เสี่ยงหูหนวก! เช็กระดับ'ได้ยิน'ของตัวเอง ผ่านแอปพลิเคชัน 'Eartone'

Keypoints

• วันที่ 3 มีนาคมของทุกปีเป็น “วันการได้ยินโลก” ในประเทศไทยมีการออกบัตรประจำตัวคนพิการทางการได้ยินหรือสื่อความหมาย จำนวน 401,318 คน หรือคิดเป็น 18.64 % และมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นทุกปี
•  ปัจจัยที่ทำให้เกิดปัญหาการได้ยิน แตกต่างกันในแต่ละช่วงวัย แต่สาเหตุที่เกิดได้ทุกอายุเช่น ขี้หูอุดตัน การได้ยินเสียงในระดับที่ไม่ปลอดภัย การได้รับยารักษาโรคอื่น การอักเสบติดเชื้อ
• วิธีการดูแลสุขภาพหู และป้องกันสูญเสียการได้ยืน และสามารถตรวจระดับการได้ยินของตนเองได้ผ่านแอปพลิเคชั่น “Eartone หรือ ตรวจการได้ยิน”

     กรมส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการ กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ รายงานข้อมูลสถานการณ์ด้านคนพิการในประเทศไทย (ข้อมูล ณ วันที่ 31 ธันวาคม 2565)  พบว่า การออกบัตรประจำตัวคนพิการทางการได้ยินหรือสื่อความหมาย
       มีมากเป็นลำดับที่ 2 จำนวน 401,318 คน หรือคิดเป็น 18.64 % รองจากความพิการทางการเคลื่อนไหวหรือทางร่างกาย  50.81%  โดยกลุ่มผู้สูงอายุ 60 ปีขึ้นไป มีจำนวนมากที่สุด จำนวน 295,541 คน

        “ปัญหาการได้ยินเป็นหนึ่งในปัญหาสุขภาพมีแนวโน้มเพิ่มมากขึ้นในทุกปี ซึ่งสอดคล้องกับประเทศไทยที่เข้าสู่ภาวะผู้สูงวัยทำให้อัตราผู้ที่มีปัญหาการได้ยินสูงมากขึ้น และส่งผลกระทบในหลายๆ ด้าน เช่น การได้ยิน การสื่อสาร การแยกตัวออกจากสังคม ซึมเศร้า โรคหลงลืม และสมองเสื่อม ซึ่งมีความเสี่ยงต่อการเกิดอุบัติเหตุได้”  นพ.ณัฐพงศ์ วงศ์วิวัฒน์ รองอธิบดีกรมการแพทย์ กล่าว
           

สัญญาณสูญเสียการได้ยิน

     นพ.จินดา โรจนเมธินทร์ ผู้อำนวยการรพ.ราชวิถี กล่าวว่า อาการในเบื้องต้นของผู้ที่มีปัญหาการสูญเสียการได้ยิน

• หูอื้อ
• ไม่ได้ยินเสียง
• ได้ยินเสียงแต่จับใจความไม่ได้
•  ไม่สามารถพูดคุยในสถานที่มีเสียงรบกวน
• ต้องเปิดวิทยุหรือโทรทัศน์เสียงดังมากกว่าปกติ หรือฟังโทรศัพท์ไม่ได้ยิน

 ในเด็ก ปัญหาการได้ยิน คือ จะมีอาการพูดช้า ไม่พูดตามระยะของพัฒนาการ เรียกไม่หันตามเสียง ทำให้มีปัญหาการเรียนรู้ได้ ซึ่งหากมีอาการหรือพบผู้ที่มีอาการควรรีบมาพบแพทย์หู คอ จมูก เพื่อตรวจรักษาและวัดระดับการได้ยิน

สาเหตุปัญหาการได้ยิน
      ปัญหาการได้ยินสามารถเกิดได้จากสาเหตุหลายประการ เช่น ความผิดปกติทางพันธุกรรมการอักเสบติดเชื้อของหู การติดเชื้อเยื่อหุ้มสมอง ศีรษะได้รับการกระทบกระแทกรุนแรง ประสาทหูเสื่อมเฉียบพลันโดยไม่ทราบสาเหตุ การสัมผัสเสียงดังเกินระดับปลอดภัย หรือการเสื่อมสภาพตามอายุ เป็นต้น

      นอกจากนี้  รพ.ราชวิถี ยังระบุถึงมีปัจจัยอื่นๆ ในแต่ละช่วงอายุที่จะทำให้เกิดอันตรายต่อประสาทหู

ทารกในครรภ์ 

• การติดเชื้อขณะตั้งครรภ์ โดยเชื้อไวรัสเป็นสาเหตุของการสูญเสียการได้ยินทารกแรกเกิดที่ไม่ได้เป็นจากพันธุกรรมถึง 40%
• ภาวะพร่องออกซิเจนในช่วงคลอด
• ภาวะตัวเหลือง สารบิลิรูบินที่ทำให้เกิดตัวเหลืองตาเหลือง มีอันตรายต่อเส้นประสาท
• พันธุกรรม มีมากกว่า 10 อาการ และมีความผิดปกติของยีนที่เกี่ยวข้องกับการสูญเสียการได้ยินในทารกแรกเกิดมากกว่า 250 ยีน เช่น อาการวาร์เดนเบิร์ก (Waardenburg Syndrome)  เป็นต้น

วัยเด็กถึงวัยรุ่น

• การอักเสบติดเชื้อหูชั้นกลาง
• การเกิดมีเยื่อหุ้มสมองอักเสบ หรือการอักเสบอื่นๆ

​​​​​​​

วัยผู้ใหญ่และผู้สูงอายุ 

• การเป็นโรคเรื้อรังประจำตัว ไม่ได้เป็นสาเหตุโดยตรง แต่มีความเสี่ยงที่จะมีการสูญเสียการได้ยินได้มากกว่าผู้ที่มีสุขภาพแข็งแรง
• ประสาทหูเสื่อมตามอายุ พบว่ามากกว่า 65% ของผู้สูงอายุมีความบกพร่องทางการได้ยิน ซึ่งความเสื่อมนี้จะแตกต่างกันในแต่ละบุคคลขึ้นกับสุขภาพของแต่ละคน
• โรคหินปูนเกาะกระดูกหู

ปัจจัยที่พบได้ในทุกช่วงอายุ

• ขี้หูอุดตัน
• การได้รับอุบัติเหตุกระทบกระเทือนทางสมองและประสาทหู/หูชั้นใน
• การได้ยินเสียงในระดับที่ไม่ปลอดภัย : จากการทำงาน สิ่งแวดล้อม ความบันเทิง
• การได้รับยารักษาโรคอื่น ที่มีผลต่อประสาทหู การอักเสบติดเชื้อ เช่น เป็น งูสวัสดิ์ เอดส์ การติดเชื้อจากการรับประทานหมูดิบ

แอปพลิเคชันตรวจการได้ยิน
        ขณะที่ องค์การอนามัยโลก (WHO) ได้กำหนดให้วันที่ 3 มีนาคมของทุกปีเป็น “วันการได้ยินโลก” (World Hearing Day 2023)” เพื่อรณรงค์กระตุ้นเตือนให้ประชาชนทั่วโลกหันมาตระหนักถึงความสำคัญของการตรวจการได้ยินของตนเอง เพื่อป้องกันการสูญเสียการได้ยินในทุกช่วงวัยของชีวิต ได้จัดทำแอปพลิเคชั่น ชื่อ “hearWHO” สามารถตรวจระดับการได้ยินด้วยตนเอง

      พญ.สมจินต์ จินดาวิจักษณ์ หัวหน้ากลุ่มศูนย์การแพทย์เฉพาะทางด้านโสต ศอ นาสิก รพ.ราชวิถี  กล่าวว่า สำหรับ ประเทศไทยมีแอปพลิเคชั่นที่เป็นภาษาไทยเช่นกัน ชื่อว่า “Eartone หรือ ตรวจการได้ยิน” ประชาชนตรวจประสิทธิภาพของการได้ยินด้วยตนเองสามารถดาวน์โหลดบนโทรศัพท์มือถือทั้งระบบ ios และ Android โดยไม่เสียค่าใช้จ่าย หากพบอาการผิดปกติควรรีบพบแพทย์ เพื่อตรวจวินิจฉัยและรับการรักษาอย่างถูกต้องต่อไป

วิธีดูแลหูป้องกันสูญเสียการได้ยิน

• การฝากครรภ์ มารดามีสุขภาพที่แข็งแรง และการดูแลอย่างครบถ้วนจะส่งผลต่อสุขภาพที่ดีของทารกในครรภ์
• ส่งเสริมให้ทารกกินนมแม่ ช่วยลดโอกาสการอักเสบติดเชื้อในหูชั้นกลาง
• ปฎิบัติ ตามคำแนะนำขององค์การอนามัยโลก ได้แก่ไม่ใช้ไม้พันสำลี เศษไม้ เข็ม และไม่หยอดน้ำมัน ในช่องหูไม่ว่ายน้ำในน้ำสกปรก หรือ หยอดน้ำสกปรกในช่องหู ควรใช้ที่อุดหู เมื่ออยู่ในที่เสียงดัง และไม่ฟังเสียงที่ดังเกินไปรวมทั้งไม่ฟังในระยะเวลาที่นาน ควรรีบพบแพทย์ เมื่อมีปัญหา ด้านหู หรือการได้ยิน
• รักษาสุขภาพให้แข็งแรง ด้วยการ รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ให้ครบ 5 หมู่ ไม่สูบบุหรี่ ไม่ดื่มสุรา ออกกำลังกายสม่ำเสมอ
• การรับวัคซีนตามคำแนะนำในแต่ละช่วงอายุ เช่น วัคซีนป้องกันโรคหัด คางทูม หัดเยอรมันในเด็กและผู้ใหญ่
  
  รักษาปัญหาการได้ยิน

    ความก้าวหน้าทางด้านการรักษาโรค ได้แก่ การรักษาด้วยยา การผ่าตัด ส่วนการฟื้นฟูการได้ยินในผู้ป่วยที่มีภาวะสูญเสียการได้ยิน เช่น การใส่เครื่องช่วยฟัง การผ่าตัดฝังประสาทหูเทียม

        ทั้งนี้ นพ.จินดา ผอ.รพ.ราชวิถี กล่าวว่า กลุ่มศูนย์การแพทย์เฉพาะทางด้านโสต ศอ นาสิก โรงพยาบาลราชวิถี ได้จัดให้มีการดูแลการได้ยินตั้งแต่ทารกแรกเกิดโดยทำการคัดกรองการได้ยินทารกแรกเกิดในโรงพยาบาลราชวิถีทุกราย และให้การดูแลรักษาโรคหูต่างๆ อย่างครบวงจร ตั้งแต่การวินิจฉัยไปจนถึงการรักษาฟื้นฟู อีกทั้ง มีบริการตรวจวัดการได้ยินด้วยเครื่องตรวจวัดระดับการได้ยินที่เป็นมาตรฐานโดยนักตรวจการได้ยินและให้บริการใส่เครื่องช่วยฟังเมื่อมีข้อบ่งชี้