‘อินฟลูเอนเซอร์รุ่นคุณยาย’ กำลังมาแรงในจีน

Sang Xiuzhu สวมชุดกี่เพ้าที่ขับเรือนร่างของเธอให้ดูสง่างามแม้จะมีวัยล่วงเข้า 76 ปีแล้ว คุณยายเป็นหนึ่งในกองทัพ ‘อินฟลูเอนเซอร์รุ่นคุณยาย’ ที่กำลังยาตราทัพ บุกเข้ายึดโซเชียลมีเดียแดนมังกร ด้วยคลิปที่แสดงให้โลกเห็นว่า “ถึงจะแก่….แต่ก็ยังมีไฟอยู่”

เมื่อ 2 ปีก่อน คุณยาย Sang Xiuzhu ร่วมทำคอนเทนต์กับกลุ่ม ‘Fashion Grandmas’ ซึ่งคลิป และไลฟ์สดของคุณยายสุดเปรี้ยวเหล่านี้ที่เปลี่ยนท้องถนนในกรุงปักกิ่ง เมืองหลวงของประเทศจีน ให้กลายเป็นแคทวอล์คของพวกเธอ ได้รับความนิยมเป็นอย่างมาก มีแฟนคลับคอยติดตามดูคอนเทนต์หลายล้านคน

สมาชิก Fashion Grandmas สวมชุดกี่เพ้าซ้อมการแสดงก่อนขึ้นโชว์ในรายการทีวีที่ปักกิ่ง (credit : NOEL CELIS / AFP)

นอกจากความงามสมวัยแล้ว อินฟลูเอนเซอร์รุ่นคุณยายเหล่านี้ยังมีข้อได้เปรียบตรงที่สามารถสอดแทรกข้อคิดในการใช้ชีวิตต่าง ๆ ทั้งเรื่องครอบครัว ชีวิตสมรส ความรัก มุมมองต่อสังคม ฯลฯ ลงไปในคอนเทนต์ของตัวเอง จึงทำให้คอนเทนต์ของพวกท่านมีข้อแตกต่างจากยูทูบเบอร์หรืออินฟลูอินเซอร์รุ่นใหม่ ๆ ที่ยังขาดประสบการณ์ด้านนี้

“แฟน ๆ รุ่นหนุ่มสาวของเราบอกว่าพวกเขาไม่กลัวการแก่อีกแล้วหลังจากที่ได้เห็นคุณยายแบบพวกเรายังคงใช้ชีวิตอย่างมีความสุข แล้วก็ยังคงแต่งตัวงดงามทันสมัยได้” คุณยาย Sang กล่าว

ทั้งนี้ จีนเป็นอีกประเทศหนึ่งที่มีประชากรสูงวัยเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว และกรุงปักกิ่ง เมืองหลวง ก็เผชิญกับความท้าทายในการหางาน หาอาชีพ และหาที่ทางให้กับประชากรวัยเกษียณหลายสิบล้านคน

แต่ถ้าหากมองในแง่การตลาดแล้ว ประชากรสูงวัยที่มีอยู่เป็นจำนวนมากเหล่านี้ถือเป็นกลุ่มเป้าหมาย (target group) ที่น่าสนใจในการสร้างรายได้ หากคุณสามารถสร้างคอนเทนต์ที่โดนใจพวกเขา ซึ่งเป็นกลุ่มที่มีกำลังทรัพย์ และมีความสนใจในหลาย ๆ เรื่อง ทั้งการรักษาสุขภาพ ความบันเทิง ความงาม การบริโภค ฯลฯ

ที่สำคัญ กลุ่มประชากรสูงวัยยังติดมือถือเป็นอย่างมาก (ไม่เชื่อก็ลองสังเกตพ่อแม่ปู่ยาตายายของพวกเราดู) ซึ่งจุดนี้นี่เองที่ทำให้คอนเทนต์จากเหล่าอินฟลูเอนเซอร์รุ่นคุณยายได้รับความนิยมเป็นอย่างมาก

กลุ่ม Fashion Grandmas กับการแสดงชุด Xingguang Dadao ที่จะออกอากาศทางสถานีโทรทัศน์ CCTV ในเดือนกรกฎาคมนี้ (credit : NOEL CELIS / AFP)

กลุ่ม Fashion Grandmas มีสมาชิกหลักอยู่ 23 คน กระจายอยู่ทั่วประเทศ อายุอยู่ในช่วงปลาย 50 ไปจนกลาง 70 คุณย่าคุณยายเหล่านี้ทำเงินจาก pop-up ads ที่ปรากฎในคลิป และการไทอินสินค้าต่าง ๆ เข้าไประหว่างที่มีการไลฟ์สด

“พวกท่านสามารถขายของได้มากถึง 200 ชิ้น ภายในเวลาเพียงแค่นาทีเดียวหลังจากที่เริ่มไลฟ์สด” He Daling ผู้จัดการของเหล่าคุณยายอินฟลูเอนเซอร์กล่าว

• อินฟลูเอนเซอร์ในการใช้ชีวิต

จุดแข็งอย่างหนึ่งของคอนเทนต์จากเหล่าอินฟลูเอนเซอร์รุ่นคุณยายก็คือเนื้อหาที่สร้างแรงบันดาลใจอย่างเช่น “ความสวยงามไม่ได้เป็นเรื่องของคนหนุ่มสาวเท่านั้น” หรือ “ผู้สูงอายุก็สามารถใช้ชีวิตสนุกสนานได้”

แม้แต่การออกมาเรียกร้องในประเด็นที่จริงจังอย่าง ปัญหาความรุนแรงในครอบครัว อินฟลูเอนเซอร์เหล่านี้ก็ออกมาพูดถึงเช่นกัน

อย่างคลิปหนึ่งที่มีผู้ชายกำลังเงื้อมือขึ้นเพื่อที่จะทุบตีแฟนสาวในร้านแห่งหนึ่ง ก่อนที่คุณยายอินฟลูเอนเซอร์จะเดินเข้าไปคว้าแขนเขาเอาไว้ พร้อมกับโบกมือให้เจ้าหน้าที่รักษาความปลอดภัยออกมาลากเขาออกไป พร้อมกับปรากฎข้อความขึ้นในคลิปว่า “การใช้ความรุนแรงในครอบครัวเป็นเรื่องผิดกฎหมาย” และ “การทุบตีผู้หญิงเป็นเรื่องน่าละอาย”

หรือคลิปผู้หญิงท้องถูกผู้เป็นสามีข่มขู่ ก่อนที่คุณยายจะเข้าไปสั่งให้บอดี้การ์ดจับผู้ชายคนนั้นตรึงติดเก้าอี้ แล้วเข้าไปโอบกอด ปลอบประโลมผู้หญิงคนนั้น

“ผู้สูงอายุควรใช้ชีวิตอย่างที่พวกเขาต้องการ แล้วก็มองโลกในแง่ดี” คุณยาย Sang กล่าว “อายุมันเป็นเพียงแค่ตัวเลข”

ช่องของคุณยาย Ruan Yaqing บนแอพวีดิโอแชริงของจีนที่ชื่อว่า Kuaishou (credit : GREG BAKER / AFP)

• สวย รวย ฉลาด มีมือถือใช้

ทั้งนี้ รัฐบาลจีนกำหนดให้ประชากรที่เกิดในยุค 1960s เกษียณอายุในวัย 60 ปี สำหรับผู้ชาย และ 55 ปี สำหรับผู้หญิง โดยผู้เกษียณอายุเหล่านี้เป็นกลุ่มแรก ๆ ที่ได้รับการศึกษาขั้นสูงภายหลังจากการ ‘ปฏิวัติวัฒนธรรม’ ของเหมาเจ๋อตุง

Bian Changyong ซีอีโอบริษัท Beijing Dama Technology Company ซึ่งช่วยดูแลจัดการโซเชียลมีเดียให้กับเหล่าอินฟลูเอนเซอร์รุ่นคุณยาย กล่าวว่า “ผู้สูงวัยเหล่านี้นอกจากจะรวยแล้วยังมีการศึกษาสูง ซึ่งนั่นทำให้อุตสาหกรรมอินเทอร์เน็ตที่เกี่ยวกับผู้สูงวัยในจีนเป็นอุตสาหกรรมที่ทั้งทำเงิน แล้วก็มีคุณภาพ”

มูลค่าทางเศรษฐกิจของกลุ่มผู้สูงวัยในจีนมีมูลค่าแตะ 5.7 ล้านล้านหยวน (เกือบ 28 ล้านล้านบาท) ในปี 2564 นี้ จากข้อมูลของ iiMedia Research

นอกจากนี้ การระบาดของโควิด-19 ยังเป็นตัวกระตุ้นให้ผู้สูงวัยหมกมุ่นกับโลกออนไลน์กันมากขึ้น ไม่ว่าจะเป็นในเรื่องของการชอปปิ้ง หรือการหาความบันเทิงทางอินเทอร์เน็ต และเพื่อเก็บเกี่ยวผลประโยชน์มหาศาลจากผู้บริโภคสูงวัยเหล่านี้ บริษัทของ Bian จึงจัดคอร์สออนไลน์ให้พวกท่านได้เรียนร้องเพลง เต้นรำ หรือแม้แต่การเรียนกังฟูผ่านช่องไลฟ์สตรีมต่างๆ

Bian บอกว่า อุตสาหกรรมอินเทอร์เน็ตของจีนทำเงินจากคนทุกกลุ่ม ไม่ว่าจะเป็นผู้ชาย ผู้หญิง คนหนุ่มสาว พ่อแม่ผู้ปกครอง แต่ยังไม่ค่อยมีคนสนใจกลุ่มผู้สูงวัย ซึ่งยังมีโอกาสให้เก็บเกี่ยวอีกมาก

คุณยาย Ruan Yaqing อัดคลิปที่สวนสาธารณะในกรุงปักกิ่งเพื่อนำไปลงช่องของตัวเองบนแอพ Kuaishou และ Douyin ซึ่งเป็น TikTok เวอร์ชั่นจีน (credit :  GREG BAKER / AFP)

คุณยาย Ruan Yaqing วัย 58 ปี มีช่องวีดิโอเป็นของตัวเอง คุณยายใช้ไอโฟนถ่ายคลิปที่มีแฟนๆ กว่า 6 ล้านคนตามดูคลิปพาทัวร์ประวัติศาสตร์ และวัฒนธรรมของกรุงปักกิ่ง

คุณยายบอกว่าชอบการไลฟ์สดเพราะทำให้ตัวเองไม่ต้องติดแหงกอยู่กับบ้านเฉยๆ โดยคอนเทนต์ของคุณยายจะมีค่านิยมอันดีงามของคนรุ่นเก่าสอดแทรกอยู่ด้วย โดยคุณยายบอกเอาไว้ว่า

“คนรุ่นใหม่ชอบคิดว่าคนแก่ไม่รู้อะไรเลย แต่จริงๆ แล้วพวกเรารู้ทุกอย่างต่างหาก”