ถอดบทเรียนโครงการฉาว ‘โกลเดน วีซา’ โปรตุเกส

สำนักข่าวรอยเตอร์รายงาน โครงการโกลเดนวีซาถูกประชาชนโปรตุเกสวิจารณ์อย่างหนักว่าทำให้ราคาบ้านและค่าเช่าบ้านแพง และคณะกรรมาธิการยุโรปเรียกร้องให้ยกเลิกโครงการเช่นนี้

ทั้งนี้ ในช่วงทศวรรษที่ผ่านมาโปรตุเกสดึงดูดการลงทุน 6.6 พันล้านยูโร ส่วนใหญ่มาจากจีน บราซิล และตุรกี เม็ดเงินจำนวนมากลงไปที่อสังหาริมทรัพย์

การขอโกลเดนวีซาสำหรับคนที่ไม่ใช่พลเมืองอียู ต้องลงทุนก้อนใหญ่ในโปรตุเกส เช่น ซื้ออสังหาริมทรัพย์ จึงจะได้สิทธิพำนักและได้รับอนุญาตเดินทางเข้าออกเขตเชงเกนของยุโรปได้โดยไม่ต้องใช้วีซา

แต่นายกรัฐมนตรีแอนโตนิโอ คอสตา กล่าวเมื่อวันที่ 2 พ.ย.ว่า รัฐบาลของเขากำลังประเมินโครงการอายุ 10 ปีนี้ว่าเหมาะสมจะมีอยู่ต่อไปหรือไม่

นายมูรัต คอสกัน ซีอีโอบริษัทเก็ตโกลเดนวีซา กล่าวว่า ความเห็นของนายกฯ ส่งผลกระทบใหญ่หลวงต่อความต้องการร่วมโครงการ บริษัทของเขามีคนสอบถามเข้ามาเพิ่มขึ้นถึงห้าเท่า

ส่วนข้อมูลเมื่อวันอาทิตย์ (11 ธ.ค.) จากสำนักงานดูแลชายแดน SEF ชี้ว่าการลงทุนผ่านโกลเดนวีซาเพิ่มขึ้น 48% ในเดือน พ.ย.จากเดือน ต.ค. มาอยู่ที่่ระดับ 65 ล้านยูโร และเพิ่มขึ้น 41% จากช่วงเดียวกันของปี 2564

นายวาสโก ซิลวา ซีอีโอบริษัท Kleya ที่ช่วยชาวต่างชาติย้ายมาอยู่โปรตุเกส กล่าวว่า บริษัทของเขาได้รับการสอบถามมามากมายว่าเกิดอะไรขึ้น นักลงทุนบางคนรีบตัดสินใจด้วยเกรงว่าโครงการถูกปรับเปลี่ยนหรือยกเลิก

“ถ้าโครงการลงทุนไม่ให้สิทธิพำนัก นักลงทุนก็อาจเมินประเทศนี้ไปง่ายๆ” นายซิลวาเตือนพร้อมให้เหตุผลว่า วีซากว่า 10,000 รายการที่ออกไปตั้งแต่ปี 2555 ทำให้โปรตุเกสมีชื่อเสียง

ด้านกลุ่มต่อต้านทุจริตTransparency International (TI) สาขาโปรตุเกส กล่าวว่า โครงการนี้อาจถูกใช้เพื่อฟอกเงิน ขณะที่คณะกรรมาธิการยุโรปมองว่า อาจเกิดความเสี่ยงด้านความมั่นคง

แต่นายซิลวากล่าวว่า เป็นไปไม่ได้เพราะคนที่เกี่ยวข้องกับกระบวนการตั้งแต่ธนาคารไปจนถึงทนายความต้องปฏิบัติตาม “กฎที่เข้มงวดมาก”

“เราไม่อนุญาตให้อาชญากรหรือเงินที่ไม่รู้ที่มาที่ไปเข้ามาอยู่แล้ว จะเกิดขึ้นก็ 1 ใน 10,000 หรือ 2 ใน 10,000 เท่านั้น และแน่นอนว่าเป็นเรื่องที่ออกสู่สาธารณะ”

ทั้งนี้ อังกฤษเคยยกเลิกโกลเดนวีซาไปแล้วในเดือน ก.พ. หลังรัสเซียรุกรานยูเครน ด้วยเกรงว่าเงินผิดกฎหมายของรัสเซียจะทะลักเข้ามา โปรตุเกสระงับโกลเดนวีซาสำหรับชาวรัสเซีย แต่ตั้งแต่เปิดโครงการชาวรัสเซีย 431 คน ได้ประโยชน์จากโครงการนี้