สายงานช่างกลับมาฮิต คนรุ่นใหม่มองมั่นคง รายได้ดี ไม่ถูก AI แทนที่

ทุกวันนี้ คนรุ่นใหม่จำนวนมากเริ่มมองหาเส้นทางอาชีพที่ให้ความมั่นคงและยากต่อการถูกแทนที่ด้วยเทคโนโลยี AI โดยงานเหล่านั้นกลับไปปรากฏอยู่ใน “สายงานช่างและงานฝีมือ” ที่ครั้งหนึ่งเคยถูกมองว่าเชยหรือเป็นทางเลือกสำรอง

ทำไมครอบครัวยังเชียร์ลูกเรียนต่อมหาวิทยาลัย?

แม้ค่าเล่าเรียนจะสูงลิ่ว หนี้การศึกษาทะลุเพดาน และงานสายออฟฟิศเต็มไปด้วยความไม่แน่นอนเพราะการเข้ามาของ AI แต่ครอบครัวส่วนใหญ่ยังคงสนับสนุนให้ลูกมุ่งหน้าสู่รั้วมหาวิทยาลัย เพราะคนรุ่นพ่อแม่ยังมองว่า “ปริญญายังมีคุณค่าทางวัฒนธรรม” ตามคำของ แซม พิลลาร์ (Sam Pillar) ผู้ร่วมก่อตั้งและซีอีโอของ Jobber

ตามรายงาน Jobber’s Annual Blue Collar Report สะท้อนภาพความขัดแย้งดังกล่าวอย่างชัดเจน โดยผลสำรวจพบว่า

- 75% ของ Gen Z วางแผนเรียนต่อมหาวิทยาลัย 4 ปี
- มีเพียง 16% ของผู้ปกครองที่เชื่อว่าปริญญายังการันตีอนาคตที่มั่นคง
- 72% ของพ่อแม่เคยพูดคุยกับลูกเรื่อง “การถูกแทนที่ด้วย AI”
- 77% ของ Gen Z เห็นว่างานที่เลือกต้อง “ยากต่อการใช้ AI มาแทนที่”

และนั่นก็คือจุดที่งานช่างและงานฝีมือเข้ามามีบทบาท

“อาชีพสายช่างกำลังกลายเป็นหนึ่งในทางเลือกที่ฉลาดที่สุดสำหรับคนรุ่นใหม่ เพราะมันให้งานที่มั่นคง ยากต่อการถูกแทนที่ และยังเปิดโอกาสให้สร้างธุรกิจของตัวเองได้ด้วย” พิลลาร์ อธิบายย้ำ

การเรียนมหาวิทยาลัยยังจำเป็นในยุคนี้ไหม?

ทุกวันนี้คนรุ่นใหม่อายุน้อยต่างก็เริ่มตั้งคำถามว่า “คุ้มไหมที่จะเรียนต่อ?” ซึ่งนี่ถือเป็นสัญญาณสำคัญ เพราะตลอดหลายทศวรรษที่ผ่านมา ค่านิยมของสังคมมักฉายภาพว่า “ปริญญา 4 ปีคือหนทางเดียวสู่ความสำเร็จ” โรงเรียนมัธยมผลักดันให้เด็กเข้ามหาวิทยาลัย แต่แทบไม่ได้พูดถึงโรงเรียนสายอาชีพ

รายงานของ Jobber พบว่า 76% ของ Gen Z ถูกเชียร์ให้เข้ามหาวิทยาลัย แต่มีเพียง 31% เท่านั้นที่เคยได้ยินการพูดถึงโรงเรียนสายอาชีพ พิลลาร์บอกว่า ถึงเวลาแล้วที่เราต้องสร้าง “เรื่องเล่าใหม่” ที่วางการศึกษาสายอาชีพบนฐานเดียวกับมหาวิทยาลัย

แม้ข้อมูลจะชี้ชัด แต่งานสายช่างยังคงเจอกับ “ตราบาป” อยู่มาก โดย 71% ของ Gen Z เห็นว่าโรงเรียนสายอาชีพยังมีภาพลักษณ์ติดลบ และ 63% ของพ่อแม่ก็เห็นเช่นนั้น

“เราพยายามเปลี่ยนมุมมองนี้ เพราะเห็นจริงว่ามีคนจำนวนมากลาออกจากงานออฟฟิศ มาสร้างธุรกิจสายช่างของตัวเอง รายได้ดีกว่า ทำงานตามเงื่อนไขของตัวเอง และรู้สึกว่างานมีคุณค่ามากกว่า” พิลลาร์บอก

งานสายช่าง งานเทคนิคเฉพาะทาง ความมั่นคงที่ต่างออกไป

ในขณะที่พนักงานออฟฟิศกังวลว่า AI จะมาแย่งงานของพวกเขาไป แต่คนทำงานสายช่างกลับมั่นใจว่างานของพวกเขา แทบไม่มีทางถูกแทนที่ ประเด็นนี้ พิลลาร์อธิบายว่า “เทคโนโลยีช่วยทำให้งานเหล่านี้มีประสิทธิภาพมากขึ้น แต่ไม่สามารถแทนแรงงานมนุษย์ที่ต้องแก้ปัญหาในโลกจริงที่ซับซ้อนได้” 

อีกทั้งสายงานช่างยังเป็นเส้นทางสู่การสร้างธุรกิจส่วนตัวได้ง่ายกว่าเมื่อเทียบกับหลายสายงานในออฟฟิศ ยืนยันข้อมูลตามรายงานดังกล่าวที่เผยว่า 21% ของธุรกิจประปาและ 21% ของธุรกิจแอร์และระบบปรับอากาศมีรายได้เกิน 1 ล้านดอลลาร์ต่อปี นี่คือระดับที่เปลี่ยนชีวิตได้จริง

ยกตัวอย่างเช่น คอรี ไบรอน เจ้าของบริษัท Vancity Electrical ที่ได้ใบรับรองช่างไฟระดับสูงตั้งแต่อายุ 21 และเริ่มธุรกิจทันที ปัจจุบันสร้างรายได้เกิน 1 ล้านดอลลาร์ต่อปี

อีกเคสหนึ่งคือ แอมเบอร์ สตาร์ลิง ผู้ก่อตั้ง Good Witch Cleaning ที่เริ่มจากเครื่องดูดฝุ่นและอุปกรณ์เพียง 100 ดอลลาร์ ปัจจุบันทำรายได้ปีละราว 500,000 ดอลลาร์

งานช่างเหมาะกับคุณไหม แนะวัยทำงานทดลองงานจริง

พิลลาร์แนะนำว่าครอบครัวควรให้ลูกลองสัมผัสหรือลองทำงานสายช่างจริงๆ ดูก่อน เพื่อช่วยในการตัดสินใจ เช่น ฝึกงานในช่วงปิดเทอม หรือเข้าร่วมโครงการฝึกอาชีพ เพราะ 59% ของ Gen Z ที่ไม่สมัครเข้าฝึกงานสายช่างบอกว่า “ไม่รู้ข้อมูลเพียงพอ”

แน่นอนว่างานช่างไม่ได้เหมาะกับทุกคน เพราะต้องใช้ความอึด ความคิดแก้ปัญหา และการทำงานกับมือในสภาพแวดล้อมที่เปลี่ยนแปลง แต่สำหรับคนที่อยากเห็นผลลัพธ์เป็นรูปธรรม รักการทำงานกับผู้คน และให้คุณค่ากับอิสระ งานช่างอาจตอบโจทย์ที่สุด

พิลลาร์มองว่าตอนนี้เรากำลังอยู่บนทางแยกสำคัญ “หนี้การศึกษาเพิ่มขึ้น AI กำลังเปลี่ยนแปลงงานสายออฟฟิศ และคนหนุ่มสาวจำนวนมากถูกผลักเข้าสู่เส้นทางที่ไม่สะท้อนความจริงของเศรษฐกิจยุคนี้”

เขาย้ำว่า ทุกเส้นทางควรได้รับการนำเสนออย่างเท่าเทียม ไม่ว่าจะเป็นมหาวิทยาลัย สายอาชีพ หรือทางเลือกอื่นๆ “งานช่างไม่ควรถูกมองว่าเป็น ‘แผนสำรอง’ แต่คือทางเลือกที่กล้าหาญ มั่นคง และก้าวทันอนาคต มันคือเส้นทางที่ให้ทั้งความหมาย ความมั่นคง และโอกาสที่ยากจะมองข้ามได้”

 

อ้างอิง: Forbes, Annual Blue Collar Report