ดัชนีดิจิทัลสะท้อนโครงสร้างใหม่เศรษฐกิจไทย สดช. คาดปี 2569 AI–Data Center หนุนโต 4.2%

ท่ามกลางเศรษฐกิจโลกที่ชะลอตัวจากแรงกดดันสงครามการค้า ความตึงเครียดด้านภูมิรัฐศาสตร์ และทิศทางการค้าระหว่างประเทศที่อ่อนแรง เศรษฐกิจดิจิทัลยังคงถูกวางบทบาทเป็น “เครื่องยนต์สำคัญ” ในการพยุงและขับเคลื่อนเศรษฐกิจไทย สะท้อนจากผลการศึกษา Thailand Digital Outlook ประจำปี 2568 และการประเมินแนวโน้มเศรษฐกิจดิจิทัลปี 2569 ของสำนักงานคณะกรรมการดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ (สดช.)

นายเวทางค์ พ่วงทรัพย์ เลขาธิการ สดช. ระบุว่า Thailand Digital Outlook 2568 เป็นเครื่องมือเชิงนโยบายที่สะท้อนภาพจริงของการเปลี่ยนผ่านสู่เศรษฐกิจดิจิทัลของไทย โดยอ้างอิงกรอบการประเมินของ OECD ทั้ง Going Digital Toolkit และ Measuring the Digital Transformation ซึ่งครอบคลุมการพัฒนาใน 8 มิติ ตั้งแต่การเข้าถึง การใช้งาน นวัตกรรม ตลาดแรงงาน สังคม ความน่าเชื่อถือ การเปิดเสรีของตลาด ไปจนถึงการเติบโตทางเศรษฐกิจและคุณภาพชีวิต

โดยการศึกษาปีนี้ใช้ตัวชี้วัดรวม 102 ตัว เก็บข้อมูลจากกลุ่มตัวอย่างกว่า 46,625 ตัวอย่าง ครอบคลุมภาคประชาชน ภาคธุรกิจเอกชน และหน่วยบริการปฐมภูมิ ผสานกับข้อมูลจากหน่วยงานรัฐและเอกชน 26 แห่ง เพื่อสะท้อนโครงสร้างเศรษฐกิจและสังคมดิจิทัลอย่างรอบด้าน

ผลลัพธ์ชี้ชัดว่าดิจิทัลไทยยังคง “ก้าวหน้าต่อเนื่อง” ในแทบทุกมิติ การเข้าถึงอินเทอร์เน็ตของครัวเรือนไทยเพิ่มเป็น 92.20% ขณะที่ภาคธุรกิจเร่งนำเทคโนโลยีปัญญาประดิษฐ์ (AI) มาใช้มากขึ้น สัดส่วนการใช้งาน AI ขยับขึ้นเป็น 66.11% จาก 56.14% ในปีก่อนหน้า สะท้อนการเข้าสู่ยุค AI ที่เริ่มมีผลต่อประสิทธิภาพการผลิตและขีดความสามารถในการแข่งขันของภาคธุรกิจอย่างเป็นรูปธรรม

ในมิติแรงงาน สัดส่วนลูกจ้างที่ได้รับการอบรมและพัฒนาทักษะเพิ่มขึ้นเป็น 39.11% ขณะที่มูลค่าเพิ่มของอุตสาหกรรมดิจิทัลต่อ GDP เพิ่มเป็น 13.31% บ่งชี้บทบาทที่ชัดเจนขึ้นของเศรษฐกิจดิจิทัลต่อโครงสร้างเศรษฐกิจไทย ขณะเดียวกัน ความเหลื่อมล้ำในการเข้าถึงอินเทอร์เน็ตเมื่อจำแนกตามระดับการศึกษาลดลงเหลือ 10.60% สะท้อนศักยภาพของดิจิทัลในการลดช่องว่างทางสังคม

อย่างไรก็ดี เมื่อพิจารณาในบริบทสากล ประเทศไทยยังเผชิญข้อจำกัดเชิงโครงสร้าง โดยอันดับความสามารถการแข่งขันด้านดิจิทัล (World Digital Competitiveness Ranking: WDCR) ปรับลดลงมาอยู่ที่อันดับ 38 สะท้อนความท้าทายด้านการลงทุนวิจัยและพัฒนา (R&D) การขาดแคลนบุคลากร STEM และกฎระเบียบภาครัฐที่ยังมีความซับซ้อน ซึ่งเป็นโจทย์สำคัญต่อการยกระดับขีดความสามารถในการแข่งขันระยะยาว

เขา เสริมว่า เพื่อควบคู่กับภาพโครงสร้างดิจิทัล สดช. ประเมินว่าเศรษฐกิจดิจิทัลไทยในปี 2569 จะขยายตัว 4.2% มีมูลค่าราว 5.6 ล้านล้านบาท ชะลอลงจากปี 2568 แต่ยังเติบโตสูงกว่า GDP ไทยโดยรวมมากกว่า 2 เท่า ท่ามกลางเศรษฐกิจโลกที่ IMF คาดว่าจะขยายตัวเพียง 3.1% และการค้าโลกที่ชะลอลงเหลือ 0.5%

โดยแรงขับเคลื่อนสำคัญยังมาจากวัฏจักรขาขึ้นของอุตสาหกรรมอิเล็กทรอนิกส์ การลงทุนในศูนย์ข้อมูล (Data Center) บริการคลาวด์ และการประยุกต์ใช้ AI ในภาคธุรกิจ ขณะที่นโยบาย Cloud First และการเร่งเปลี่ยนผ่านสู่รัฐบาลดิจิทัล ถูกมองว่าจะช่วยลดอุปสรรคการลงทุน เสริมความเชื่อมั่น และสร้างระบบนิเวศดิจิทัลที่เอื้อต่อการเติบโตในระยะยาว

ด้านการลงทุนดิจิทัล ปี 2569 ภาคเอกชนคาดว่าจะขยายตัวถึง 6.2% จากเงินลงทุนโดยตรงจากต่างประเทศในบริการคลาวด์และศูนย์ข้อมูล ขณะที่การลงทุนภาครัฐชะลอลงตามรอบงบประมาณ ส่วนการส่งออกสินค้าและบริการดิจิทัลยังเติบโต 4.5% แม้จะชะลอตัวตามภาวะการค้าโลก

สดช. ประเมินว่าอุตสาหกรรมดิจิทัลทุกหมวดจะยังขยายตัวต่อเนื่อง โดยซอฟต์แวร์ อุปกรณ์อัจฉริยะ และดิจิทัลคอนเทนต์ เป็นกลุ่มที่เติบโตสูงสุด สะท้อนการเปลี่ยนผ่านเชิงโครงสร้างของเศรษฐกิจไทยสู่ฐานเทคโนโลยีและนวัตกรรมมากขึ้น

อย่างไรก็ตาม แม้เศรษฐกิจดิจิทัลจะเข้าสู่ช่วงเติบโตชะลอ แต่ยังคงเป็น “แรงพยุงหลัก” ของเศรษฐกิจไทย ท่ามกลางความไม่แน่นอนของโลก และตอกย้ำว่า AI ดิจิทัล และโครงสร้างพื้นฐานเทคโนโลยี จะเป็นกุญแจสำคัญในการกำหนดทิศทางการเติบโตของประเทศในระยะยาว