เปิด!เสี่ยงทายฝนฟ้า ด้วยนางด้งหลังสงกรานต์

ที่บ้านดงบัง ต.ดงบัง อ.นาดูน จ.มหาสารคาม ได้มีพิธีเสี่ยงทายฝนฟ้าว่าจะตกต้องตามฤดูกาล หรือ ฝนฟ้าจะดีหรือไม่ ด้วยการทำพิธีเสี่ยงทายด้วยนางด้ง ซึ่งเป็นประเพณีที่ทำติดต่อกันมานานทุกปี

โดยการทำพิธีจะมีการเลือกแม่หม้ายสองคน ซึ่งเป็นชาวบ้านในหมู่บ้าน และมีอายุมาก มาถือกระด้งคนละฝั่ง โดยกระด้งที่นำมานั้น เป็นกระด้งที่สานจากไม้ไผ่สองอัน ซึ่งชาวบ้านได้ใช้เพื่อประกอบกิจกรรมในครัวเรือนอยู่แล้ว โดยภายในกระด้งนั้นจะมีดอกไม้ ธูป เทียน เงิน และเหล้าขาว จากนั้นเอากระด้งสองอันมาประกบกัน แล้วใช้ไม้ไผ่ประกอบหน้าหลัง ทำเป็นสี่มุม เพื่อไม่ให้กระด้งทั้งสองอันที่ประกอบกันอยู่นั้นหลุดออกจากกันได้ โดยมีการใช้เชือกมัดอย่างแน่นหนา

จากนั้นจะให้หญิงหม้ายทั้งสองคนนั่งถือไม้ไผ่ที่ประกบกระด้งลักษณะเป็นด้ามจับคนละฝั่ง ก่อนจะให้ปราชญ์ชาวบ้านผู้ประกอบพิธี อัญเชิญเทวดาลงมาสิงสถิตย์ในพิธี จากนั้นคนในหมู่บ้านจะร่ายรำ ปรบมือ และตีกลอง เดินวนนางด้งที่นั่งอยู่กับพื้น พร้อมกับมีเสียงร้องอัญเชิญเทวดาจากปราชญ์ชาวบ้านประกอบด้วย พอรำไปได้สัก 4-5 รอบ กระด้งในมือของหญิงหม้ายทั้งสองคนจะเริ่มพลิกกลับไปมา ก่อนนางด้งทั้งสองคนจะลุกขึ้นและเดินไปหาหลักไม้ไผ่ ที่มีการเสียบไว้คนละมุม หลักหนึ่งจะเสียบอยู่ทางทิศตะวันตก หลักหนึ่งจะอยู่ทางทิศตะวันออก

ซึ่งหลักไม้ไผ่ทั้งสองหลักนั้นจะมีการเขียนข้อความเอาไว้บริเวณปลายไม้ไผ่ หลักละ 1 ข้อความคือ ฝน กับ แล้ง โดยการเสี่ยงทายจะทำกัน 3 ครั้งเพื่อความถูกต้อง โดยการเดินไปยังหลักของนางด้งนั้น หากหลักไหนนางด้งเดินไป 2 ใน 3 ครั้ง ก็จะดึงหลักไม้ไผ่นั้นมาเปิดดูข้อความที่เสี่ยงทาย ซึ่งปีนี้พบว่านางด้งเดินไปยังหลักที่เขียนว่าฝนสองครั้ง จึงมีการทำนายว่าฟ้าฝนจะดี น้ำท่าจะอุดมสมบูรณ์

โดยเรื่องนี้ นายสงกา พิมรัมย์ อายุ 78 ปี มัคทายกวัดโพธาราม บ้านดงบัง ซึ่งเป็นผู้นำในการประกอบพิธี เปิดเผยว่าการเสี่ยงทายแบบนี้ชาวบ้านได้ทำมาต่อเนื่องทุกปีกว่า 50-60 ปีแล้ว เป็นประเพณีที่สืบทอดกันมา โดยจะทำในวันที่ 15 เม.ย. หลังมหาสงกรานต์ โดยชาวบ้านจะออกมาทำพิธีเสี่ยงทายอย่างพร้อมเพรียงกัน โดยปีก่อน นางด้งทำนายว่าฝนแล้งก็แล้งจริงๆ แต่ปีนี้ ทำนายว่าฝนจะดีชาวบ้านก็ดีใจ เพราะหากฝนดีก็จะได้ทำนากันได้ผล ซึ่งผลการทำนายของนางด้งนั้น แม่นทุกปี

ด้านนางพิมพา เกษไธสง อายุ 75 ปี ชาวบ้านดงบังบอกว่า การเลือกนางด้งนั้นไม่ใช่ว่าใครจะเป็นก็ได้ เพราะตนเองเคยถูกเลือกไปเป็นนางด้ง แต่พออัญเชิญเทวดามาลง แต่เทวดาไม่มา ทำให้ไม่สามารถเป็นนางด้งเพื่อเสี่ยงทายได้ สำหรับคนที่เป็นนางด้งได้จะต้องเป็นคนมีจิตอ่อน และประเพณีนี้ศักดิ์สิทธิ์มาก ไม่ได้ทำเล่นๆ เพราะชาวบ้านชื่อถือมาก และการเสี่ยงทายมักจะเป็นจริงทุกปี