ยอดเงิน'ไตวายเรื้อรัง'บัตรทอง 30 บาท ใช้เกินกว่า 4,000 ล้าน ชงของบฯกลางโปะ
สปสช.ของบกลาง 8,000 ล้านรองรับฟอกไตฟรี-ค่าบริการอื่นๆ หลังปี 2568 ยอดเงินบำบัดทดแทนไตเกินงบตั้งต้นกว่า 4,000 ล้านบาท ตั้งเป้าขยายผลการเปลี่ยนถ่ายไตเพิ่มให้ได้ 2-3 เท่า
เมื่อวันที่ 7 ต.ค.2568 นายพัฒนา พร้อมพัฒน์ รมว.สาธารณสุข ในฐานะประธานคณะกรรมการหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ(บอร์ดสปสช.) ให้สัมภาษณ์ว่า ที่ประชุมบอร์ดสปสช.เมื่อวันที่ 6 ต.ค.ที่ผ่านมา พิจารณาเห็นชอบในเรื่องข้อเสนอของบกลางประมาณ 8,000 ล้านบาท เป็นงบที่จะจ่ายให้กับหน่วยบริการผ่านทางสำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (สปสช.) เพื่อให้เป็นทุนหมุนเวียนในการให้บริการกับประชาชน ซึ่งมีงบฯเรื่องฟอกไต และจะรวมค่าบริการอื่นๆด้วย
นายพัฒนา กล่าวด้วยว่า เรื่องการฟอกไตฟรี จะฟอกไตทุกแห่งฟรีทั้งหมด และเข้มงวดเรื่องการวินิจฉัยและให้สิทธิคนไข้พิจารณาการรักษา ไม่ว่าจะเป็นการบำบัดทดแทนไตด้วยวิธีการทางช่องท้อง(Peritoneal Dialysis :PD ) หรือวิธีการฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียม (Hemodialysis : HD) รวมถึง การปลูกถ่ายเปลี่ยนไต ซึ่งการฟอกไตเป็นการยืดอายุสำหรับคนรอเปลี่ยนถ่ายหรือปลูกถ่ายไต ซึ่งนโยบายตรงกันว่า ต้องมีการขยายผลการเปลี่ยนถ่ายไตด้วย โดยปีนี้จะต้องทำเพิ่มให้ได้ 2-3 เท่าของปีที่แล้ว
“การเปลี่ยนถ่ายไต ก็ต้องมาหารือกันถึงการเดินหน้าในการสร้างความรู้ความเข้าใจ และกระตุ้นให้ผู้บริจาคมีความเข้าใจและหันมาบริจาคเพิ่มขึ้น โดยอาจต้องมีการหาแรงจูงใจต่างๆ เพื่อจัดการปัญหาเบ็ดเสร็จเด็ดขาด” นายพัฒนากล่าว
ผู้สื่อข่าวถามกรณีเครือข่ายหน่วยบริการ Provider ขอโอกาสเข้าหารือ รมว.สธ.ในฐานะประธานบอร์ดสปสช. เพื่อขอความช่วยเหลือปัญหางบบัตรทอง รพ.ขาดสภาพคล่องทางการเงิน นายพัฒนา กล่าวว่า เราไม่เคยปิดการเจรจาใดๆ ซึ่งหากเป็นการพูดคุยกันแล้ว มีความสร้างสรรค์ มีมุมมองในการแก้ปัญหา
เรื่องขาดสภาพคล่องของรพ.นั้น ปลัดสธ.ได้ทำชาร์ทไว้ดีมากถึงระบบโครงสร้างของโรงพยาบาล มีรายได้หลายทาง ภาพรวมยังมีความแข็งแรง ให้บริการได้อย่างดี เพียงแต่การจัดสรรงบประมาณช้าเร็ว หนักเบา ทางปลัดสธ.เตรียมจัดการให้ ไม่ต้องห่วง และเรื่องงบประมาณ ก็จะพยายามหาแหล่งรายได้อื่นๆที่ไม่เป็นภาระกับคนไข้ เพื่อยกระดับการให้บริการอัปเกรดยิ่งขึ้น
ด้าน นพ.สมฤกษ์ จึงสมาน ปลัดกระทรวงสาธารณสุข(สธ.) กล่าวว่า การบำบัดทดแทนไตมีทั้งการฟอกไตทางหน้าท้อง ฟอกเลือด และการปลูกถ่ายไตใหม่ ซึ่งคนไข้เกือบ 1 แสนคน ใช้วิธีการฟอกไตทางเลือดประมาณ 8 หมื่นกว่าคน ส่วนฟอกไตทางหน้าท้องประมาณ 1 หมื่นคน โดยจากนโยบายนายกฯ คือ การฟอกไตฟรีทุกคนฟรีทุกแห่ง และสธ.จะร่วมกับสปสช.ในการให้ข้อมูลเรื่องนี้ รวมถึงสถานพยาบาลใด มีการเก็บเงินค่าบริการจะลงตรวจสอบ และมีมาตรการทางกฎหมาย ซึ่งส่วนใหญ่สถานพยาบาลที่เก็บเงินจะเป็นภาคเอกชน
ส่วนเรื่องการเปลี่ยนถ่ายไตนั้น จะมีการประชุมกันเพื่อจัดระบบใหม่ ให้มีการเปลี่ยนถ่ายไตมากขึ้น จากเดิมปีละประมาณ 900 คนทั้งประเทศ โดยกทม.มากที่สุด 600 คน นอกนั้นภูมิภาคอีก 300 คน ซึ่งท่านรัฐมนตรีให้เป้าหมายว่า ขยับเป็น 3,000-5,000 คนในช่วง 2-3 ปีข้างหน้าได้หรือไม่ ซึ่งจะเป็นอานิสงค์มากสำหรับคนไข้ โดยความชัดเจนเรื่องนี้จะเกิดขึ้นใน 1-2 เดือนข้างหน้า และจะให้เป็นของขวัญปีใหม่ว่า ทำได้มากขึ้น
“ฟอกไตทุกแห่ง ไม่ใช่ทุกที่ เพราะถ้าใช้ทุกที่จะทำให้เข้าใจว่าไปที่ไหนก็ได้ แต่การบริการฟอกไต จำเป็นต้องมีความพร้อม ทั้งสถานที่ บุคลากร เครื่องมือเครื่องไม้ ต้องมีมาตรฐาน จึงต้องใช้คำว่า ทุกแห่ง แต่ต้องครอบคลุมการเดินทางของประชาชน” นพ.สมฤกษ์กล่าว
นพ.สมฤกษ์ กล่าวด้วยว่า เรื่องนี้ครอบคลุมเกือบหมดแล้วตั้งแต่สมัยนายกฯ เป็นรมว.สาธารณสุข เพียงแต่บางที่ห่างไกลจริงๆ คนไข้ไม่มาก ก็จะใช้โลจิสติกส์คนไข้เข้ามารับบริการ โดยการเข้าถึงนั้นถือว่าครอบคลุม ตอนนี้เน้นคุณภาพเพิ่มยิ่งขึ้น และต้องไม่เก็บเงิน โดยจะมีมาตรการทางกฎหมายออกมาภายใน 1-2 สัปดาห์
ทั้งนี้ จะมีทีมในการวินิจฉัยและอธิบายการรักษาแต่ละวิธีว่า แบบไหนเหมาะสมกับคนไข้ ซึ่งต้องสร้างความเข้าใจกับคนไข้ก่อนเป็นสำคัญ อย่างการฟอกเลือด ต้องมา 3 ครั้งต่อสัปดาห์ ถ้ามาเพียง 1-2 ครั้งถือว่าไม่มีคุณภาพ ส่วนการฟอกไตทางหน้าท้องก็ต้องได้รับข้อมูลทั้งหมด และให้คนไข้ตัดสินใจ
ผู้สื่อข่าวรายงาน สำหรับงบบริการไตวายเรื้อรังในระบบบัตรทอง 30 บาท ช่วง 5 ปี (2564-2568) ข้อมูล ณ 30 ก.ย.2568 มีงบฯใช้ไป สูงกว่างบตั้งต้นมาอย่างต่อเนื่อง จึงจำเป็นต้องของบฯกลางเพิ่มเติมร่วมกับบริการอื่นๆด้วย
- ปี 2564 บำบัดทดแทนไต 56,223 ราย งบตั้งต้น 9,720 ล้านบาท งบใช้ไป 10,411 ล้านบาท เกินไปราว 691 ล้านบาท
- ปี 2565 บำบัดทดแทนไต 64,604 ราย งบตั้งต้น 10,451 ล้านบาท งบใช้ไป 12,384 ล้านบาท เกินไปราว 1,933 ล้านบาท
- ปี 2566 บำบัดทดแทนไต 73,448 ราย งบตั้งต้น 10,614 ล้านบาท งบใช้ไป 12,680 ล้านบาท เกินไปราว 2,066 ล้านบาท
- ปี 2567 บำบัดทดแทนไต 81,497 ราย งบตั้งต้น 12,807 ล้านบาท งบใช้ไป 15,353 ล้านบาท เกินไปราว 2,546 ล้านบาท
- ปี 2568 บำบัดทดแทนไต 90,227 ราย งบตั้งต้น 13,500 ล้านบาท งบใช้ไป 17,589 ล้านบาท เกินไปราว 4,089 ล้านบาท