เครือข่ายฯแฉปัญหาหลังบังคับใช้ 'ช่อดอกกัญชา' ชงรื้อ 3 กฎหมาย เร่งพ.ร.บ.กัญชา

เมื่อเวลา 13.30 น. วันที่ 8 ต.ค. 2568 ที่กระทรวงสาธารณสุข เครือข่ายเขียนอนาคตกัญชาไทย นำโดย น.ส.ช่อขวัญ ช่อผกา ประธานเครือข่ายเขียนอนาคตกัญชาไทย และนายประสิทธิ์ชัย หนูนวล เลขาธิการเครือข่ายเขียนอนาคตกัญชาไทย และตัวแทนเครือข่ายจำนวนหนึ่ง เดินทางเข้าหารือ ประเด็นปัญหาและข้อเสนอเรื่องกัญชา ร่วมกับนพ.ศักดา อัลภาชน์ รองปลัดกระทระวงสาธารณสุข(สธ.) ซึ่งได้รับมอบหมายจากนพ.สมฤกษ์ จึงสมาน ปลัดสธ.ที่ได้รับมอบหมายจากนายพัฒนา พร้อมพัฒน์ รมว.สาธารณสุข

นายประสิทธิ์ชัย ให้สัมภาษณ์ว่า  เครือข่ายฯมีข้อเสนอเพื่อการแก้ปัญหา การจัดระบบกัญชาที่ถูกต้องสอดคล้องกับข้อเท็จจริง ดังนี้ 1. ยกเลิกประกาศกระทรวงสาธารณสุข เรื่อง สมุนไพรควบคุม(กัญชา) พ.ศ.2568 สมัยนายสมศักดิ์ เทพสุทิน เป็นรมว.สาธารณสุข และกลับมาใช้ประกาศเรื่อง สมุนไพรควบคุม(กัญชา) พ.ศ.2565 สมัยนายอนุทิน ชาญวีรกูล นายกรัฐมนตรี เป็นรมว.สาธารณสุข

เพราะมีความครอบคลุมทั้งการกำหนดอายุบุคคลไม่ให้เข้าร้านกัญชา ซึ่งจะเป็นการยกเลิกการใช้ใบสั่งจ่ายช่อดอกกัญชา หรือใบรับรองแพทย์ในการซื้อช่อดอกกัญชาด้วย  และแก้ไขให้ผู้ซื้อกัญชาในร้านแบ่งเป็น 2 ประเภท คือ ประเภทที่1ผู้ป่วยต้องมีใบแพทย์เพื่อการจ่ายกัญชาตรงตามอาการป่วย ประเภทที่2ผู้ใช้ ให้ออกเป็นบัตรผู้ใช้กัญชาเพื่อสุขภาพ มีอายุบัตร 1 ปี

“มาตรการใบแพทย์นี้ถูกทดลองใช้มาแล้ว 2-3 เดือนหลังมีประกาศสมัยนายสมศักดิ์ และเครือข่ายได้ข้อสรุปว่าควรต้องยกเลิกออกไป เพราะการบังคับใช้ใบแพทย์ทำให้คนเลี่ยงเข้าร้านกัญชาที่ถูกฎหมาย หันไปซื้อในตลาดใต้ดินแทน ทำให้รัฐสูญเสียโอกาสในการควบคุมและเก็บข้อมูลการใช้ นอกจากนี้ การซื้อขายกัญชาในปัจจุบัน หากมีใบแพทย์ จะทำให้ผู้ซื้อทุกอายุสามารถเข้าถึงได้ ทำให้มาตรการควบคุมทางสังคมที่สอดส่องไม่ให้เด็กและเยาวชนเข้าไปซื้อไม่สามารถทำงานได้”นายประสิทธิ์ชัยกล่าว 

2.แก้ประกาศกรมการแพทย์แผนไทยเรื่องมาตรฐานการปลูก  จากเดิมที่กำหนดให้ผู้ปลูกต้องได้รับรองมาตรฐานการปลูกและตรวจวิเคราะห์คุณภาพช่อดอกกัญชา แก้เป็นเมื่อผู้รับใบอนุญาตได้รับรองมาตรฐานการปลูกอย่างหนึ่งอย่างใดที่กรมกำหนดแล้ว ไม่ต้องนำช่อดอกกัญชาไปตรวจวิเคราะห์คุณภาพอีก แต่หากผู้ปลูกไม่มีใบรับรองมาตรฐานการปลูก เมื่อจะนำช่อดอกกัญชาเข้าสู่ระบบจำหน่ายจะต้องนำไปผ่านตรวจคุณภาพก่อน  เพื่อไม่ให้เกิดความซ้ำซ้อนและเพิ่มค่าใช้จ่าย เพราะค่าตรวจคุณภาพช่อดอกกัญชามีราคาหลายหมื่นบาท

3. ยกเลิกหรือถอนร่างกฎกระทรวงการอนุญาตให้ศึกษาวิจัย ส่งออกสมุนไพรควบคุม หรือจำหน่ายหรือแปรรูปสมุนไพรควบคุมเพื่อการค้า (ฉบับที่....) พ.ศ....ที่มีการเสนอไปในครม.รัฐบาลที่ผ่านมา  เนื่องจากเป็นกฎกระทรวงฯที่กำหนดให้ร้านกัญชาเป็นสถานพยาบาล   เรื่องนี้ไม่เห็นด้วยอย่างยิ่ง เพราะความเป็นจริงทำได้ยากมาก อย่างร้านค้ากัญชามีใบอนุญาต 10,000 ใบอนุญาต จะเหลือเพียง 100 ใบ เพราะจะต้องเป็นผู้ประกอบการที่มีต้นทุนสูง มีเงินมากพอในการเปิดเป็นสถานพยาบาล

“ร้านรายย่อยที่ต้องการทำถูกกฎหมายต้องจำใจปิดตัวหมด  ส่งผลให้เกิดการผูกขาดการค้าที่มีมูลค่าแสนล้านบาท โดยคนรวยเท่านั้นที่สามารถเปิดร้านได้ แต่ควรใช้มาตรการในการออกประกาศกำหนดมาตรฐานร้านจำหน่ายกัญชาแทน  ซึ่งสามารถออกแบบคุณสมบัติของร้านขายสมุนไพรควบคุมหมายถึงร้านขายกัญชาได้ และควรนำประสบการณ์ตลอด 2-3 ปีที่ผ่านมา มากำหนดกฎเกณฑ์ที่สามารถบังคับใช้ได้จริง”นายประสิทธิ์ชัยกล่าว

นายประสิทธิ์ชัย กล่าวด้วยว่า  ที่สำคัญต้องผลักดันร่าง พ.ร.บ.กัญชา ฉบับกระทรวงสาธารณสุขเข้าสู่การพิจารณาของคณะรัฐมนตรี(ครม.)เพื่อมีมติ และส่งร่างสู่การพิจารณาของสภาผู้แทนราษฎรต่อไป จะทำให้กระบวนการพิจารณาพ.ร.ย.กัญชาได้เริ่มต้นขึ้น ซึ่งช่วงเช้าที่ผ่านมาทางเครือข่ายได้ยื่นหนังสือเรื่องผลักดันร่างพ.ร.บ.กัญชา ต่อนายกรัฐมนตรีแล้ว

“ตอนนี้ร้านขายกัญชามีมูลค่าเสียหายอย่างน้อยเป็นพันล้านบาท จึงอยากให้ทำเร่งด่วนสุด ในเรื่องยกเลิกใบสั่งจ่ายที่ต้องเป็นใบสั่งแพทย์ และมาตรฐานการปลูก เพราะมีผลบังคับใช้ไปแล้ว และก่อความเสียหายมหาศาล อย่างใบสั่งจ่ายช่อดอกกัญชาพบการซื้อขาย ส่วนมาตรฐานการปลูก มีเรื่องความซ้ำซ้อน ขั้นตอนให้ทำเยอะแยะ ทั้งที่คนปลูกคำนึงมาตรฐาน และมีกติกาอยู่แล้ว  ซึ่งควรไปควบคุมกรณีที่มีการลับลอบนำเข้าช่อดอกกัญชาจากต่างประเทศ”นายประสิทธิ์ชัยกล่าว 

ด้านนพ.ศักดา กล่าวภายหลังการหารือว่า สธ.รับทราบปัญหาต่างๆ และรับเรื่องไว้ โดยมอบให้กรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก ไปพิจารณาทบทวนข้อเสนอทั้งหมดแบบมีส่วนร่วม ใช้เวลา 2 สัปดาห์ให้ได้ข้อสรุปเบื้องต้น เพื่อนำเสนอและรายงานต่อรมว.สธ.ต่อไป ส่วนเรื่องใบสั่งจ่ายหรือใบรับรองแพทย์นั้น จะนำเสนอต่อรมว.สธ.เช่นกัน เนื่องจากมองว่ายังมีข้อจำกัดบางกรณี แต่ระหว่างนี้ยังใช้ตามเดิมไปก่อน

“ประเด็นเรื่องร้านค้าเป็นสถานพยาบาล ตามร่างกฎกระทรวงฯ ซึ่งก่อนหน้านี้เสนอไปยัง ครม.รัฐบาลที่ผ่านมา เมื่อเปลี่ยนรัฐบาล โดยขั้นตอนจะส่งร่างกฎกระทรวงฯต่างๆ ให้กับแต่ละกระทรวงกลับมาพิจารณาอีกครั้งอยู่แล้ว จึงเป็นโอกาสที่จะมาทบทวนเช่นกัน” นพ.ศักดา กล่าว