‘ปีศาจ’ ไร้เดียงสารูปใหม่ | อาหารสมอง

เพราะสามารถทับถมลงไปบนสิ่งที่หลายคนคิดว่าเป็นเรื่องไร้เดียงสา ขอเริ่มที่บุหรี่ไฟฟ้าและจักโยงไปสู่ภัยที่ผมได้กล่าวถึงไว้

บุหรี่ไฟฟ้า (e-cigarette) มีลักษณะเป็นแท่งกลมใหญ่กว่าบุหรี่ แบ่งเป็นส่วนของแบตเตอรี่และส่วนที่บรรจุขวดเล็กใส่ของเหลวมีกลิ่นหอมของดอกไม้และผลไม้ผสมกับนิโคตินสารเสพติด เมื่อดูดอากาศเข้าไปมันก็จะไปเปิดสวิตช์ไฟเกิดไฟแดงที่ปลายแท่งพร้อมกับสั่งให้แบตเตอรี่ทำงาน

เกิดความร้อนทำให้ของเหลวในขวดที่บรรจุไว้ระเหยขึ้นมาเป็นควันไอน้ำ ดูดเข้าไปในปอดเพื่อเสพนิโคติน การสูดเช่นนี้ทำให้ผู้สูบรับนิโคตินจากควันไอน้ำเข้าปอดโดยตรงโดยไม่ผ่านการเผาไหม้เป็นควันเข้าปอด

ฟังดูก็เหมือนจะดีที่ไม่สูบควันเข้าปอด แต่ปรากฏว่านานาองค์กรสำคัญด้านสุขภาพในระดับโลก เช่น WHO / The American Lung Association / American Cancer Society / The American Heart Association / FDA ฯลฯ ต่างไม่สนับสนุนบุหรี่ไฟฟ้าเป็นเสียงเดียวกัน มันมีอะไรอยู่ในกอไผ่หรือ จึงไม่ส่งเสริมสิ่งที่สามารถทดแทนบุหรี่ได้ และองค์กรเหล่านี้ก็ต่อต้านการสูบบุหรี่กันมาอย่างยาวนาน

ควันไอน้ำมาจากการระเหยของเหลวที่มีนิโคตินผสมอยู่ ของเหลวนี้มีชื่อว่า Propylene Glycol ใช้ในยาพ่นจมูกของผู้เป็นหืดหอบ เป็นสารผสมอาหารคนและสัตว์ ผสมครีมเสริมความงาม ผสมตัวยาเพื่อการละลาย ฯลฯ 

การใช้ของเหลวนี้ผสมนิโคตินเพื่อให้เป็นไอน้ำแทนควันบุหรี่นั้น ถึงแม้อาจทำให้เลิกการสูบบุหรี่แบบมีควันก็จริงอยู่แต่ไม่ได้ทำให้เลิกติดนิโคติน เพราะหันมาติดนิโคตินในบุหรี่ไฟฟ้าแทน ดังนั้น จึงไม่อาจสู้ได้กับการเลิกบุหรี่ไปทั้งหมด นี่คือเหตุผลแรกที่ทำให้วงการแพทย์ของโลกไม่พิศวาสบุหรี่ไฟฟ้า

2.เกรงว่า Propylene Glycol และสารประกอบอื่นๆ ในของเหลวอาจก่อให้เกิดมะเร็งในระยะยาว เนื่องจากยังไม่มีงานวิจัยที่มากเพียงพอที่จะลงมติรับรองการใช้ในขณะนี้ได้

3.ความเก๋ของบุหรี่ไฟฟ้าและความกลัวภัยจากควันบุหรี่อาจดึงดูดให้เยาวชนหันมาติดนิโคตินมากขึ้น และเท่ากับเพิ่มโอกาสความเป็นไปได้ในการที่จะหันไปสูบบุหรี่ในภายภาคหน้า หรือสูบทั้งสองอย่าง การยอมรับมันจะทำให้การรณรงค์เลิกสูบบุหรี่พ่ายแพ้ได้ 

4.อาจมีการเอาสารเสพติดอื่นใส่ในขวดเล็กของแท่งบุหรี่ไฟฟ้า ทำให้เกิดการเสพสิ่งเสพติดอื่นขึ้นได้อีกมากและสามารถใช้ได้อย่างแนบเนียนอีกด้วย

ทั้งสี่เหตุผลนี้ทำให้กิจกรรมเกี่ยวพันบุหรี่ไฟฟ้าผิดกฎหมายในประเทศจำนวนมากรวมทั้งประเทศไทยด้วย เหตุผลข้อที่สี่นี้แหละที่เกิดเป็นจริงขึ้นแล้วในปัจจุบัน กล่าวคือ พบว่ามีการใส่สารที่มีชื่อว่า Etomidate ลงไปในของเหลวในขวดเล็กของแท่งบุหรี่ไฟฟ้า 

สารนี้ปกติใช้ในการแพทย์เป็นยาสลบ เพื่อกดดันระบบสมองและประสาท เมื่อนำมาผสมกันก็ทำให้ผู้เสพมีอาการเคลิ้มพร้อมกับรู้สึกผ่อนคลายจากนิโคติน แต่การใช้อย่างขาดการควบคุมมีอันตรายมากจนอาจถึงแก่ชีวิตได้ เพราะความดันโลหิตตก การทำงานของระบบหายใจล้มเหลว ฯลฯ มีการพบการเสพเช่นนี้มากในบริเวณเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ เช่น สิงคโปร์ ไทย ฯลฯ

ที่น่ากลัวอีกประการคือ มีการใส่สาร Metatine ที่เป็นสารนิโคตินสังเคราะห์ ซึ่งมีฤทธิ์เหมือนกับนิโคตินในใบยาสูบที่อยู่ในบุหรี่ เมื่อผสมของเหลวในขวดเล็กแล้วก็เหมือนบุหรี่ไฟฟ้าทุกประการและอาจทำให้เข้มข้นกว่าก็ได้ ผู้ผลิตโฆษณาว่าเป็นบุหรี่ไฟฟ้าที่ “ไม่มีนิโคติน” ในความหมายว่าไม่มีนิโคตินจากใบยาสูบ

แต่มิได้บอกว่ามีนิโคตินเหมือนกันแต่มาจากการสังเคราะห์ ปัจจุบันยังไม่มีการวิเคราะห์ว่า มีผลเสียต่อสุขภาพอย่างไรและมากน้อยเพียงใด ระหว่างนี้ก็หลอกผู้บริโภคไปพลางก่อน

ที่น่ากลัวที่สุดในปัจจุบันคือ รูปแบบบุหรี่ไฟฟ้าที่เปลี่ยนแปลงไปเป็นการดมจากหลอดยาดมแทนการสูดดมควันไอน้ำ โดยมาในรูปของหลอดยาดมคู่มีสองรู (วิธีการนี้เรียกว่า พอดจมูก) กลิ่นก็มาจากของเหลวที่ผสมนิโคตินเข้มข้นกับกลิ่นหอมต่าง ๆ ซึ่งระเหยขึ้นมาจากการสูดทางจมูกแทนการสูดควันหรือไอน้ำด้วยปากดังที่ผ่านมา 

วิธีการนี้ทำให้สามารถเสพนิโคตินได้ง่ายมาก และเชื่อได้ว่าในเวลาอีกไม่นานก็จะมีการผสม Etomidate / Metatine และ สารอื่นๆ อีกมากมายหลายชนิด ซึ่งยังไม่มีการศึกษาวิเคราะห์ผลเสียอย่างลึกซึ้ง

แต่เท่าที่พบในปัจจุบันก็คือบุหรี่ไฟฟ้าทุกรูปแบบล้วนมีผลเสียต่อปอด ทางเดินระบบหายใจ ระบบการทำงานของสมองและหัวใจ ฯลฯ ที่สำคัญต่อกระเป๋าเงินอันเกิดจากการเสพติด และค่าใช้จ่ายรักษาความเจ็บป่วย

บุหรี่ไฟฟ้าทุกรูปแบบเป็นประตูซึ่งดูไร้เดียงสาไปสู่สุขภาพและคุณภาพชีวิตที่เลวร้ายทั้งสิ้น เด็กและเยาวชนเป็นกลุ่มที่ต้องระวังเป็นพิเศษ ปัจจุบันมีตัวเลขว่าเด็กไทยอายุ 10-19 ปี ใช้บุหรี่ไฟฟ้าประมาณ 4 แสนคน (ร้อยละ 6 ของวัยนี้ทั้งหมด) และกำลังเพิ่มขึ้นในอัตราที่น่ากลัว อย่าคิดว่าบุหรี่ไฟฟ้าไร้เดียงสาเพราะ “ปีศาจ” นั้นสามารถต่อยอดได้อีกอย่างไม่รู้จบในหลากหลายรูปแบบ