'คอบร้าโกลด์'ฝึกร่วมใหญ่ที่สุดในโลก

ข้อมูลจากกระทรวงการต่างประเทศ ระบุว่า การฝึกคอบร้าโกลด์ (Cobra Gold) เป็นหนึ่งในความร่วมมือทางทหารระหว่างไทยกับสหรัฐ เริ่มต้นการฝึกครั้งแรกในปี 2499 มีการฝึกผสมยกพลขึ้นบกระหว่างกองทัพเรือไทยกับกองทัพเรือและหน่วยบัญชาการนาวิกโยธินสหรัฐฯ

ต่อมาเพื่อให้การฝึกมีลักษณะบูรณาการมากขึ้น ในปี 2525 กองทัพเรือจึงได้รวมการฝึกของกองทัพเรือและกองทัพเรือสหรัฐฯหลายรหัสการฝึกเข้าด้วยกัน กำหนดเป็นรหัสการฝึกใหม่ เรียกว่า "คอบร้าโกลด์ 82" โดยกองทัพอากาศจัดกำลังเข้าร่วมการฝึกด้วย ซึ่งต่อมาในปี 2526 กองทัพบกได้จัดหน่วยรบพิเศษเข้าร่วมการฝึกอีกเหล่าทัพหนึ่ง จึงอาจกล่าวได้ว่าเป็นจุดเริ่มต้นของการฝึกร่วมและผสมครบทั้ง 3 เหล่าทัพเป็นครั้งแรกในประเทศไทย

เนื่องจากการฝึกคอบร้าโกลด์มีการพัฒนาอย่างกว้างขวาง ประกอบกับมีกำลังจากทุกเหล่าทัพเข้าร่วมการฝึก ดังนั้นเพื่อให้การฝึกเกิดประสิทธิภาพสูงสุด กองบัญชาการทหารสูงสุด (บก.สส. หรือกองทัพไทยในปัจจุบัน) จึงได้เข้ามาจัดการฝึกตั้งแต่ปี 2529 ภายใต้รหัสการฝึก "คอบร้าโกลด์ 86" โดยเน้นการฝึกหน่วยทหารในการปฏิบัติการรบตามแบบด้วยกำลังขนาดใหญ่ระดับกองกำลังเฉพาะกิจร่วมและผสม เข้าปฏิบัติการในยุทธบริเวณ

ต่อมาเมื่อสงครามเย็นยุติลงอย่างสิ้นเชิง ทำให้แนวโน้มของการเกิดสงครามขนาดใหญ่มีความเป็นไปได้น้อย ในปี 2543 การฝึกคอบร้าโกลด์ได้เพิ่มรูปแบบการฝึกให้มีการปฏิบัติการทางทหารนอกเหนือจากสงคราม ภายใต้กรอบของสหประชาชาติเข้าไว้ด้วย เช่น การรักษาสันติภาพ การต่อต้านการก่อการร้าย การบรรเทาภัยพิบัติทางธรรมชาติ เป็นต้น ซึ่งเป็นบทบาทใหม่ของการปฏิบัติการทางทหารตามสถานการณ์ด้านความมั่นคงที่เปลี่ยนแปลงไป

พร้อมทั้งขยายขอบเขตการฝึกปัญหาที่บังคับการ (การฝึกพัฒนาทักษะความรู้รูปแบบหนึ่ง) จากการฝึกแบบทวิภาคีเป็นการฝึกเป็นพหุภาคี โดยสิงคโปร์เป็นชาติแรกที่เข้าร่วมในการฝึกคอบร้าโกลด์ 2000 นอกจากนี้ เพื่อแสดงออกถึงความโปร่งใส และความร่วมมือระหว่างชาติพันธมิตร จึงเปิดโอกาสให้ประเทศที่สนใจจัดผู้แทนเข้าร่วมสังเกตการณ์การฝึกได้ ทั้งในขั้นการวางแผนและขั้นการฝึกปัญหาที่บังคับการ

นอกจากนั้น การฝึกนี้เป็นเวทีให้ "โครงการชุดช่วยการวางแผนผสมหลายชาติ" หรือ MPAT (Multinational Planning Augmentation Team) ที่จัดตั้งขึ้นเพื่อพัฒนาขีดความสามารถในการวางแผนเผชิญสถานการณ์วิกฤติร่วมกัน ส่งผู้แทนมาร่วมการฝึกในกองกำลังเฉพาะกิจร่วมและผสมเพื่อแลกเปลี่ยนความรู้และประสบการณ์กับกำลังพลของไทยที่ร่วมการฝึกตามวัตถุประสงค์ด้วย

เพื่อเป็นกรอบการประสานงานแก้ไขวิกฤติการณ์ในอนาคตขององค์กรระหว่างประเทศ องค์การพัฒนาเอกชน และกำลังทหารจากประเทศต่างๆ ทำให้การฝึกคอบร้าโกลด์พัฒนาเป็น "เวทีความสัมพันธ์ทางทหาร" ที่กว้างขวางยิ่งขึ้น จนกระทั่งได้รับอนุมัติให้เป็นการฝึกพหุภาคีในปี 2550 ทั้งการฝึกปัญหาที่บังคับการ การฝึกภาคสนาม/ภาคทะเล และการจัดโครงการช่วยเหลือประชาชน เพื่อให้กองทัพแสวงประโยชน์จากการฝึกได้ตามสภาพความพร้อมของแต่ละเหล่าทัพ

นางคริสตี้ เคนนีย์ เอกอัครราชทูตสหรัฐอเมริกาประจำประเทศไทย กล่าวในวันชาติสหรัฐอเมริกา วันที่ 4 ก.ค.ปีที่แล้วว่า สหรัฐและไทยมีความร่วมมือทางทหารที่เข้มแข็งมาก กองทัพของสหรัฐและไทยร่วมจัดการฝึกซ้อมทางทหารกว่า 50 ครั้งต่อปี อาทิ การฝึกร่วมผสมภายใต้รหัส Cope Tiger, CARAT และ Cobra Gold ซึ่งการฝึกร่วมผสมคอบร้าโกลด์ในปัจจุบันถือว่าเป็นการฝึกซ้อมทางทหารระดับพหุภาคีที่ใหญ่ที่สุดในโลก

สำหรับการฝึกคอบร้าโกลด์ ประจำปี 2557 หรือคอบร้าโกลด์ 2014 ซึ่งนับเป็นครั้งที่ 33 ได้จัดการฝึกไปแล้วระหว่างวันที่ 13 ม.ค.ถึง 21 ก.พ. มีประเทศที่เข้าร่วมการฝึกหลักรวมทั้งหมด 7 ประเทศ คือ ไทย สหรัฐอเมริกา สิงคโปร์ ญี่ปุ่น อินโดนีเซีย สาธารณรัฐเกาหลี และมาเลเซีย ขณะที่สาธารณรัฐประชาชนจีนได้จัดกำลังเข้าร่วมการฝึกเป็นครั้งแรกในโครงการช่วยเหลือประชาชน ใช้กำลังพลทั้งหมด 8,239 นาย