33 ปี แห่งความหลัง ‘ทักษิณ-ฮุน เซน’ ทั้งรักทั้งชัง
ทักษิณเคยกล่าวกับคนเสื้อแดงว่า “ในอาเซียนมีพี่น้อง 3 คนที่รักกันมาก คือ สุลต่านบรูไน ผม และสมเด็จฮุน เซน เพราะตลอดเวลาที่ถูกรังแก ทั้ง 2 ประเทศเปรียบเสมือนบ้านอีกหลังของผม ในยามยาก”
KEY
POINTS
- หลังรัฐประหาร 2549 สมเด็จฮุน เซน ได้ให้การช่วยเหลืออดีตนายกฯทักษิณ ระหว่างลี้ภัยอยู่ต่างประเทศ และได้รับการแต่งตั้งเป็นที่ปรึกษาส่วนตัว และที่ปรึกษาด้านเศรษฐกิจรัฐบาลกัมพูชา
- ทักษิณเคยกล่าวกับคนเสื้อแดงว่า “ในอาเซียนมีพี่น้อง 3 คนที่รักกันมากคือ สุลต่านบรูไน ผม และสมเด็จฮุน เซน เพราะตลอดเวลาที่ถูกรังแก ทั้ง 2 ประเทศเปรียบเสมือนบ้านอีกหลังของผมในยามยาก”
- อดีตนายกฯกัมพูชา พยายามอ้างเรื่องการปกป้องแผ่นดินกัมพูชา จึงแยกแยะความสัมพันธ์ส่วนตัวออกจากผลประโยชน์ชาติ และมองว่า ตระกูลชินวัตร เป็นศัตรูของกัมพูชา
ปมแตกหักระหว่างตระกูล “ฮุน” กับตระกูล“ชินวัตร” ยังเป็นปริศนา ทั้งที่ นายกฯแพทองธาร เพิ่งไปเยือนกัมพูชา ในบรรยากาศแสนชื่นมื่น เมื่อไม่นานมานี้
ไม่เพียงแต่คนไทยที่อยากรู้ข้อเท็จจริง คนกัมพูชาก็รู้สึกงุนงงต่อกลยุทธ์แบบแก๊งคอลเซ็นเตอร์ของสมเด็จฮุน เซน ที่ปล่อยคลิปเสียงสะท้านสะเทือนสองแผ่นดิน
นับจากยุคแปรสนามรบเป็นสนามการค้า จนถึงปัจจุบัน รวมเวลา 33 ปีของความสัมพันธ์ระหว่างทักษิณ ชินวัตร กับสมเด็จฮุน เซน ที่เริ่มต้นจากความหวาดระแวงทาง พัฒนามาเป็นสู่ความเป็นพี่น้อง ก่อนขาดสะบั้นด้วยเหตุผลทางการเมือง
ปี 2534 กลุ่มการเมืองจากกัมพูชา 4 กลุ่ม คือ เขมรสีหนุ เขมรเฮง สำริน เขมรแดง และเขมรเสรี ลงนามในข้อตกลงปารีสเพื่อยุติสงครามกลางเมือง
ปี 2536 อันแทค (UNTAC : องค์การบริหารชั่วคราวแห่งสหประชาชาติในกัมพูชา) ภายใต้ยูเอ็น ดำเนินการจัดการเลือกตั้งในกัมพูชา ปรากฏว่า พรรคฟุนซินเปก ของพระนโรดม รณฤทธิ์ ได้ สส.มาอันดับหนึ่ง รองลงมาคือพรรคประชาชนกัมพูชา
หลังการเลือกตั้งพรรคประชาชนกัมพูชา ไม่ยอมรับชัยชนะของพรรคฟุนซินเปก และได้ประกาศแยกจังหวัดทางภาคตะวันออกของกัมพูชาออกไปเป็นดินแดนอิสระ
เจ้านโรดม จักรพงษ์ พล.อ.สิน สอง ปลุกระดมประชาชนที่จังหวัดสวายเรียง ไม่ยอมรับผลการเลือกตั้งที่จัดโดยอันแทค โดยหวังจะได้รับความร่วมมือจากกลุ่มเฮง สำริน ฮุน เซน และเจีย ซิม
สุดท้าย กลุ่มฮุน เซน หักหลังเจ้านโรดม จักรพงษ์ หันไปจับมือเจ้านโรดมรณฤทธิ์ สกัดการก่อการรัฐประหาร จนได้จัดตั้งรัฐบาลผสมที่มีนายกรัฐมนตรี 2 คนคือ เจ้านโรดม รณฤทธิ์ และฮุน เซน
ย้อนไปเมื่อปี 2535 ทักษิณ เข้าไปทำธุรกิจสื่อสารและสถานีโทรทัศน์ในกัมพูชา ในนามบริษัทไอบีซี กัมพูชา จำกัด
บังเอิญมีการลุกฮือยึดอำนาจโดยเจ้านโรดม จักรพงษ์ และกองกำลังทหารเขมรสีหนุกลุ่มหนึ่ง ปรากฏว่า มีคนของไอบีซี กัมพูชา เข้าไปเกี่ยวข้องด้วย
ต่อมา ในรัฐบาลนโรดม รณฤทธิ์-ฮุน เซน มีการสืบสวนว่า ทักษิณและไอบีซีกัมพูชา ไม่มีส่วนเกี่ยวข้องกับการยึดอำนาจในครั้งนั้น
นัยว่า เป็นจุดเริ่มความสัมพันธ์ของทักษิณ และฮุน เซน ที่ไม่ราบรื่นและแฝงไว้ด้วยความหวาดระแวงพอสมควร
ถัดมา ทักษิณ ชินวัตร เป็นนายกรัฐมนตรี ได้เกิดเหตุการณ์เผาสถานทูตไทยในกัมพูชา เพราะข่าวลือเรื่องนักแสดงชาวไทยดูหมิ่นคนกัมพูชาเมื่อปี 2546
ทักษิณได้ประสานรัฐบาลกัมพูชา ให้ควบคุมสถานการณ์ ก่อนส่งกองทัพไปอพยพคนไทยกลับทันที โดยติดต่อกับฮุนเซน นายกรัฐมนตรีกัมพูชา รวมทั้งแจ้งสถานทูตกัมพูชาในประเทศไทยว่า
“ถ้าภายใน 1 ชั่วโมง เหตุการณ์ไม่เรียบร้อย ผมจะส่งหน่วยคอมมานโดเข้าไปในจุดเกิดเหตุ ขณะนี้ได้สั่งการให้เตรียมพร้อมแล้ว” คำประกาศของอดีตนายกฯทักษิณ ในเวลานั้น
ขณะเดียวกัน ทักษิณตัดสินใจลดความสัมพันธ์ทางการทูตกับกัมพูชา โดยห้ามคนเขมรเข้าประเทศไทย และส่งเครื่องบินซี 130 ไปรับคนไทยกลับบ้าน
จากเหตุการณ์เผาสถานทูตไทย ทำให้ สมเด็จฮุน เซน ได้พยายามสานสัมพันธ์ที่ดีกับทักษิณ เพื่อลบรอยบาดหมางระหว่างสองชาติ
หลังรัฐประหาร 2549 สมเด็จฮุน เซน ได้ให้การช่วยเหลืออดีตนายกฯทักษิณ ระหว่างลี้ภัยอยู่ต่างประเทศ และได้รับการแต่งตั้งเป็นที่ปรึกษาส่วนตัว และที่ปรึกษาด้านเศรษฐกิจรัฐบาลกัมพูชา
สมัยรัฐบาลยิ่งลักษณ์ ชินวัตร ทักษิณเดินทางมากัมพูชาบ่อยครั้ง พร้อมออกรอบตีกอล์ฟกับฮุนเซน
สงกรานต์ปี 2555 ทักษิณนัดพบคนเสื้อแดงที่กัมพูชา โดยการต้อนรับอย่างอบอุ่นของรัฐบาลกัมพูชา
ปีเดียวกัน จตุพร พรหมพันธุ์ นำทีมแกนนำ นปช.ไปเตะฟุตบอลกระชับมิตรกับทีมวีไอพีกัมพูชา นำโดยสมเด็จฮุน เซน ที่สนามกีฬาแห่งชาติ กรุงพนมเปญ
หลังรัฐประหาร 2557 สมเด็จฮุน เซน เปิดประเทศต้อนรับแกนนำ นปช.และแนวร่วมเสื้อแดงกว่า 200 คน ให้มาลี้ภัยในกัมพูชา
ทักษิณเคยกล่าวกับคนเสื้อแดงว่า “ในอาเซียนมีพี่น้อง 3 คนที่รักกันมากคือ สุลต่านบรูไน ผม และสมเด็จฮุน เซน เพราะตลอดเวลาที่ถูกรังแก ทั้ง 2 ประเทศเปรียบเสมือนบ้านอีกหลังของผมในยามยาก”
ในงานวันเกิดครบรอบ 71 ปีของสมเด็จฮุนเซน เมื่อ 5 ส.ค.2566 ทั้งทักษิณและยิ่งลักษณ์ ได้ไปร่วมงานฉลองวันเกิดภายในครอบครัวตระกูล “ฮุน” วันนั้น ฮุนเซนกล่าวว่า ทักษิณคือพี่ทูนหัว(God brother)
ตัดกลับมาที่ พ.ศ.นี้ สมเด็จฮุน เซน และลูกชาย ฮุน มาเนต เปิดเกมรุกหวังชิงพื้นที่สามเหลี่ยมมรกต จนเกิดการปะทะกันที่ช่องบก
กองทัพไทย ได้แสดงบทบาทตอบโต้ฝั่งกัมพูชาอย่างแข็งขัน โดยเฉพาะมาตรการปิดด่าน สกัดนักพนันฝั่งไทยไม่ให้ข้ามไปฝั่งกัมพูชา ส่งผลกระทบต่อกาสิโนตามแนวชายแดน ซึ่งเป็นฐานทุนให้ตระกูล “ฮุน”
สมเด็จฮุน เซน จึงทิ้งไพ่ลับแฉคลิปเสียงสนทนาส่วนตัว พร้อมข้ออ้างที่ว่า “เรื่องพี่น้องเป็นอีกเรื่องหนึ่ง แต่เรื่องแผ่นดินเป็นเรื่องของชาติ ซึ่งไม่อาจนำมาปะปนกันได้...”
อดีตนายกฯกัมพูชา พยายามอ้างเรื่องการปกป้องแผ่นดินกัมพูชา จึงแยกแยะความสัมพันธ์ส่วนตัวออกจากผลประโยชน์ชาติ และมองว่า ตระกูลชินวัตร เป็นศัตรูของกัมพูชา
นี่คือเล่ห์กลการเมืองแบบฮุนเซน ไม่เคยรักใครจริง ขนาดเจ้านโรดม รณฤทธิ์ ที่ยอมแชร์อำนาจให้ฮุน เซนเมื่อปี 2536 ยังแทบเอาตัวไม่รอด และต้องถอนตัวออกจากการเมืองกัมพูชา