วิกฤตแม่น้ำกก 'สารหนู-ตะกั่ว'เกินมาตรฐาน งดกินปลาน้ำจืดเสี่ยง

อัปเดตสถานการณ์วิกฤตแม่น้ำกก จังหวัดเชียงราย พบสารปนเปื้อนโลหะหนัก "สารหนู-ตะกั่ว" ปนเปื้อนเกินมาตรฐาน สธ. เตือนงดกินปลาน้ำจืดจากลำน้ำเสี่ยง โดยเฉพาะกลุ่มเปราะบาง หวั่นกระทบสุขภาพรุนแรง ย้ำตรวจหาสารหนูในระบบห่วงโซ่อาหารนาน 4 เดือน วิเคราะห์น้ำประปาหมู่บ้าน แนะล้างผักผลไม้ก่อนบริโภคช่วยลดการปนเปื้อนได้

เปิดสถานการณ์พบสารปนเปื้อนเกินค่าในหลายพื้นที่

นพ.วีรวุฒิ อิ่มสำราญ รองปลัดกระทรวงสาธารณสุข กล่าวถึงสถานการณ์ การปนเปื้อนโลหะหนักในแม่น้ำกก แม่น้ำสาย และแม่น้ำโขง พื้นที่ จ.เชียงราย ว่า จากข้อมูลการตรวจวัดคุณภาพน้ำผิวดินโดยสำนักงานสิ่งแวดล้อมและควบคุมมลพิษที่ 1 เชียงใหม่ ระหว่างวันที่ 1–2 พฤษภาคม 2568 พบว่า แม่น้ำกก แม่น้ำสาย และแม่น้ำโขง บริเวณพื้นที่ จ.เชียงราย มีการปนเปื้อนสารโลหะหนัก 

โดยเฉพาะ “สารหนู” และ “ตะกั่ว” เกินค่ามาตรฐานในหลายจุด เช่น จุดบ้านแซว บ้านหัวฝาย สะพานมิตรภาพไทย-เมียนมาแห่งที่ 2 บ้านป่าซางงาม รวมถึงตะกอนดินแม่น้ำกกและโขงบริเวณเขต อ.แม่อาย และ อ.เมือง 

ผลกระทบต่อสุขภาพ ใครคือกลุ่มเสี่ยง?

ซึ่งจะส่งผลกระทบต่อสุขภาพของประชาชนได้จากการบริโภคปลาในพื้นที่เป็นประจำ โดยเฉพาะกลุ่มเสี่ยง คือ เด็ก หญิงตั้งครรภ์ และผู้สูงอายุ อาจทำให้เกิดอาการทางระบบประสาท มีอาการชาที่ปลายมือปลายเท้า ระบบผิวหนังเกิดอาการ "ไข้ดำ" คือ ผิวหนังหนา สีคล้ำ และระบบหัวใจ ทำให้หัวใจเต้นผิดจังหวะ

สธ. เร่งเฝ้าระวังและช่วยเหลือประชาชน

กระทรวงสาธารณสุข โดยสำนักงานสาธารณสุขจังหวัดเชียงราย ไม่ได้นิ่งนอนใจ ได้มีการเฝ้าระวังและติดตามสถานการณ์อย่างใกล้ชิด เพื่อความปลอดภัยของประชาชนในพื้นที่ โดยได้ดำเนินการดังนี้

• แจ้งเตือนและงดบริโภค: เตือนประชาชนงดบริโภคปลาน้ำจืดจากลำน้ำเสี่ยงในพื้นที่ที่ตรวจพบการปนเปื้อน
• ตรวจสุขภาพเชิงรุก: เร่งตรวจสุขภาพประชาชนที่บริโภคปลาน้ำจืดในพื้นที่เสี่ยง และประสานโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล (รพ.สต.) และโรงพยาบาลในพื้นที่ เพื่อเฝ้าระวังอาการผิดปกติที่อาจเชื่อมโยงกับพิษสารหนูและตะกั่ว
• จัดตั้งหน่วยแพทย์เฉพาะกิจ: ร่วมกับกรมควบคุมโรคและกรมอนามัย ลงพื้นที่ตรวจหาสารหนูในห่วงโซ่อาหารเป็นระยะเวลา 4 เดือน
• สุ่มตรวจน้ำประปา: องค์การบริหารส่วนจังหวัดได้วางแผนสุ่มตรวจน้ำประปาหมู่บ้านที่อยู่ริมแม่น้ำกกตลอดสายจนถึงเดือนกันยายน โดยจะส่งตรวจวิเคราะห์ที่ศูนย์วิทยาศาสตร์การแพทย์ที่ 1-1 เชียงราย

ปลอดภัยไว้ก่อน 3 วิธีล้างผักผลไม้ลดสารปนเปื้อน

สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดเชียงราย ยังได้ให้ความรู้และคำแนะนำแก่ประชาชนเกี่ยวกับการทำความสะอาดพืชผักผลไม้และวัตถุดิบที่นำมาประกอบอาหารให้ปลอดภัยจากสารหนู ตามข้อสั่งการของผู้ว่าราชการจังหวัด โดยแนะนำ 3 วิธีง่ายๆ ดังนี้

• ล้างด้วยน้ำไหล: แช่ผักในน้ำสะอาดนาน 15 นาที จากนั้นเปิดน้ำไหลผ่าน คลี่ใบผักถูไปมาประมาณ 2 นาที
• แช่น้ำผสมน้ำส้มสายชู 5%: ใช้น้ำส้มสายชู 1 ช้อนโต๊ะ ต่อน้ำ 4 ลิตร แช่ผักผลไม้นาน 15 นาที แล้วล้างออกด้วยน้ำสะอาด
• แช่ในเบกกิ้งโซดา: ใช้อัตราส่วนเบกกิ้งโซดาครึ่งช้อนโต๊ะ ต่อน้ำ 10 ลิตร แช่ไว้ 15 นาที แล้วล้างออกด้วยน้ำสะอาด

อ้างอิง-ภาพ : สำนักงานสิ่งแวดล้อมเเละควบคุมมลพิษที่ 1 เชียงใหม่ , กระทรวงสาธารณสุข