ขุดพบอีก! โบราณวัตถุอายุพันปี ณ วัดธรรมจักรเสมาราม จ.นครราชสีมา

นายพนมบุตร จันทรโชติ อธิบดีกรมศิลปากร เปิดเผยว่า ได้รับรายงานจากนายทศพร ศรีสมาน ผู้อำนวยการสำนักศิลปากรที่ 10 นครราชสีมา ว่ามีการขุดพบโบราณวัตถุจากการดำเนินงานโครงการอนุรักษ์และพัฒนา โบราณสถานพระนอน วัดธรรมจักรเสมาราม อ.สูงเนิน จ.นครราชสีมา 

เครื่องประดับทำด้วยโลหะ 33 รายการ

โดยเมื่อวันที่ 21 เมษายน 2568 ขณะดำเนินการเพื่อเตรียมการตัดความชื้นใต้ดินที่ระดับความลึกประมาณ 1.30 เมตร ได้พบ เครื่องประดับทำด้วยโลหะ ซึ่งมีสภาพไม่สมบูรณ์ บรรจุในภาชนะดินเผา

จากการตรวจสอบเบื้องต้นพบว่า เครื่องประดับดังกล่าวทำด้วยโลหะประเภท สำริด เงิน และทองคำ จำนวนทั้งสิ้น 33 รายการ อาทิ แหวนทอง ต่างหูเงิน และเครื่องประดับสำริดรูปทรงต่าง ๆ เป็นต้น

โดยเฉพาะ ต่างหูแบบห่วงเกลียว ซึ่งสามารถเปรียบเทียบรูปแบบคล้ายกับต่างหูทองคำที่พบจากแหล่งโบราณคดีภูเขาทอง จังหวัดระนอง และแหล่งโบราณคดีท่าชนะ จังหวัดสุราษฎร์ธานี

ต่อมาเมื่อวันที่ 30 เมษายน ที่ผ่านมา ได้ขุดพบโบราณวัตถุที่ทำด้วย ทอง และ ตะกั่วชิน (โลหะผสมที่มีส่วนผสมของตะกั่วและดีบุก) จำแนกออกเป็น 3 รายการ ได้แก่

รายการที่ 1  แผ่นทองดุนรูปพระพุทธรูป

แผ่นทองดุนรูปพระพุทธรูป

ลักษณะรูปทรงสี่เหลี่ยมผืนผ้า สภาพค่อนข้างสมบูรณ์ ขนาดกว้าง 8 เซนติเมตร สูง 12.5 เซนติเมตร ดุนเป็นรูปพระพุทธรูปประทับนั่ง พระเศียรมีประภามณฑลล้อมรอบ เม็ดพระศกขมวดก้นหอยเม็ดใหญ่ พระกรรณยาว พระเนตรเหลือบต่ำ พระโอษฐ์หนา

ครองจีวรห่มเฉียง  พระกรซ้ายกำชายจีวร พระกรขวาทำวิตรรกมุทรา (ปางแสดงธรรม) นั่งขัดสมาธิราบบนฐานบัว 

บริเวณกึ่งกลางด้านขวาของแผ่นทอง เจาะรูขนาดเส้นผ่านศูนย์กลาง 0.3 เซนติเมตร สันนิษฐานว่าเจาะไว้สำหรับร้อยสายเพื่อเอาไว้ห้อยหรือผูก 

รายการที่ 2 : แผ่นชิน หรือ ตะกั่ว ดุนรูปพระพุทธรูป

แผ่นชิน ดุนรูปพระพุทธรูป

พระพุทธรูปมีลักษณะรูปทรงซุ้มโค้ง สภาพชำรุด ด้านขวาของแผ่นหักหายไป ขนาดกว้าง 11.5 เซนติเมตร สูง 15.5 เซนติเมตร

ดุนเป็นรูปพระพุทธรูปยืนตรง พระเศียรมีประภามณฑลล้อมรอบเป็นเม็ดไข่ปลา เม็ดพระศกใหญ่ขมวดเป็นก้นหอย พระขนงต่อกันเป็นรูปปีกกา พระนาสิกใหญ่ แย้มพระโอษฐ์เล็กน้อย

ครองจีวรห่มคลุมบางแนบเนื้อ พระกรทั้งสองทำวิตรรกมุทรา (ปางแสดงธรรม) ขนาบข้างด้วยบริวาร 

รูปบุคคลเบื้องขวาชำรุดหายไป ส่วนรูปบุคคลเบื้องซ้าย สันนิษฐานว่าเป็นพระพรหม 

เบื้องต้นเปรียบเทียบได้กับแผ่นโลหะดุนรูปพระพุทธรูปแสดงวิตรรกมุทราขนาบข้างด้วยรูปบุคคล ศิลปะแบบทวารวดี ขุดพบที่วัดพระประโทณ จังหวัดนครปฐม

ปัจจุบันจัดแสดงอยู่ที่ห้องศิลปะทวารวดี อาคารมหาสุรสิงหนาท พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระนคร 

รายการที่ 3: เป็นก้อนดินที่มีแผ่นโลหะฝังอยู่ภายใน จำนวน 3 ชิ้น 

แผ่นโลหะซ้อนเป็นชั้น ๆ สลับกับแผ่นปูนบาง ๆ ยังไม่ทราบจำนวนที่แน่ชัด เนื่องจากมีสภาพชำรุด โดยตำแหน่งที่ขุดพบอยู่บริเวณด้านหลังพระเศียรขององค์พระนอน

อธิบดีกรมศิลปากร กล่าวว่า ขณะนี้ทาง สำนักศิลปากรที่ 10 นครราชสีมา ได้รับมอบโบราณวัตถุ ศิลปวัตถุที่พบทั้งหมดมาเก็บรักษาที่ พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พิมาย เพื่อทำการตรวจสอบอย่างละเอียด โดยได้จัดทำบัญชี และอนุรักษ์เบื้องต้นแล้ว