ปรับใหม่! อนุญาตขาย 'ช่อดอกกัญชา' ต้องมีใบสั่งจ่ายยา 30 กรัม/30วัน

เมื่อวันที่ 22 พฤษภาคม 2568 นพ.สมฤกษ์ จึงสมาน อธิบดีกรมการแพทย์แผนไทย และการแพทย์ทางเลือก ให้สัมภาษณ์หลังการประชุมคณะอนุกรรมการกฎหมายตามพ.ร.บ.) คุ้มครองและส่งเสริมภูมิปัญญาการแพทย์แผนไทย พ.ศ.2542 ว่า ที่ประชุมมีมติให้ปรับปรุงประกาศกระทรวงสาธารณสุข เรื่องสมุนไพรควบคุม (กัญชา) โดยมี 3 เรื่องที่จะประกาศเพิ่มเติม คือ

1. การอนุญาตจำหน่ายสมุนไพรควบคุมช่อดอกกัญชา  เฉพาะผู้ซื้อที่มีใบสั่งจ่ายยากัญชาจากแพทย์, ทันตแพทย์, เภสัชกร และแพทย์แผนไทย แพทย์พื้นบ้าน เป็นต้น  

โดยสามารถสั่งจ่ายช่อดอกกัญชาได้ครั้งละ 30 วัน ซึ่งสามารถนำกรอบเวลานี้ไปอ้างอิงได้ว่าการมีกัญชาในครอบครองนั้น เพื่อการใช้ทางการแพทย์หรือเพื่อสันทนาการหรือเพื่อการจำหน่าย

ทั้งนี้ ร่างประกาศฯ จะระบุอาการบ่งชี้ และปริมาณการจำหน่ายตามใบสั่งแพทย์ ซึ่งจากข้อมูลแล้วพบว่า การใช้ช่อดอกกัญชาเพื่อการรักษาอาการ 1 ครั้ง จะใช้ประมาณ 1 ใน 4 ของช่อดอก หรือประมาณ 1 กรัมต่อวัน เฉลี่ยเดือนละ 30 กรัม จึงหมายถึงว่า แพทย์จะสามารถสั่งจ่ายช่อดอกกัญชาได้ครั้งละ 30 กรัมต่อ 30 วัน

2. การต่อใบอนุญาตจำหน่าย และส่งออกช่อดอกกัญชา โดยให้อำนาจแก่อธิบดีกรมการแพทย์แผนฯ สามารถพิจารณาไม่ต่อใบอนุญาตให้กับผู้ได้รับอนุญาตที่มีประวัติถูกพักใช้ใบอนุญาต ซึ่งใบอนุญาตดังกล่าวนั้นต้องต่อทุก 3 ปี

แต่ที่ผ่านมา พบปัญหาการฝ่าฝืนระเบียบการอนุญาต เช่น การจำหน่ายให้กับเด็ก และเยาวชน ไม่ทำบันทึกรายงานการซื้อขายช่อดอกกัญชา เป็นต้น ปัจจุบันกรมการแพทย์แผนไทยฯ มีการออกใบอนุญาตไปแล้วกว่า 17,000 ใบ ซึ่งส่วนใหญ่จะเป็นร้านจำหน่ายกัญชาที่เราเห็นกันทั่วไป ส่วนหนึ่งก็จะเป็นการอนุญาตส่งออกไปต่างประเทศ

และ 3.การกำหนดมาตรฐานการปลูกกัญชาที่นำมาจำหน่าย และส่งออก จะต้องผ่านมาตรฐาน GACP (Good Agricultural and Collection Practices) ที่กำหนดโดยกรมการแพทย์แผนไทย โดยอิงจากแนวทางปฏิบัติที่ดีในการผลิตของสหภาพยุโรป (EU GMP) เนื่องจากช่อดอกกัญชา เป็นการสูบเข้าสู่ร่างกาย

ดังนั้น จะต้องมีความปลอดภัยสูง ตั้งแต่ขั้นตอนการปลูก การเก็บเกี่ยว การควบคุมดิน และน้ำที่ใช้เพื่อลดการปนเปื้อนของสารโลหะหนัก ปัจจุบันมีแหล่งปลูกกัญชาผ่านมาตรฐาน GACP อยู่ 47 แห่ง ส่วนใหญ่เป็นภาคเอกชนเนื่องจากมีความต้องการปลูกเพื่อส่งออก จึงขอประชาสัมพันธ์ให้แหล่งปลูกกัญชาอื่นเข้ามา ขึ้นทะเบียนขอมาตรฐาน GACP

ขั้นตอนการอนุญาตไม่ได้ยาก แต่การทำแปลงปลูกให้ได้ตามมาตรฐานเป็นเรื่องยาก โดยผู้ปลูกจะต้องส่งตัวอย่างช่อดอกกัญชาไปตรวจโดยห้องปฏิบัติการ (แล็บ) ที่กำหนด เพื่อให้ได้กัญชาที่มีคุณภาพตามมาตรฐาน ถ้าผ่านทุกขั้นตอนแล้วคาดว่าใช้เวลาขอมาตรฐาน GACP ประมาณ 1 เดือน

“จากนี้จะมีการเผยแพร่(ร่าง)ประกาศกระทรวงสาธารณสุข เรื่อง สมุนไพรควบคุม (กัญชา) ฉบับปรับปรุงแล้ว เพื่อรับฟังความเห็น และทำประชาพิจารณ์ 15 วัน จากนั้นก็จะนำข้อมูลที่ได้มารวบรวมเข้าหารือในคณะกรรมการคุ้มครอง และส่งเสริมภูมิปัญญาการแพทย์แผนไทย ไทม์ไลน์น่าจะแล้วเสร็จปลายเดือนมิถุนายน 2568” นพ.สมฤกษ์ กล่าว

พิสูจน์อักษร....สุรีย์  ศิลาวงษ์