และสถานทูตไทย ณ กรุงพนมเปญเองก็เร่งขับเคลื่อน นโยบาย Two Kingdoms, One Destinationระหว่างไทย-กัมพูชา เพื่อดึงดูดนักท่องเที่ยวระหว่างกันมากยิ่งขึ้น

ในวาระครบรอบ 75 ปี ความสัมพันธ์ไทย-กัมพูชาปีนี้ ถือเป็นโอกาสอันดีที่ธุรกิจในไทยจะขยายการลงทุนในกัมพูชามากขึ้นขณะเดียวกันในการร่วมเฉลิมฉลองความสัมพันธ์รัฐบาลของกัมพูชาได้ร่วมโปรโมตพื้นที่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ 4 จังหวัดเพื่อส่งเสริมการท่องเที่ยว ทั้งยังได้ประกาศยกเว้นภาษีสินค้าบางรายการ 12 ปี ขณะที่สถานทูตไทยเตรียมพาภาคธุรกิจไทยดูลู่ทางขยายการค้าการลงทุนในกัมพูชามากขึ้นด้วย

สินค้าท้องถิ่นกัมพูชาวางจำหน่ายในเซเว่นอีเลฟเว่นในกัมพูชา ภาพจากสภาการสื่อมวลชนแห่งชาติ

กัมพูชานิยมซอฟต์พาวเวอร์ไทย

นอกจากประเทศไทยจะมีชื่อเสียงด้านสินค้าอุปโภคบริโภคที่มีคุณภาพและราคาถูก ซอฟต์พาวเวอร์ของไทย เช่น ภาษาไทยละครและภาพยนตร์ไทย รวมถึงเพลง ศิลปิน และนักแสดงไทย ต่างเป็นซอฟต์พาวเวอร์ไทยที่คนกัมพูชาชื่นชอบมาอย่างยาวนาน

จากความชื่นชอบดังกล่าวทำให้กัมพูชามีนักเรียนนักศึกษาเลือกเรียนภาษาไทยจำนวนมาก การเรียนพิเศษภาษาไทยตอนเย็นหรือเสาร์อาทิตย์ก็เป็นที่นิยม ขณะเดียวกันคนไทยก็มีความสนใจเรียนภาษาเขมรมากขึ้นเช่นกัน ทูตไทยในกัมพูชากล่าวว่า ความชื่นชอบดังกล่าวจะช่วยเสริมสร้างความใกล้ชิด และความเข้าใจในศิลปะวัฒนธรรมระหว่างกันมากยิ่งขึ้น

แม้ไทยและกัมพูชามีความสัมพันธ์ที่ดีต่อกันในหลายด้านตามที่กล่าวไปข้างต้น แต่ทั้งสองประเทศก็ยังคงมี “อุปสรรคและความท้าทาย” อีกหลายอย่าง โดยเฉพาะข่าวบิดเบือนต่างๆ ที่เกิดขึ้นในสังคมได้อย่างง่ายดายและเผยแพร่ได้อย่างรวดเร็ว

ทูตตุลย์ย้ำ “การช่วยเสริมสร้างความสัมพันธ์ระหว่างไทยและกัมพูชาให้แน่นแฟ้นมากขึ้น ต้องอาศัยความร่วมมือจากสื่อหลัก ช่วยสร้างความรู้ความเข้าใจที่ถูกต้องให้ประชาชนของทั้งสองประเทศ นำเสนอข่าวที่สร้างสรรค์ จะช่วยให้ความสัมพันธ์ระหว่างประชาชนพัฒนาไปอย่างสร้างสรรค์และสมดุล”

เอกอัครราชทูตเผยการเสริมสร้างความสัมพันธ์ในระดับประชาชนเป็นเรื่องที่สถานทูตไทยให้ความสำคัญอย่างมาก และเชื่อว่าความสัมพันธ์ในระดับประชาชนที่ดีจะเป็นพื้นฐานสำคัญในการเสริมสร้างความสัมพันธ์ในด้านอื่นๆ ด้วย

สถานทูตร่วมเสริมสร้างความสัมพันธ์อันดีระหว่างประชาชนผ่านหลายกิจกรรม เช่น งานฟุตบอลมิตรภาพไทย-กัมพูชางานวิ่ง มาราธอนข้ามสะพา มิตรภาพไทย-กัมพูชา ซึ่งเป็นสะพานมิตรภาพแห่งเดียวของสองประเทศ งานดังกล่าวมีผู้เข้าร่วมจากทั้งไทยและ กัมพูชากว่า 700 คน รวมเจ้าหน้าที่ระดับสูงจากทั้งไทยและกัมพูชา นอกจากนี้ยังมีงานสัมมนาวิชาการด้านต่างๆ ความร่วมมือระหว่างหน่วยงานด้านการกษตร ความร่วมมือด้านการศึกษาและพัฒนาบุคลากร เช่น การให้ทุนการศึกษาโครงการในพระราชดำริของสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี

วัดพนม ในกรุงพนมเปญ

เปิดใจรับวัฒนธรรมร่วม

สำหรับประเด็นศิลปะวัฒนธรรมของทั้งสองประเทศที่มี “ความคล้ายคลึงกัน” จนเกิดเป็นประเด็นถกเถียงระหว่างไทยและกันพูชาในโซเชียลอยู่บ่อยครั้งนักการทูตระดับสูงของสถานทูตไทยในกัมพูชาท่านหนึ่ง อธิบายให้เข้าใจง่ายๆ ว่า ศิลปะวัฒนธรรมในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้มีความคล้ายคลึงกันในหลายด้าน และไม่แปลกนักหากสิ่งที่กัมพูชานำเสนอบางอย่างนั้นจะมีความคล้ายไทย

เพราะนั่นคือผลลัพธ์ส่วนหนึ่งจากการมีวัฒนธรรมร่วมกัน เพียงแต่กัมพูชาอาจจะนำเสนอศิลปะวัฒนธรรมของตนสู่สายตาชาวโลกช้ากว่าประเทศอื่นๆ ในภูมิภาค ฉะนั้นไม่ว่ากัมพูชาจะหยิบยกสิ่งใดขึ้นมานำเสนอจึงดูเหมือนศิลปะวัฒนธรรมของประเทศเพื่อนบ้านหลายอย่าง

ปัจจุบันกัมพูชากำลังผลักดันและสนับสนุนศิลปะวัฒนธรรมที่เป็นเอกลักษณ์ของตนอย่างแข็งขัน ส่วนหนึ่งก็เพื่อส่งเสริมการท่องเที่ยวและดึงดูดนักท่องเที่ยว หากประชาชนทั้งสองประเทศลองเปิดใจเรียนรู้วัฒนธรรมระหว่างกันก็จะเข้าใจความเป็นวัฒนธรรมร่วมระหว่างกันมากขึ้น ซึ่งไม่ได้มีเพียงกัมพูชาเท่านั้นที่มีความคล้ายคลึงกับไทย ประเทศเพื่อนบ้านอื่นๆ ก็มีอีกหลายอย่างที่มีเหมือนกับไทย และไทยก็มีอีกหลายสิ่งที่เหมือนกับเพื่อนบ้านเช่นกัน