เปิดผลตรวจ 'แม่น้ำกก' รอบ 3 สารหนูเกินมาตรฐาน 11 จุด งดบริโภค-ประมง

วันนี้ (1 มิ.ย. 68) กรมควบคุมมลพิษ (คพ.) กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ได้รายงานผลการตรวจวัดคุณภาพน้ำ "แม่น้ำกก" และลำน้ำสาขาที่ไหลลงสู่แม่น้ำกก รวมถึงแม่น้ำสายและแม่น้ำโขง โดยผลการเก็บตัวอย่างครั้งที่ 3 ระหว่างวันที่ 12 - 16 พฤษภาคม 2568 พบว่ามีสารหนู (As) เกินมาตรฐานในหลายพื้นที่ โดยเฉพาะบริเวณที่ติดกับชายแดนเมียนมา

ตามที่ คพ. ได้ดำเนินงานตรวจวัดคุณภาพสิ่งแวดล้อมในแม่น้ำกก 15 จุด (KK01 – KK15) และลำน้ำสาขา ได้แก่ แม่น้ำฝาง แม่น้ำลาว แม่น้ำกรณ์ แม่น้ำสรวย รวมถึงแม่น้ำสาย 3 จุด และแม่น้ำโขง 2 จุด ในพื้นที่จังหวัดเชียงใหม่และเชียงราย เพื่อแก้ไขปัญหาแม่น้ำกกมีความขุ่นผิดปกติ โดยมีแผนเก็บตัวอย่างน้ำเดือนละ 2 ครั้ง และตะกอนดินเดือนละ 1 ครั้ง ตั้งแต่เดือนมีนาคมถึงกันยายน 2568
 

ผลตรวจวิเคราะห์คุณภาพน้ำ

จากการตรวจวิเคราะห์คุณภาพน้ำตามมาตรฐานคุณภาพน้ำในแหล่งน้ำผิวดิน พบว่า

แม่น้ำกก : ใน 15 จุดที่เก็บตัวอย่าง พบว่า 11 จุดมีค่าสารหนูเกินมาตรฐาน 0.010 มิลลิกรัมต่อลิตร (มก./ล.) โดยเฉพาะในพื้นที่จังหวัดเชียงใหม่ 3 จุดแรก (KK01-KK03) และในจังหวัดเชียงราย 8 จุด (KK04-KK11) มีค่าสารหนูอยู่ระหว่าง 0.011 - 0.030 มก./ล. โดยจุดที่มีค่าสูงสุดคือ KK01 บริเวณชายแดนไทย-พม่า ต.ท่าตอน อ.แม่อาย จ.เชียงใหม่ ซึ่งมีค่าสารหนูสูงถึง 0.030 มก./ล.

แม่น้ำสาขา : แม่น้ำฝาง แม่น้ำกรณ์ แม่น้ำลาว และแม่น้ำสรวย มีคุณภาพน้ำเป็นไปตามมาตรฐานที่กำหนด

แม่น้ำสาย : พบสารหนูเกินมาตรฐานทั้ง 3 จุด โดยมีค่าอยู่ระหว่าง 0.017 - 0.024 มก./ล. จุดที่มีค่าสูงสุดคือ SA02 บริเวณสะพานมิตรภาพแม่น้ำสายแห่งที่ 2 อ.แม่สาย จ.เชียงราย มีค่าสารหนู 0.024 มก./ล.

แม่น้ำโขง : พบสารหนูเกินมาตรฐานทั้ง 2 จุด โดยมีค่าอยู่ระหว่าง 0.025 - 0.026 มก./ล.

ข้อสังเกตและผลกระทบ

จากการวิเคราะห์ข้อมูลเบื้องต้น คพ. สันนิษฐานว่า

ความขุ่นและสารหนูสูงในพื้นที่ชายแดนเมียนมา : ผลคุณภาพน้ำในแม่น้ำกกและแม่น้ำสายบริเวณที่ติดกับพรมแดนเมียนมา แสดงให้เห็นถึงค่าความขุ่นสูงและโลหะหนักประเภทสารหนูสูง ซึ่งสะท้อนถึงกิจกรรมการทำเหมืองที่ชัดเจนในพื้นที่ดังกล่าว

ผลกระทบต่อแม่น้ำโขง : ค่าสารหนูที่พบในแม่น้ำโขงอาจได้รับผลกระทบมาจากแม่น้ำสายที่ไหลมาบรรจบกับแม่น้ำรวกและลงสู่แม่น้ำโขง อย่างไรก็ตาม คพ. จะตรวจสอบคุณภาพน้ำที่ไหลมาจาก สปป.ลาว เพื่อให้ข้อมูลสมบูรณ์มากยิ่งขึ้น

ความเสี่ยงต่อสุขภาพและสิ่งมีชีวิต : พื้นที่ที่พบสารหนูสูงเกินมาตรฐานอาจส่งผลกระทบต่อสุขภาพอนามัยหากมีการนำน้ำไปอุปโภคบริโภคโดยไม่ผ่านการปรับปรุงคุณภาพก่อน นอกจากนี้ยังอาจเป็นอันตรายต่อสัตว์น้ำ ไม่ควรทำการประมงหรือกิจกรรมทางน้ำในบริเวณดังกล่าว

ทั้งนี้ คพ. ได้เก็บตัวอย่างคุณภาพน้ำครั้งที่ 4 ระหว่างวันที่ 26 - 30 พฤษภาคม ที่ผ่านมา และจะประชาสัมพันธ์ผลการตรวจวิเคราะห์ให้ทราบต่อไปเมื่อห้องปฏิบัติการดำเนินการแล้วเสร็จ

ประชาชนที่อาศัยอยู่ในพื้นที่ใกล้เคียงและผู้ที่ใช้น้ำจากแม่น้ำดังกล่าวควรเพิ่มความระมัดระวัง และติดตามประกาศจากหน่วยงานราชการอย่างใกล้ชิด